---Advertisement---

AP TET Paper I Full Test 3

by

1.’సామాజిక నిర్మాణాత్మక బోధనాభ్యసన సిద్దాంతం’ ప్రకారం తరగతి గదిలో ఉపాధ్యాయుని పాత్ర అనేది ఒక ……

A. ప్రదర్శకుడు

B. బోధకుడు

C. సౌకర్యకర్త

D. ప్రేక్షకుడు

Solution

నిర్మాణాత్మకత: ఇది అభ్యాసకుడు సంపాదించిన జ్ఞానం మరియు దానిని సంపాదించడానికి ఉపయోగించే వ్యూహాలు రెండింటినీ చురుకుగా నిర్మించే ప్రక్రియను సూచిస్తుంది. అభ్యాసకుడు అతని లేదా ఆమె స్వంత ప్రత్యేక అనుభవాల నుండి వాస్తవికత యొక్క కొత్త సంస్కరణను నిర్మిస్తాడు మరియు ఆ రంగంలో ఏదైనా కొత్త అనుభవాలను ఎదుర్కోవటానికి ఆమె ఈ నిర్మాణాన్ని ఉపయోగిస్తుంది.


Key Points
సామాజిక నిర్మాణాత్మక అభ్యాస సిద్ధాంతం:

  • నిర్మాణాత్మక అభ్యాసం అనేది వాస్తవ సందర్భంలో పనిచేసే భావనల గురించి విశదీకరిస్తుంది. అభ్యాసకులు ప్రశ్నించడం, విమర్శనాత్మక విశ్లేషణ, భావన యొక్క అన్వయం మరియు చర్య-మీద-ప్రతిబింబం ద్వారా భావనలను విశదీకరించారు.
  • నిర్మాణాత్మకంగా నేర్చుకోవడం అంటే కొత్త సమాచారాన్ని చురుకుగా ప్రాసెస్ చేయడం, నిర్మాణాత్మక అనుభవపూర్వక కార్యాచరణను ఉపయోగించడం మరియు జీవిత అనుభవాలను విశ్లేషించడం, సమస్యలను పరిష్కరించడం, ఇప్పటికే ఉన్న మానసిక చట్రాన్ని విమర్శనాత్మకంగా పరిశీలించడం, నమ్మక వ్యవస్థలను అన్వేషించడం మరియు ఒకరి అభ్యాసాన్ని అంచనా వేయడం.
  • నిర్మాణాత్మకత యొక్క ప్రధాన ప్రాధాన్యత వనరులను ఉపయోగించడం ద్వారా వ్యక్తిగత అభివృద్ధిపై మరియు ఇప్పటికే ఉన్న అవగాహనకు కొత్త అనుభవాలను కల్పించడం.
  • నిర్మాణాత్మక అభ్యాస వాతావరణంలో ఉపాధ్యాయుడు/సలహాదారు పాత్ర ప్రోగ్రామింగ్ పనులను అందించడం ద్వారా నేర్చుకోవడాన్ని సులభతరం చేయడం మరియు సూక్ష్మ-ప్రపంచాన్ని సృష్టించడం ద్వారా వ్యక్తిగత అభివృద్ధికి తోడ్పడడం. జ్ఞానాన్ని పెంపొందించడంలో భాష, సంభాషణ మరియు సంభాషణలకు నిర్దిష్ట స్థానం లేదు.

అందువల్ల, ‘సామాజిక నిర్మాణాత్మక అభ్యాస సిద్ధాంతం ప్రకారం, తరగతి గదిలో ఉపాధ్యాయుని పాత్ర ఒక సౌకర్యకర్త.


Hint

  • ప్రదర్శన మరియు వివరణ ద్వారా బోధించే పద్ధతిగా ప్రదర్శన నిర్వచించబడింది. ఇది వారి పరిశీలన కోసం విద్యార్థుల సమూహం కోసం వ్యవస్థీకృత ఈవెంట్స్ లేదా పరికరాల ఉనికిని సూచిస్తుంది. బోధన యొక్క ప్రదర్శన పద్ధతిని అందించే వ్యక్తిని ప్రదర్శనకారుడు అంటారు.
  • బోధకుడు: బోధించే వ్యక్తిని బోధకుడు అంటారు.
  • ప్రేక్షకుడు: క్రీడలు మొదలైన కార్యక్రమాలను చూస్తున్న వ్యక్తి.

2. చర్య పరిశోధనలో ఉండే దశలు _________

A. ప్రణాళిక చేయడం మరియు సహకారం, అమలు చేయడం, కనుగొనడం, మళ్ళీ పని చేయడం

B. కనుగొనడం, ప్రణాళిక చేయడం, సేకరించడం, అమలు చేయడం

C. రోగ నిర్ధారణ, జోక్యాన్ని ప్లాన్ చేయడం, జోక్యం మరియు ప్రభావం అంచనా, ప్రతిబింబం

D. రోగ నిర్ధారణ, సంశ్లేషణ, ప్రణాళిక మరియు అమలు, ప్రతిబింబం

Solution

యాక్షన్ రీసెర్చ్ అనేది ప్రణాళికాబద్ధమైన జోక్యం ద్వారా ఒక వ్యక్తి లేదా సమూహం లేదా సంస్థ యొక్క ఆచరణాత్మక సమస్యలను పరిష్కరించడానికి ఉద్దేశించిన పరిశోధన. ఇక్కడ, ప్రత్యామ్నాయ పద్ధతులను అవలంబించడం ద్వారా సమస్యలను పరిష్కరించడంపై ప్రాధాన్యత ఉంది. చర్య అనేది ఇక్కడ మరియు ఇప్పుడు కార్యాచరణ అయితే పరిశోధన అనేది ప్రణాళికాబద్ధమైన , భవిష్యత్తు-ఆధారిత కార్యాచరణ. సాధారణీకరించబడే జ్ఞానాన్ని ఉత్పత్తి చేయడానికి అధునాతన పద్దతి యొక్క అనువర్తనం కోసం జాగ్రత్తగా ప్రణాళిక చేయడం ద్వారా పరిశోధన ముందుగా ఉంటుంది.

ప్రధానాంశాలు

యాక్షన్ రీసెర్చ్ యొక్క దశలు- చర్య పరిశోధన యొక్క ప్రవర్తనలో నాలుగు ప్రధాన దశలు ఉన్నాయి. ఈ నాలుగు దశలు క్రింద చర్చించబడ్డాయి-

  • మొదటి దశ – రోగనిర్ధారణ
    • మొదటి దశ సమస్య యొక్క వాస్తవ నిర్ధారణను కలిగి ఉంటుంది. తరచుగా, గ్రహించిన సమస్య లక్షణం మాత్రమే మరియు నిజమైనది కాదు. సమస్యను స్పష్టంగా నిర్ధారించడానికి లక్షణాల ద్వారా లోతుగా వెళ్లడం అవసరం.
  • రెండవ దశ – జోక్యాన్ని ప్లాన్ చేయడం
    • రెండవ దశ అనేది చికిత్స రూపకల్పన మరియు ప్రభావాన్ని అంచనా వేసే పద్ధతులు నిర్వచించబడిన ప్రణాళికా దశ.
  • దశ మూడు – జోక్యం మరియు ప్రభావం అంచనా
    • దశ మూడు అనేది సమస్య యొక్క పరిమాణంలో మార్పును అంచనా వేయడానికి డేటా యొక్క వాస్తవ అమలు, సేకరణ మరియు విశ్లేషణ.
  • దశ నాలుగు – ప్రతిబింబం
    • వాస్తవిక డేటాబేస్‌కు మించి, ఫలితాలను వివరించే ప్రధాన ఉద్దేశ్యంతో ఫలితాలు ప్రతిబింబం యొక్క పాత్ర – ఫలితాలను ఎందుకు మరియు ఎలా కనుగొన్నాయి మరియు తదుపరి గమ్యాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి.


అందువల్ల పైన పేర్కొన్న అంశాల నుండి , రోగనిర్ధారణ, జోక్యాన్ని ప్లాన్ చేయడం, జోక్యం మరియు ప్రభావ అంచనా, ప్రతిబింబం అనేవి చర్య పరిశోధన యొక్క నాలుగు ప్రధాన దశలు అని స్పష్టమవుతుంది.

3. అభివృద్ధి సూత్రాల గురించి ఈ క్రింది ప్రకటనలలో ఏది తప్పు?

A. అభివృద్ధి ఒక పరిమాణాత్మక ప్రక్రియ, దీనిని ఖచ్చితంగా కొలవవచ్చు.

B. అభివృద్ధి పరిపక్వత మరియు అభ్యాసాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

C. అభివృద్ధి వంశపారంపర్యం మరియు పర్యావరణం మధ్య నిరంతర పరస్పర చర్య కారణంగా జరుగుతుంది.

D. ప్రతి బిడ్డ అభివృద్ధి దశల గుండా వెళుతుంది, అయితే పిల్లల మధ్య విస్తృత వ్యక్తిగత తేడాలు ఉన్నాయి.

Solution

అభివృద్ధి, ఇది నిరంతర మార్పు, గుణాత్మక మరియు పరిమాణాత్మక రెండు పరంగా గమనించబడే దృగ్విషయం. మానవ అభివృద్ధి సూత్రాలు ఒక వ్యక్తి ఎలా అభివృద్ధి చెందుతాడో నిర్వచిస్తాయి.

  • అభివృద్ధి శ్రేణి గుణాత్మక మరియు ప్రగతిశీల మార్పును కలిగి ఉంటుంది మరియు దీనిని ఖచ్చితంగా కొలవలేము.
  • అభివృద్ధి అనేది సహజ శక్తులు మరియు పర్యావరణ ప్రభావాల పరస్పర చర్యపై ఆధారపడి ఉండే అనుసరణ ప్రక్రియ. దీనిని వ్యక్తులు తమ పర్యావరణానికి అనుగుణంగా ఉండే మొత్తం ప్రక్రియగా పరిగణిస్తారు.
  • అభివృద్ధి వృద్ధి, పరిపక్వత మరియు అభ్యాసాలను కలిగి ఉంటుంది.

అభివృద్ధి సూత్రాలు-

  • అభివృద్ధి యొక్క రెండు ప్రాథమిక మూలాలు: వంశపారంపర్యం మరియు పర్యావరణం, ‘ప్రకృతి మరియు పోషణ’ అని కూడా అంటారు, ఒకదానితో ఒకటి నిరంతర పరస్పర చర్యలో ఉంటాయి.
  • అభివృద్ధి అనేది గర్భధారణతో ప్రారంభమై జీవితంతో ముగుస్తుంది.
  • ప్రతి బిడ్డ అభివృద్ధి దశల గుండా వెళుతుంది, అయితే పిల్లల మధ్య విస్తృత వ్యక్తిగత తేడాలు ఉన్నాయి.
  • అభివృద్ధి అన్ని వ్యక్తులకు ప్రత్యేకమైనది.
  • అభివృద్ధి ప్రక్రియ ద్వారా తీసుకువచ్చిన మార్పులు క్రమపద్ధతిలో ఉంటాయి.

కాబట్టి, అభివృద్ధి ఒక పరిమాణాత్మక ప్రక్రియ కాదు మరియు దీనిని ఖచ్చితంగా కొలవలేము.

4. బాల్యంలోని పరిపక్వత అంటే ఏమిటి?

A. ఆసక్తి

B. భావాలు

C. భావోద్వేగం

D. శారీరక, మానసిక మరియు అనుకూలమైన మార్పులు బాల్య వృద్ధిలో

Solution

పరిపక్వత అనేది ఒక బిడ్డ యొక్క వృద్ధిలో కాలక్రమేణా సంభవించే శారీరక, మానసిక మరియు అనుకూలమైన మార్పుల యొక్క సహజ ప్రక్రియను సూచిస్తుంది.

Key Points 

  • ఇది జన్యు కారకాలచే ప్రభావితమయ్యే అభివృద్ధి ప్రక్రియల విస్తరణ, ఇవి క్రమపద్ధతిలో మరియు క్రమంగా జరుగుతాయి.
  • పరిపక్వతలో శారీరక వృద్ధి, ఉదాహరణకు కండరాలు మరియు ఎముకల అభివృద్ధి, భావోద్వేగ నియంత్రణ వంటి మానసిక మార్పులు, జ్ఞాన సంబంధమైన సామర్థ్యాలు మరియు అనుభవాల నుండి నేర్చుకోవడం మరియు పర్యావరణంతో మరింత సమర్థవంతంగా సంకర్షణ చెందే సామర్థ్యం వంటి అనుకూలమైన మార్పులు ఉన్నాయి.

కాబట్టి, శారీరక, మానసిక మరియు అనుకూలమైన మార్పులు బాల్య వృద్ధిలో పరిపక్వత అని నిర్ధారించబడింది.

5. వ్యక్తి వికాసంపై ప్రభావం చూపించే శారీరక కారకం.

A. ఉష్ణోగ్రత

B. ఆహారము

C. హార్మోన్లు

D. కాంతి

Solution

గర్భం దాల్చినప్పటి నుండి, తల్లి కడుపులో జీవితం  యొక్క ప్రారంభం వరకు, మానవుల పెరుగుదల మరియు అభివృద్ధి వివిధ కారకాలచే ప్రభావితమవుతుంది.

తల్లిదండ్రుల ఎత్తు, పోషణ, అనారోగ్యం మొదలైన అనేక నమూనాల ద్వారా అభివృద్ధి ప్రభావితమవుతుంది.

ప్రధానాంశాలు 

కారకాలు పిల్లల అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేస్తాయి

  • జీవసంబంధమైన మరియు రాజ్యాంగ కారకాలు:పిల్లల రాజ్యాంగ నిర్మాణ సోమాటిక్ నిర్మాణం, శరీరాకృతి మరియు శరీర రసాయన శాస్త్రం అతని/ఆమె పెరుగుదలను మరియు జీవితాంతం అతని/ఆమె అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేస్తాయి.
  • ఆహారం లేదా పోషకాహారం: పోషకాహారం అనేది పిల్లల పెరుగుదల మరియు అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేసే ముఖ్యమైన అంశం. పెరుగుదలని ప్రభావితం చేసే అనేక పర్యావరణ కారకాలలో, పోషకాహారం అత్యంత ప్రాథమిక పోషకం – వివిధ మార్గాల్లో పొందిన క్లినికల్ పదార్థాలు జీవితానికి అవసరమైన ఇంధనాలు. శరీరం ఈ పదార్ధాలను వివిధ మార్గాల్లో ఉపయోగిస్తుంది – శక్తిని సరఫరా చేయడానికి, శరీర కణాలను నిర్మించడానికి మరియు నిర్వహించడానికి మరియు శరీర ప్రక్రియలను నియంత్రించడానికి. దాదాపు గా 50 ముఖ్యమైన పోషకాలు ఆరు వర్గాలుగా విభజించబడ్డాయి – ప్రోటీన్లు, కార్బోహైడ్రేట్, కొవ్వులు, విటమిన్లు, ఖనిజాలు మరియు నీరు. వీటిలో ప్రతి ఒక్కటి మన శరీరానికి మరియు వయస్సు, కార్యాచరణకు సంబంధించిన మొత్తం శరీర పరిమాణనికి అవసరం
  • మేధస్సు: అధిక మేధస్సు వేగవంతమైన అభివృద్ధితో ముడిపడి ఉంటుంది, అయితే తక్కువ మేధస్సు అభివృద్ధి యొక్క వివిధ అంశాలలో రిటార్డేషన్‌తో ముడిపడి ఉంటుంది.
  • జనన పూర్వ వాతావరణం: ఇది గర్భంలో పిండం యొక్క వాతావరణం. తల్లికి సరైన పోషకాహారం అందకపోతే, మానసికంగా కలత చెందితే లేదా ధూమపానం చేస్తే, పానీయాలు కొన్ని మందులు తీసుకుంటే లేదా కొన్ని వ్యాధులతో బాధపడుతుంటే, పిల్లల ఎదుగుదల ప్రతికూలంగా ప్రభావితమవుతుంది.

అందువల్ల ప్రతి వ్యక్తి అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేసే ఆహారం మరియు పోషకాహారం చాలా ముఖ్యమైన అంశం అని మనం నిర్ధారించవచ్చు.

ముఖ్యమైన పాయింట్లు  

ఒక వ్యక్తి యొక్క అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేసే ఇతర అంతర్గత కారకాలు:

  • వంశపారంపర్య కారకాలు: ఎత్తు, బరువు, కళ్ళు మరియు చర్మం యొక్క రంగు మరియు జుట్టు యొక్క లక్షణాలు అన్నీ ఈ వంశపారంపర్య ప్రభావాల ద్వారా నిర్ణయించబడతాయి. భౌతిక నిర్మాణం, నాడీ వ్యవస్థ మరియు ఒకరి కాన్‌స్టిట్యూషనల్ మేకప్, బాడీ కెమిస్ట్రీ మరియు ఫిజికల్ డెవలప్‌మెంట్‌కు సంబంధించిన ఇతర విషయాలు చాలా వరకు వంశపారంపర్య కారకాలచే నిర్ణయించబడతాయి.
  • భావోద్వేగ కారకాలు:: భావోద్వేగ కారకాలు, ఉదా. భావోద్వేగ సర్దుబాటు మరియు పరిపక్వత, ఒక వ్యక్తి యొక్క మొత్తం ఎదుగుదల మరియు అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేయడంలో పెద్ద పాత్ర పోషిస్తాయి.
  • సామాజిక స్వభావం: ఒక వ్యక్తి యొక్క సాంఘికీకరణ అతని ఎదుగుదల మరియు అభివృద్ధికి సంబంధించిన ఇతర అంశాలలో సర్దుబాటు మరియు పురోగతిని సాధించడంలో అతనికి/ఆమెకు సహాయపడుతుంది. అతను/ఆమె పర్యావరణం నుండి అతని/ఆమె నేర్చుకోవచ్చు, అతని/ఆమె సామాజిక స్వభావాన్ని ఎక్కువగా ఉపయోగించుకోవచ్చు, ఇది అతని/ఆమె సరైన ఎదుగుదల మరియు అభివృద్ధికి ఒక వరం అని నిరూపించవచ్చు.

6. వివిధ ఇండోర్ మరియు అవుట్‌డోర్ ఆటలను ఆడటానికి అవసరమైన మోటార్ మరియు శారీరక నైపుణ్యాలను పిల్లవాడు ఏ అభివృద్ధి దశలో నేర్చుకుంటాడు?

A. తరువాతి బాల్యం (6 నుండి 12 సంవత్సరాలు)

B. శైశవావస్థ (2 సంవత్సరాల వరకు)

C. కౌమారదశ (12 నుండి 18 సంవత్సరాల వరకు)

D.ప్రారంభ బాల్యం (3 నుండి 5 సంవత్సరాలు)

Solution

పిల్లలు పెరుగుతున్నప్పుడు వేగంగా మారుతారు. ఈ మార్పులలో చాలా భౌతిక మరియు జ్ఞానపరమైనవి, అంటే ఈ మార్పులు పిల్లలు ఎలా ఆలోచిస్తారు మరియు నేర్చుకుంటారో ప్రభావితం చేస్తాయి.

Key Points పిల్లల అభివృద్ధి యొక్క వివిధ దశలు –

  • శైశవావస్థ(2 సంవత్సరాల వరకు) – ఈ కాలం అద్భుతమైన మోటార్ అభివృద్ధి ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది. పిల్లవాడు కూర్చోవడం మరియు నడవడంలో నియంత్రణను అభివృద్ధి చేస్తాడు. అతను/ఆమె తన చేతితో వస్తువును చేరుకోవడం, పట్టుకోవడం మరియు తిప్పడం మరియు పదాలు మరియు సంజ్ఞల ద్వారా కమ్యూనికేట్ చేయడం నేర్చుకుంటాడు.
  • ప్రారంభ బాల్యం (3 నుండి 5 సంవత్సరాలు) – మెదడు వేగంగా పెరుగుతూనే ఉంటుంది, పిల్లవాడు 5 సంవత్సరాల వయస్సులో దాని పూర్తి బరువులో 90 శాతం చేరుకుంటుంది. పదజాలం వేగంగా సంపాదించబడుతుంది మరియు పిల్లవాడు వస్తువులు మరియు ప్రజల గురించి ప్రశ్నలు అడగడానికి ఈ పదాలను ఉపయోగిస్తాడు.
  • తరువాతి బాల్యం (6 నుండి 12 సంవత్సరాలు) – పిల్లలు విసిరేయడం మరియు పరిగెత్తడం వంటి మోటార్ నైపుణ్యాలను పరిపూర్ణతకు నేర్చుకుంటారు. వివిధ ఇండోర్ మరియు అవుట్‌డోర్ ఆటలను ఆడటానికి అవసరమైన మోటార్ మరియు శారీరక నైపుణ్యాలను పిల్లవాడు నేర్చుకుంటాడు.
  • కౌమారదశ – ఇది బాల్యం మరియు వయోజనత్వం మధ్య పరివర్తన కాలం. ఈ సమయంలో, చివరి ఎత్తు సాధించబడుతుంది, అంతర్గత అవయవాలు మరియు వ్యవస్థలు వయోజన పరిమాణాన్ని చేరుకుంటాయి మరియు లైంగిక పరిపక్వత సాధించబడుతుంది.

కాబట్టి తరువాతి బాల్యంలో, వివిధ ఇండోర్ మరియు అవుట్‌డోర్ ఆటలను ఆడటానికి అవసరమైన మోటార్ మరియు శారీరక నైపుణ్యాలను పిల్లవాడు నేర్చుకుంటాడు. అని మనం ముగించాము.

7. కింది లక్షణాలలో ఏది భావోద్వేగ అభివృద్ధితో సంబంధం కలిగి ఉండదు?

A. భావోద్వేగం శారీరక మార్పుతో కూడి ఉంటుంది

B. పుట్టిన వెంటనే భావోద్వేగాలు ప్రారంభమవుతాయి

C. చిన్ననాటి కాలంలో తీవ్రమైన భావోద్వేగాలు కనిపిస్తాయి

D. భావోద్వేగాలకు శారీరక అభివృద్ధికి సంబంధం లేదు

Solution

భావోద్వేగం అనేది భయం, కోపం, ప్రేమ మొదలైన వాటితో ముడిపడి ఉన్న మానసిక స్థితి, అయితే భావోద్వేగ అభివృద్ధి అనేది ఒక వ్యక్తి యొక్క స్వంత భావోద్వేగాలను మరియు ఇతరుల భావోద్వేగాలను గుర్తించే, నియంత్రించే మరియు నిర్వహించగల సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది.


Important Points

  • ఒక వ్యక్తి వ్యక్తిగతంగా సంతోషంగా మరియు సామాజికంగా ఉపయోగకరంగా ఉండటానికి ఆరోగ్యకరమైన భావోద్వేగ అభివృద్ధి అవసరం.
  • “భావోద్వేగ అభివృద్ధి అనేది అనేక రకాలైన ఉద్దీపనలను మరియు ఎక్కువ సంక్లిష్టతలను ఎంచుకుని ప్రతిస్పందించడానికి మరియు అతని ప్రతిస్పందనలను సమన్వయం చేయడం, సమగ్రపరచడం మరియు తెలివిగా స్వీకరించే సామర్థ్యంపై ఆధారపడి ఉంటుంది”.

Key Points

భావోద్వేగ అభివృద్ధి యొక్క లక్షణాలు:

  • భావోద్వేగాలు అవగాహన యొక్క ఉత్పత్తి.
  • పుట్టిన వెంటనే భావోద్వేగాలు ప్రారంభమవుతాయి.
  • భావోద్వేగాలు స్థానభ్రంశం యొక్క నాణ్యతను కలిగి ఉంటాయి.
  • భావోద్వేగాలు ఆత్మాశ్రయమైనవి మరియు పూర్తిగా వ్యక్తిగతమైనవి.
  • భావోద్వేగం శారీరక మార్పులతో కూడి ఉంటుంది.
  • చిన్ననాటి కాలంలో తీవ్రమైన భావోద్వేగాలు కనిపిస్తాయి.

Hint

  • పిల్లల జీవితం ప్రధానంగా భావోద్వేగాల జీవితం. బాల్యంలో ఆరోగ్యకరమైన భావోద్వేగ అనుభవాలు పిల్లల వ్యక్తిత్వం యొక్క సమర్థవంతమైన అభివృద్ధిని నిర్ధారిస్తాయి.

అందువల్ల, ‘భావోద్వేగాలు భౌతిక అభివృద్ధికి సంబంధం లేనివి’ అనే లక్షణాలు భావోద్వేగ అభివృద్ధితో సంబంధం కలిగి ఉండవని నిర్ధారించవచ్చు.

8. బహుళ మేధా శక్తి సిద్ధాంతం ప్రకారం, వస్తువులను నిర్వహించే మరియు వివిధ శారీరక నైపుణ్యాలను ఉపయోగించే సామర్థ్యాన్ని ఏ మేధాశక్తి కలిగి ఉంటుంది?

A. తార్కిక మేధాశక్తి

B. కైనెస్థెటిక్ మేధాశక్తి

C. వ్యక్తిగత మేధాశక్తి

D. ప్రాదేశిక మేధాశక్తి

Solution

అమెరికన్ మనోవిజ్ఞాన శాస్త్రవేత్త హోవార్డ్ గార్డ్నర్ (1983), బహుళ మేధాశక్తుల సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించారు. ఆయన ‘ఫ్రేమ్స్ ఆఫ్ మైండ్’ అనే తన పుస్తకంలో, “మానవ ఆలోచనలన్నింటినీ కలుపుతూ ఒక రకమైన అవగాహన ఉందని నేను నమ్మను. స్వతంత్ర మేధాశక్తి సామర్థ్యాలతో బహుళ మేధాశక్తులు ఉన్నాయి.” అని పేర్కొన్నారు. కాబట్టి, మేధాశక్తిని ఒకే సంస్థగా చూడలేము. ఒకదానికొకటి స్వతంత్రంగా ఉండే వివిధ రకాల మేధాశక్తులు ఉన్నాయి.

Key Points గార్డ్నర్ (1999) ప్రకారం, ఉత్పాదకత లేకుండా ఉన్న అధిక IQ మేధాశక్తికి సమానం కాదు కాబట్టి, మేధాశక్తి IQ కంటే చాలా ఎక్కువ. గార్డ్నర్ ప్రారంభంలో ఎనిమిది రకాల మేధాశక్తులను ప్రతిపాదించాడు, తరువాత తొమ్మిదికి పెంచాడు.

  • భాషా మేధాశక్తి అంటే భాషను ఉపయోగించే సామర్థ్యం. ఇది నైపుణ్యంగా మాట్లాడే మరియు వ్రాసే పదాలను ఉపయోగించే సామర్థ్యం.
  • తార్కిక-గణిత మేధాశక్తి అంటే తార్కిక తర్కం మరియు గణిత సామర్థ్యాన్ని ఉపయోగించే సామర్థ్యం. ఈ మేధాశక్తిలో అధికంగా ఉన్న వ్యక్తులు మంచి అమూర్త తర్కం, విమర్శనాత్మక ఆలోచన మరియు సంఖ్యలతో వ్యవహరించడంలో మంచివారు. ఈ రకమైన మేధాశక్తి సాంప్రదాయక మేధాశక్తి భావనతో బాగా సరిపోతుంది.
  • సంగీత మేధాశక్తి అంటే లయలు, శబ్దాలు మరియు నమూనాలను ఉపయోగించి సంగీతాన్ని సృష్టించడం, రచించడం మరియు ప్రదర్శించే సామర్థ్యం. ఇందులో సంగీతానికి సున్నితత్వం మరియు సంగీత నమూనాలను గుర్తించి మరియు నిర్వహించే సామర్థ్యం ఉంటుంది.
  • శారీరక-కైనెస్థెటిక్ మేధాశక్తి అంటే ఒకరి శరీర కదలికలు మరియు చర్యలను ఉపయోగించి మరియు నియంత్రించే సామర్థ్యం. నర్తకులు మరియు క్రీడాకారులు సాధారణంగా ఈ మేధాశక్తిలో అధికంగా ఉంటారు.
  • ప్రాదేశిక మేధాశక్తి అంటే ప్రాదేశిక మరియు దృశ్య సమాచారాన్ని సమర్థవంతంగా గ్రహించడం, అర్థం చేసుకోవడం మరియు ఉపయోగించే సామర్థ్యం. అలాంటి వ్యక్తులు ప్రాదేశిక దిశానిర్దేశంలో, దృశ్య చిత్రాలు మరియు నమూనాలను ఏర్పరచడంలో మంచివారు.
  • అంతర్వ్యక్తిగత మేధాశక్తి అంటే ఇతరులను మరియు సామాజిక సంకర్షణలను అర్థం చేసుకునే సామర్థ్యం. వారు ఇతరుల భావోద్వేగాలు మరియు దృక్కోణాలను అర్థం చేసుకోగలరు మరియు ఇతరులతో బాగా సంబంధం కలిగి ఉంటారు.
  • అంతర్గత మేధాశక్తి అంటే ఒకరిని తాము అర్థం చేసుకోవడం మరియు ఒకరి ఆలోచనలు, భావోద్వేగాలు, భావాలు, ఉద్దేశ్యాలు మరియు కోరికలు మరియు అవి వారి ప్రవర్తనను ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయో తెలుసుకోవడం. ఇందులో ఒకరి బలాలు, పరిమితులు, లక్ష్యాలు మరియు జీవితంలోని లక్ష్యాల గురించి అవగాహన ఉంటుంది.
  • ప్రకృతి మేధాశక్తి అంటే ప్రకృతిలోని వివిధ నమూనాలను గుర్తించి మరియు అర్థం చేసుకునే సామర్థ్యం. ఇందులో వృక్షజాలం, జంతుజాలం మరియు అన్ని జీవవైవిధ్యాలతో సహా దాని అన్ని లక్షణాలతో ప్రకృతికి సున్నితత్వం ఉంటుంది.
  • అస్తిత్వ మేధాశక్తి గార్డ్నర్ (1998) తొమ్మిదవ మేధాశక్తిగా అస్తిత్వ మేధాశక్తిని జోడించాడు, ఇది ఇంద్రియ డేటాకు మించిన మరియు మానవ జీవితం యొక్క అర్థం వంటి లోతైన ప్రశ్నలను పరిష్కరించే సున్నితత్వం మరియు సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది, మనం ఈ లోకానికి ఎందుకు వచ్చాము, మనం ఎందుకు చనిపోతాము, మరణానంతరం మనం ఎక్కడికి వెళ్తాము మొదలైనవి.

కాబట్టి, బహుళ మేధాశక్తి సిద్ధాంతం ప్రకారం, కైనెస్థెటిక్ మేధాశక్తి వస్తువులను నిర్వహించే మరియు వివిధ శారీరక నైపుణ్యాలను ఉపయోగించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉందని మనం ముగించవచ్చు.

9. ఒక విద్యార్థి ఒక నిర్ధిష్ట ఉద్యోగంలో బాగా రాణిస్తాడా లేదా అని తెలుసుకోవాలని అనుకుంటున్నాడు. దిగువ పేర్కొన్న ఏ టూల్స్ దీనిని అంచనా వేస్తుంది?

A. వైఖరి పరీక్ష

B. ఆప్టిట్యూడ్ పరీక్ష

C. మేధస్సు పరీక్ష

D. ఆసక్తి పరీక్ష

Solution

ఒక పరీక్ష అనేది అనేక ఇతర టాపిక్ ల్లో వ్యక్తి యొక్క నాలెడ్జ్, నైపుణ్యం, ఆప్టిట్యూడ్, ఫిజికల్ ఫిట్ నెస్ లేదా క్లాసిఫికేషన్ ని లెక్కించే మదింపు. ఇది వెర్బల్ లేదా నాన్ వెర్బల్ కావచ్చు. వ్యక్తుల యొక్క పనితీరును వివిధ మార్గాల్లో మదింపు చేయవచ్చు. వివిధ రకాలైన అసెస్ మెంట్ టెక్నిక్ లు ఉన్నాయి. అవి నిర్మాణాత్మక ఇంటర్వ్యూల నుండి నిర్మాణాత్మక మానసిక పరీక్షల వరకు ఉంటాయి. ఉద్యోగ పనితీరును అంచనా వేయడమే ఈ టెక్నిక్ ల యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం. ఈ విషయంలో ప్రతి టెక్నిక్ కు దాని స్వంత సాపేక్ష బలాలు మరియు బలహీనతలు ఉంటాయి.

ప్రధానాంశాలు

ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్

  • ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ లు ఒక నిర్ధిష్ట ఫీల్డ్ లో ఒక వ్యక్తి యొక్క సామర్థ్యాన్ని కొలవడం  లక్ష్యంగా పెట్టుకుంటాయి మరియు ప్రధానంగా కెరీర్ మరియు ఉద్యోగ నిర్ణయాల కొరకు డిజైన్ చేయబడతాయి మరియు ఉపయోగించబడతాయి.
  • యాటిట్యూడ్ టెస్ట్ అనేది ఒక ఘటన, వ్యక్తి లేదా వస్తువు గురించి ఒక వ్యక్తి యొక్క భావాలను మదింపు చేస్తుంది.
  • ట్రైనింగ్ ఇవ్వడానికి ముందు ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ లు నిర్వహించబడతాయి.
  • ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ లు ప్రిడిక్టివ్ వాలిడిటీ పరంగా మదింపు చేయబడతాయి, ట్రైనింగ్ తో ఒక నిర్ధిష్ట ప్రాంతంలో ఒక వ్యక్తి యొక్క విజయాన్ని అవి ఎంత బాగా అంచనా వేయగలవు.
  • కెరీర్ కౌన్సిలింగ్, క్లినికల్ సర్వీస్, పర్సనల్ సెలక్షన్, ఆన్ జాబ్ ట్రైనింగ్, అడ్మిషన్ కొరకు స్క్రీనింగ్, మరియు కరిక్యులర్ ప్లానింగ్ రంగాల్లో ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ లు ఉపయోగించబడతాయి.

అందువల్ల ఒక విద్యార్థి ఒక నిర్దిష్ట ఉద్యోగంలో బాగా రాణిస్తాడో లేదో తెలుసుకోవాలనుకుంటే, ఆప్టిట్యూడ్ పరీక్షలు దీనిని అంచనా వేస్తాయని స్పష్టమవుతుంది.

అదనపు సమాచారం

ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ యొక్క ఉదాహరణలు:

మల్టిపుల్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ బ్యాటరీలు

  • డిఫరెన్షియల్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ (DAT)
  • మల్టీ డైమెన్షనల్ ఆప్టిట్యూడ్ బ్యాటరీ (ఎమ్ ఎబి)
  • జనరల్ ఆప్టిట్యూడ్ టెస్ట్ బ్యాటరీ (GATB)
  • సాయుధ సేవలు ఒకేషనల్ ఆప్టిట్యూడ్ బ్యాటరీ (ASVAB)

నిర్ధిష్ట ఆప్టిట్యూడ్ లను కొలిచే టెస్ట్ లు

కాలేజీల్లో అకడమిక్ విజయాన్ని అంచనా వేయడం పరీక్షలు

  • స్కాలస్టిక్ అసెస్ మెంట్ టెస్ట్ (SAT)
  • గ్రాడ్యుయేట్ రికార్డ్ ఎగ్జామ్ (జిఆర్ఇ)
  • మిల్లర్ అనలాగ్స్ టెస్ట్ (మ్యాట్)
  • ప్రొఫెషనల్ స్కూల్ టెస్ట్ లు

సూచన

  • దృక్పథం పరీక్షలు ఒక సంఘటన, వ్యక్తి లేదా వస్తువు గురించి ఒక వ్యక్తి యొక్క భావాలను మదింపు చేస్తాయి.
  • తెలివితేటల పరీక్షలు అభిజ్ఞా విధులు మరియు మేధో సామర్థ్యం యొక్క సాధారణ స్థాయిని మదింపు చేసే పరీక్షగా నిర్వచించవచ్చు.

10. మానసిక వికలాంగుల పిల్లల లక్షణం ఏమిటి?

A. అధిక సృజనాత్మకత

B. ఏకాగ్రత లోపం

C. సాధారణ పిల్లల మాదిరిగానే IQ

D. మెమొరీ సాధారణం

Solution

“మానసిక వికలాంగులు” అనే పదం తప్పుడు పదం అని గమనించడం ముఖ్యం. దీని స్థానంలో “బౌద్ధిక వికలాంగులు” లేదా “జ్ఞానపరమైన అవరోధం” వంటి పదాలను ఉపయోగిస్తున్నారు. ఈ పదాలు మరింత ఖచ్చితమైనవి మరియు ఈ పరిస్థితులతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులకు గౌరవంగా ఉంటాయి.

Key Points 

బౌద్ధిక వికలాంగుల వ్యక్తుల లక్షణాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:

  • ఏకాగ్రత లోపం: బౌద్ధిక వికలాంగుల పిల్లలు పనులపై దృష్టి పెట్టడం, సూచనలను అనుసరించడం లేదా దీర్ఘకాలం శ్రద్ధను కేంద్రీకరించడంలో ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటారు. ఇది వారి నేర్చుకునే సామర్థ్యాన్ని, నిర్మాణాత్మక కార్యకలాపాలలో పాల్గొనడాన్ని మరియు విద్యా సామగ్రితో పాల్గొనడాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. ఏకాగ్రత లోపం పాఠశాల, ఇంటి మరియు సామాజిక వాతావరణాలతో సహా వివిధ సెట్టింగులలో స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.
  • అభివృద్ధిలో ఆలస్యం: బౌద్ధిక వికలాంగుల వ్యక్తులు వారి శారీరక మరియు మానసిక అభివృద్ధిలో ఆలస్యం అనుభవిస్తారు. వారు సాధారణంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న తోటివారి కంటే ఆలస్యంగా మైలురాళ్లను చేరుకుంటారు.
  • అనుకూల ప్రవర్తన సవాళ్లు: బౌద్ధిక వికలాంగుల వ్యక్తులు అనుకూల ప్రవర్తనలతో ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటారు, ఇవి స్వతంత్రంగా జీవించడానికి అవసరమైన నైపుణ్యాలు. ఇందులో స్వీయ సంరక్షణ, డబ్బు నిర్వహణ మరియు చుట్టుపక్కల ప్రయాణం వంటివి ఉంటాయి.

బౌద్ధిక వికలాంగుల వ్యక్తులు అందరిలాగే ఉంటారని గుర్తుంచుకోవడం చాలా ముఖ్యం. వారికి వారి స్వంత ప్రత్యేక బలాలు మరియు బలహీనతలు ఉన్నాయి. సరైన మద్దతుతో, వారు సంతోషంగా మరియు సంతృప్తికరమైన జీవితాన్ని గడపవచ్చు.

11. సృజనాత్మక పిల్లల గురించి ఏ ప్రకటన నిజం కాదు?

A. సృజనాత్మక పిల్లవాడు సాహసోపేతుడు కాదు

B. సృజనాత్మక పిల్లవాడు ఆసక్తిగా ఉంటాడు

C. సృజనాత్మక పిల్లవాడు బహిర్ముఖుడు

D. సృజనాత్మక పిల్లవాడు ప్రతిష్టాత్మకమైనది

Solution

సృజనాత్మక పిల్లవాడు స్పష్టమైన వాటిని దాటి, బహుళ ప్రత్యేక ఆలోచనలు మరియు సమస్యలు లేదా పరిస్థితులకు పరిష్కారాలను రూపొందిస్తుంది. వారి మనస్సులు ఇతరులు కోల్పోయే అవకాశాలను మరియు కనెక్షన్‌లను అన్వేషిస్తాయి.

Key Points సృజనాత్మక పిల్లల లక్షణాలు:

  • సృజనాత్మక పిల్లవాడు ఆసక్తిగా ఉంటాడు : ఈ ప్రకటన సాధారణంగా నిజం. సృజనాత్మకత తరచుగా ఉత్సుకతతో ముడిపడి ఉంటుంది, ఎందుకంటే సృజనాత్మక వ్యక్తులు పరిశోధనాత్మకంగా మరియు కొత్త ఆలోచనలు, భావనలు మరియు అనుభవాలను అన్వేషించడానికి ఆసక్తిని కలిగి ఉంటారు.
  • సృజనాత్మక పిల్లవాడు బహిర్ముఖుడు : ఈ ప్రకటన విశ్వవ్యాప్తంగా నిజం కాదు. బహిర్ముఖులు మరియు అంతర్ముఖులు రెండింటితో సహా వివిధ వ్యక్తిత్వ లక్షణాలు కలిగిన వ్యక్తులలో సృజనాత్మకతను కనుగొనవచ్చు. సృజనాత్మక వ్యక్తీకరణ వైవిధ్యమైనది మరియు నిర్దిష్ట వ్యక్తిత్వ రకంపై ఆధారపడదు.
  • సృజనాత్మక పిల్లవాడు ప్రతిష్టాత్మకం : ఈ ప్రకటన కొంతమంది సృజనాత్మక వ్యక్తులకు నిజం కావచ్చు, కానీ ఇది విశ్వవ్యాప్తంగా వర్తించదు. సృజనాత్మకత మరియు ఆశయం ప్రత్యేక లక్షణాలు. కొంతమంది సృజనాత్మక వ్యక్తులు ప్రతిష్టాత్మకంగా ఉండవచ్చు, మరికొందరు బాహ్య గుర్తింపు లేదా సాధన కంటే సృష్టి యొక్క ఆనందానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తారు.

Hint 

  • సృజనాత్మకత కలిగిన పిల్లవాడు సాహసోపేతుడు కాదు : సృజనాత్మకత అనేది తరచుగా అన్వేషణ మరియు కొత్త అనుభవాలకు నిష్కాపట్యతను కలిగి ఉంటుంది, సృజనాత్మకత మరియు సాహసం ఒకదానితో ఒకటి అనుబంధించబడే అవకాశం ఉంది.

కాబట్టి, సరైన సమాధానం ‘ సృజనాత్మక పిల్లవాడు సాహసం చేయడు ‘.

12. ______ ఆలోచనలో, ఒక పిల్లవాడు ఒకవైపు సరళీకరణ/సాధారణీకరణ మరియు మరోవైపు సత్యం మరియు ఖచ్చితత్వం చేస్తాడు.

A. ప్రతిబింబం

B. క్లిష్టమైన

C. సౌందర్యం

D. సృజనాత్మక

Solution

విద్యార్ధులు ఆలోచించి సమస్యలను పరిష్కరించుకునేలా విద్యను అందించాలి. ఇది గ్రేడ్‌ల కోసం వాస్తవాలను గుర్తుంచుకోవడానికి బదులుగా అంతర్లీన అర్థాలను అర్థం చేసుకోవడానికి వారిని ఎనేబుల్ చేయాలి. కాబట్టి ఉపాధ్యాయులుగా, విద్యార్థులు విమర్శనాత్మకంగా, సృజనాత్మకంగా మరియు తెలివిగా తమంతట తాముగా ఆలోచించి, తార్కికంగా ఉండేలా చూసుకోవడం మా కర్తవ్యం.

ప్రధానాంశాలు

క్రిటికల్ థింకింగ్ అనేది ఒకవైపు సరళీకరణ/సాధారణీకరణ మరియు మరోవైపు సత్యం మరియు ఖచ్చితత్వాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుంటుంది. ఇది తర్కం యొక్క నియమాలను స్థాపించడానికి కట్టుబడి ఉంటుంది. తర్కం ఆలోచనా శాస్త్రం. ఇది ఆలోచన కోసం సాధారణ నియమాలను అందిస్తుంది.

  • ఆలోచన కోసం ఈ నియమాల పరిజ్ఞానం ఒక నిర్దిష్ట సందర్భంలో మన ఆలోచన సరైనదేనా కాదా అని ధృవీకరించడంలో మాకు సహాయపడుతుంది. ఈ నియమాలపై పట్టు, వాటిని మన మెదడులోని రక్తప్రవాహంలోకి చేర్చడం వల్ల మన ఆలోచన తప్పుదారి పట్టకుండా ఉంటుంది.
  • క్రిటికల్ థింకింగ్ ప్రక్రియ చెల్లుబాటు కావాలంటే ఖచ్చితంగా స్థాపించబడిన లాజిక్ నిబంధనల ప్రకారం ఉండాలి. విమర్శనాత్మక ఆలోచనలో, సత్యానికి దారితీసే మార్గం ఇప్పటికే బాగా వేయబడింది.
  • ఇంకా, విమర్శనాత్మక ఆలోచనలో సత్యానికి ఒకే ఒక రాజమార్గం – తర్కం యొక్క రహదారి. మరియు, నిజం ఇప్పటికే కనుగొనబడటానికి వేచి ఉంది.
  • క్రిటికల్ థింకింగ్ అనేది మనస్తత్వశాస్త్రంలో కన్వర్జెంట్ థింకింగ్‌గా వర్ణించబడింది, ఎందుకంటే ఎవరైనా మరియు సత్యాన్ని చేరుకోవాలనుకునే ప్రతి ఒక్కరూ తర్కం యొక్క నిబంధనలకు అనుగుణంగా ఉండాలి.


అదనపు సమాచారం

సౌందర్య ఆలోచనఇది ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని మెచ్చుకునే సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది.
ప్రతిబింబ ఆలోచనదీని అర్థం పెద్ద చిత్రాన్ని తీయడం మరియు దాని పరిణామాలన్నింటినీ అర్థం చేసుకోవడం.
సృజనాత్మక ఆలోచనఇది సమస్యకు కొత్త పరిష్కారాలతో ముందుకు రాగల సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది.

అందువల్ల, క్రిటికల్ థింకింగ్‌లో, పిల్లవాడు ఒకవైపు సరళీకరణ/సాధారణీకరణ మరియు మరోవైపు సత్యం మరియు ఖచ్చితత్వంతో ఉంటాడని నిర్ధారించవచ్చు.

13. సాధారణ సమాచారం నుండి నిర్దిష్ట ముగింపును గీయడం

A. ప్రేరక తార్కికం

B. నిగమన తార్కికం

C. కన్వర్జెంట్ ఆలోచన

D. భిన్నమైన ఆలోచన

Solution

తర్కం మరియు సమస్య-పరిష్కార రంగంలో, సమాచారాన్ని విశ్లేషించడానికి మరియు ముగింపులను చేరుకోవడానికి వివిధ విధానాలు తీసుకోబడతాయి. రెండు ప్రాథమిక తార్కిక పద్ధతులు ప్రత్యేకంగా నిలుస్తాయి: ఇండక్టివ్ మరియు డిడక్టివ్ రీజనింగ్. తార్కికానికి అతీతంగా, కన్వర్జెంట్ మరియు డైవర్జెంట్ థింకింగ్ అనేవి వ్యక్తులు సమస్యలను ఎలా చేరుకుంటాయి మరియు ఆలోచనలను ఎలా రూపొందిస్తాయో వివరించే ప్రక్రియలు.

Key Points

ప్రేరక తార్కికం.

  • ప్రేరక తార్కికం అనేది ఒక నిర్దిష్ట ముగింపును రూపొందించడానికి సాధారణ పరిశీలనలు లేదా ప్రాంగణాలను ఉపయోగించే పద్ధతి.
  • ఈ రకమైన తార్కికం నమూనాలు, డేటా లేదా సాధారణీకరించిన పరిశీలనలతో ప్రారంభమవుతుంది మరియు మరింత ఖచ్చితమైన అనుమితి లేదా పరికల్పన వైపు కదులుతుంది.
  • ప్రేరక తార్కికం తరచుగా శాస్త్రీయ అన్వేషణలో ఉపయోగించబడుతుంది, ఇక్కడ ప్రయోగాలు లేదా పరిశీలనల నుండి సేకరించిన అనుభావిక ఆధారాలు సిద్ధాంతాలు లేదా పరికల్పనల అభివృద్ధికి దారితీస్తాయి.
  • తగ్గింపు తార్కికం వలె కాకుండా, ఇది సాధారణ ఆవరణతో మొదలై తార్కికంగా ప్రాంగణంలో నుండి ఉద్భవించిన నిర్దిష్ట ముగింపుకు చేరుకుంటుంది, ప్రేరక తార్కికం ముగింపు యొక్క సత్యానికి హామీ ఇవ్వదు, కానీ ఇది గణనీయమైన మద్దతును అందిస్తుంది.

ముగింపులో, ప్రేరక తార్కికం అనేది సాధారణీకరించిన పరిశీలనల నుండి నిర్దిష్ట ముగింపుకు వెళ్లే అభిజ్ఞా ప్రక్రియ.

14. తెలుసుకోవడం యొక్క అన్ని వివిధ నమూనాలను కవర్ చేయడానికి సాధారణ పదం ఏమిటి ఉదా. గ్రహించడం, గుర్తుంచుకోవడం, విస్మరించడం, ఆలోచించడం, తార్కికం:

A. అవగాహన

B. ఇంటెలిజెన్స్

C. అవగాహన

D. జ్ఞానం

Solution

జ్ఞానం

  • ఇది గుర్తుంచుకోవడం, తార్కికం, తీర్పు, అవగాహనతో సహా తెలుసుకోవడంలో ఉన్న స్థితి మరియు ప్రక్రియలు. జ్ఞానం అనేది జ్ఞానాన్ని సేకరించే అన్ని చేతన మరియు అపస్మారక ప్రక్రియలను కలిగి ఉంటుంది.
  • ఇది జ్ఞానం మరియు గ్రహణశక్తిని పొందడంలో మానసిక ప్రక్రియలను సూచించే పదం.
  • ఈ అభిజ్ఞా ప్రక్రియలలో ఆలోచించడం, తెలుసుకోవడం, గుర్తుంచుకోవడం, తీర్పు ఇవ్వడం మరియు సమస్య పరిష్కారం ఉన్నాయి.
  • ఇవి మెదడు యొక్క ఉన్నత-స్థాయి విధులు మరియు భాష, ఊహ, అవగాహన మరియు ప్రణాళికను కలిగి ఉంటాయి.

అనేక రకాల అభిజ్ఞా ప్రక్రియలు ఉన్నాయి. వీటితొ పాటు:

  • శ్రద్ధ: దృష్టి అనేది ఒక అభిజ్ఞా ప్రక్రియ, ఇది పర్యావరణంలో ఒక నిర్దిష్ట ఉద్దీపనపై దృష్టి పెట్టడానికి ప్రజలను అనుమతిస్తుంది.
  • భాష: భాష మరియు భాషా అభివృద్ధి అనేది మాట్లాడే మరియు వ్రాసిన పదాల ద్వారా ఆలోచనలను అర్థం చేసుకునే మరియు వ్యక్తీకరించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉండే అభిజ్ఞా ప్రక్రియలు. ఇది ఇతరులతో సంభాషణ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది మరియు ఆలోచనలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది.
  • అభ్యాసం: నేర్చుకోవడానికి కొత్త విషయాలను తీసుకోవడం, సమాచారాన్ని సంశ్లేషణ చేయడం మరియు ముందస్తు జ్ఞానంతో దానిని సమగ్రపరచడం వంటి అభిజ్ఞా ప్రక్రియలు అవసరం.
  • మెమరీ: మెమరీ అనేది సమాచారాన్ని ఎన్‌కోడ్ చేయడానికి, నిల్వ చేయడానికి మరియు తిరిగి పొందడానికి వ్యక్తులను అనుమతించే ముఖ్యమైన జ్ఞాన ప్రక్రియ. ఇది అభ్యాస ప్రక్రియలో కీలకమైన అంశం మరియు ప్రపంచం మరియు వారి వ్యక్తిగత చరిత్రల గురించి జ్ఞానాన్ని కలిగి ఉండటానికి ప్రజలను అనుమతిస్తుంది.
  • అవగాహన: అవగాహన అనేది ఒక అభిజ్ఞా ప్రక్రియ, ఇది ప్రజలు తమ ఇంద్రియాలు (సెన్సేషన్) ద్వారా సమాచారాన్ని తీసుకోవడానికి అనుమతిస్తుంది మరియు ఈ సమాచారాన్ని ప్రపంచంతో ప్రతిస్పందించడానికి మరియు పరస్పర చర్య చేయడానికి ఉపయోగించుకుంటుంది.
  • ఆలోచన: ప్రతి అభిజ్ఞా ప్రక్రియలో ఆలోచన ఒక ముఖ్యమైన భాగం. ఇది నిర్ణయాధికారం, సమస్య-పరిష్కారం మరియు ఉన్నతమైన తార్కికంలో పాల్గొనడానికి ప్రజలను అనుమతిస్తుంది.

15. స్కూల్ మైదానంలో ఆడుతున్నప్పుడు పిల్లవాడిని గమనించడం ఏ పరిశీలన

A. అధికారిక 

B. అనధికారిక

C. అభ్యర్ధి

D. పైనవి ఏవీ కాదు

Solution

వ్యక్తులు, సమూహాలు మరియు సంస్థల ప్రవర్తన లేదా వారి ఉత్పత్తులు / ఫలితాల పరిశీలన మానవ జీవితంలో ఒక ముఖ్యమైన అంశం మాత్రమే కాదు; ఇది ప్రవర్తనా శాస్త్రాలలో శాస్త్రీయ పరిశోధన యొక్క ప్రాథమిక పద్ధతిని కూడా కలిగి ఉంటుంది.

పరిశీలన రకాలు

అనేక రకాల పరిశీలన పద్ధతులు అందుబాటులో ఉన్నాయి మరియు ఇవి క్రింద జాబితా చేయబడ్డాయి:

అనధికారిక పరిశీలన: అనధికారిక పరిశీలన అనేది విద్యార్థిని సహజంగా అంచనా వేసే మార్గం.

  • ఈ పరిశీలన సహాయంతో, టీచర్ ఇతరులు సేకరించే డేటాపై ఆధారపడకుండా డేటా మరియు రికార్డులను సేకరించవచ్చు. ఈ పరిశీలనలో,  టీచర్ గమనించిన విషయం పిల్లలకి తెలియదు.
  • టీచర్ స్కూల్ లో  ఆట స్థలాలు, కారిడార్లు, తరగతి గదులు మరియు అసెంబ్లీ సమయంలో పిల్లవాడిని ఎక్కడైనా గమనించవచ్చు.
  • స్కూల్ లో కొన్ని ప్రవర్తనా సమస్యలను తెలియజేస్తుంటే అభ్యాసకుడి ప్రవర్తనను తనిఖీ చేయడానికి ఇది ఉపాధ్యాయుడికి సహాయపడుతుంది.
  • ఈ పద్ధతి సహాయంతో, ఉపాధ్యాయుడు అభ్యాసకుడి సమస్యను అధిగమించడానికి వ్యూహాలతో సహాయం చేయవచ్చు.

​

ఇతర రకాలు:

  • అధికారిక పరిశీలనలో, పరిశోధకులకి  వారు ఏ ప్రవర్తనలను చూస్తున్నారో మరియు అవి ఎలా రికార్డ్ చేయబడతాయి అనే దానిపై స్పష్టమైన ఆలోచన ఉంటుంది. ముఖ్యంగా ప్రయోగశాల పరిస్థితులలో, వీడియో సమాచారాన్ని రికార్డ్ చేయడం, తరువాత దానిని మరింత వివరంగా విశ్లేషించడం సాధారణంగా ఉంటుంది.
  • అభ్యర్ధి పరిశీలన అనే పద్ధతిలో  పరిశీలకుడు గమనించిన దృగ్విషయం లేదా సమూహంలో ఒక భాగంగా ఉంటారు  మరియు అతను / ఆమె పరిశీలకుడు మరియు పాల్గొనే వ్యక్తిగా ఉంటారు.

అందువల్ల, స్కూల్ మైదానంలో ఆడుతున్నప్పుడు పిల్లవాడిని గమనించడం అనధికారిక పరిశీలన అని మనం నిర్ధారించగలము.

16. క్రింది వాటిలో వ్యక్తిత్వ మూల్యాంకనం యొక్క ప్రొజెక్టివ్ పద్ధతి కాదేది?

A. చిల్డ్రన్ అప్పెర్సెప్షన్ టెస్ట్

B. వర్డ్ అసోసియేషన్ టెస్ట్

C. సెంటెన్స్ కంప్లీషన్ టెస్ట్

D. మిన్నెసోటా మల్టీఫాసిక్ పర్సనాలిటీ ఇన్వెంటరీ

Solution

వ్యక్తిత్వ మూల్యాంకనం అంటే ఒకరి వ్యక్తిత్వ నిర్మాణాన్ని అంచనా వేయడం, అంటే ఆ వ్యక్తి యొక్క లక్షణ ప్రవర్తనా నమూనాలు మరియు ముఖ్యమైన మరియు స్థిరమైన లక్షణాలు. వ్యక్తిత్వం యొక్క మూల్యాంకనం కోసం అనేక పరీక్షలు/ఇన్వెంటరీలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. సాధారణంగా, వీటిని మూడు వర్గాలలో ఒకటిగా గ్రహించవచ్చు. అవి ఆత్మాశ్రయ, వస్తునిష్ఠ మరియు ప్రొజెక్టివ్ పద్ధతులు.

Key Points 

ప్రొజెక్టివ్ పద్ధతులు:

  • ప్రొజెక్టివ్ పద్ధతులు వ్యక్తిత్వం యొక్క గుప్త లేదా దాగి ఉన్న అంశాలను వెల్లడించడానికి ఒక ప్రభావవంతమైన సాధనం, అవి బయటపడే వరకు అవ్యక్తంలో పొందుపడి ఉంటాయి.
  • ఈ పద్ధతులు ప్రేరేపక నిర్మాణం స్వభావంలో బలహీనంగా ఉంటే, వ్యక్తి తన భావాలు, కోరికలు మరియు అవసరాలను ప్రొజెక్ట్ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది, అవి నిపుణులచే వివరించబడతాయి అనే అంచనాలపై ఆధారపడి ఉంటాయి.

ప్రొజెక్టివ్ పద్ధతుల రకాలు:

  • పదం​ సంఘం పరీక్ష: పదం​ సంఘం పరీక్షలో, పరీక్షార్థికి ఒక జాబితా రూపంలో అనేక పదాలు అందించబడతాయి మరియు ప్రేరేపక పదాన్ని విన్నప్పుడు అతని మనసుకు వచ్చే మొదటి పదాన్ని చెప్పాల్సి ఉంటుంది. ప్రతిచర్య సమయానికి అనుగుణంగా ప్రతిస్పందనలు వ్యక్తి యొక్క వ్యక్తిత్వాన్ని విశ్లేషించడానికి ఉపయోగించబడతాయి.
  • వాక్యం​ పూర్తి పరీక్ష: వాక్యం​ పూర్తి పరీక్షలో, వాచ్యమైన పదార్థం వ్యక్తిత్వం యొక్క మూల్యాంకనం కోసం ఉపయోగించబడుతుంది. విషయాన్ని పూర్తి చేయడానికి అనేక అసంపూర్ణ వాక్యాలు ఇవ్వబడతాయి. కొన్ని అసంపూర్ణ వాక్యాలు ఉదాహరణకు, నేను చాలా ……., నేను నా తల్లిని కోరుకుంటున్నాను…., మొదలైనవి. విషయం తనకు నచ్చిన విధంగా వాక్యాన్ని పూర్తి చేయమని అడుగుతారు.
  • పిల్లల ప్రశంస పరీక్ష: ఇది మూడు నుండి పది సంవత్సరాల వయస్సు ఉన్న పిల్లల కోసం మనస్తత్వవేత్త ‘లియోపోల్డ్ బెల్లక్’ కనుగొన్న ఒక రకమైన ప్రొజెక్టివ్ పరీక్ష. CAT పరీక్షలో, పిల్లల ఆసక్తులను వెల్లడించడానికి మరియు మూల్యాంకనం చేయడానికి చిత్రాల కార్డులు పిల్లలకు ఇవ్వబడతాయి. ఆ కార్డులకు ప్రతిస్పందనలు ఇచ్చేటప్పుడు పిల్లల పరిశీలన శక్తి, ఆలోచనల నమూనా మొదలైనవి గుర్తించబడతాయి.

కాబట్టి, మిన్నెసోటా మల్టీఫాసిక్ పర్సనాలిటీ ఇన్వెంటరీ వ్యక్తిత్వ మూల్యాంకనం యొక్క ప్రొజెక్టివ్ పద్ధతి కాదని ముగించబడింది.

Hint 

మిన్నెసోటా మల్టీఫాసిక్ పర్సనాలిటీ ఇన్వెంటరీ:

  • ఇప్పటివరకు అత్యంత సాధారణ వ్యక్తిత్వ ఇన్వెంటరీ మిన్నెసోటా మల్టీఫాసిక్ పర్సనాలిటీ ఇన్వెంటరీ, వెర్షన్ II, లేదా MMPI 2, ఇది వ్యక్తిత్వంలోని అసాధారణ ప్రవర్తనా నమూనాలను ప్రత్యేకంగా పరీక్షిస్తుంది.
  • MMPI లో 10 క్లినికల్ స్కేల్స్ మరియు అనేక ఉపస్కేల్స్తో పాటు 8 చెల్లుబాటు స్కేల్స్ ఉన్నాయి.
  • ప్రతి స్కేల్ ఒక నిర్దిష్ట రకమైన ప్రవర్తన కోసం పరీక్షిస్తుంది. ప్రవర్తనా విధానాలలో మితిమీరిన ఆందోళన మరియు సిగ్గు వంటి సాపేక్షంగా తేలికపాటి వ్యక్తిత్వ సమస్యలు అలాగే స్కిజోఫ్రెనియా మరియు డిప్రెషన్ వంటి తీవ్రమైన రుగ్మతలు ఉంటాయి.

17. బోధనలో ప్రయోగాత్మక మరియు వ్యవహారిక పద్ధతుల ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?

A. విద్యార్థులు తమ నిజ జీవిత సమస్యలను పరిష్కరించడానికి శిక్షణ పొందుతారు.

B. విద్యార్థులు సృజనాత్మక మరియు కార్యాత్మక ప్రవృత్తులను అభివృద్ధి చేస్తారు.

C. విద్యార్థులు మరియు ఉపాధ్యాయులు ఇద్దరూ చురుకుగా ఉంటారు.

D. పైవన్నీ.

Solution

బోధనలో ప్రయోగాత్మక మరియు వ్యవహారిక పద్ధతులు ఉపాధ్యాయులు తమ పూర్తి సామర్థ్యాన్ని చేరుకోవడానికి మాత్రమే కాకుండా, ముఖ్యంగా తరగతిలోని విద్యార్థులను ఆకర్షించడానికి, ప్రేరేపించడానికి మరియు చేరుకోవడానికి సహాయపడతాయి.

Key Points 

  • ఉన్నత విద్యా సంస్థలలో బోధనా పనిలో ప్రయోగాత్మక బోధన ఒక ముఖ్యమైన భాగం.
  • విద్యార్థులలో విశ్లేషించే మరియు సమస్యలను పరిష్కరించే సామర్థ్యాన్ని, ఆవిష్కరణ స్ఫూర్తిని మరియు సమగ్రతను పెంపొందించడానికి ఇది ప్రధాన మార్గం.
  • వ్యవహారిక విద్య విమర్శనాత్మకంగా ఆలోచించడానికి, సమస్యలను విశ్లేషించడానికి మరియు తగిన పరిష్కారాలను కనుగొనడానికి సహాయపడుతుంది. ఇది విద్యార్థులు తమ నిజ జీవిత సమస్యలను పరిష్కరించడానికి సహాయపడుతుంది.
  • విద్యార్థులు కొత్త ఆలోచనలను పొందగలుగుతారు మరియు వివిధ భావనల గురించి లోతైన అవగాహనను పొందుతారు మరియు వారు సృజనాత్మక మరియు కార్యాత్మక ప్రవృత్తులను అభివృద్ధి చేస్తారు.
  • వ్యవహారిక అభ్యాసం విద్యార్థులు తమ నైపుణ్యాలను తరగతి గది వాతావరణం కాని వాతావరణంలో వర్తింపజేయడానికి సహాయపడే ప్రత్యేక సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది.
  • ఈ పద్ధతిలో, ఉపాధ్యాయుడు మరియు విద్యార్థులు ఇద్దరూ చురుకుగా ఉండి, నిష్క్రియంగా కూర్చోకుండా అభ్యసన అనుభవంలో చురుకుగా పాల్గొంటారు.

కాబట్టి, ఇచ్చిన అన్ని అంశాలు సరైనవని నిర్ధారించవచ్చు.

18. స్మృతి యొక్క దశాబద్ధ నమూనా ప్రకారం, కింది వాటిలో ఏది ఒక స్మృతి వ్యవస్థ కాదు?

A ఇంద్రియ స్మృతి

B. క్షణిక స్మృతి

C. దీర్ఘకాలిక స్మృతి

D. కార్యకారీ స్మృతి

Solution

స్మృతి అనేది సమాచారాన్ని స్వీకరించే, ఎన్కోడ్ చేసే, మార్పు చేసే మరియు తిరిగి పొందే ఒక గ్రహణాత్మకంగా చురుకైన మానసిక వ్యవస్థగా నిర్వచించబడుతుంది. స్మృతి అంటే సమాచారాన్ని నిల్వ చేయడంలో పాల్గొన్న ప్రక్రియల సమితి. ఈ నిర్దిష్ట ప్రక్రియను నిలుపుదల అంటారు, దీన్ని నిలుపుదలను కొలవడం ద్వారా పరోక్షంగా అధ్యయనం చేయవచ్చు.

  • నిలుపుదలను కొలవడానికి మూడు ప్రాథమిక పద్ధతులు ఉన్నాయి: తెలుసుకోవడం, గుర్తించడం మరియు మళ్ళీ నేర్చుకోవడం.

Key Points స్మృతి దశలు :

  • ఇంద్రియ స్మృతి, దీనిని కొన్నిసార్లు ‘క్షణిక స్మృతి’ అని కూడా అంటారు, గ్రహణ ప్రక్రియకు దగ్గరగా ఉంటుంది. ఇది చాలా తక్కువ సమయం వరకు మన గ్రహణాల రికార్డును ఉంచడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది.
  • STM (క్షణిక స్మృతి): ఈ వ్యవస్థ కూడా తక్కువ సమయం వరకు సమాచారాన్ని ఉంచుతుంది. అధ్యయనాలు దీని ద్వారా 30 సెకన్ల వరకు సమాచారాన్ని ఉంచవచ్చని సూచించాయి. ఫోన్ నంబర్‌ను మాన్యువల్‌గా డయల్ చేయడం లేదా డిక్టేషన్‌లో వ్రాయడం వంటి పనులు.
  • LTM (దీర్ఘకాలిక స్మృతి): ఇది అన్ని రకాల జ్ఞాపకాల నిల్వ గృహంగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ స్మృతి వ్యవస్థ కారణంగా మీరు నిన్నటి నుండి మీ బాల్యం వరకు ఉన్న విషయాలను గుర్తుంచుకోగలరు.

కాబట్టి, స్మృతి యొక్క దశాబద్ధ నమూనా ప్రకారం, కార్యకారీ స్మృతి ఒక స్మృతి వ్యవస్థ కాదు.

Hint

  • కార్యకారీ స్మృతి: కార్యకారీ స్మృతిని “అవగాహన, అభ్యసనం మరియు తార్కికం వంటి సంక్లిష్ట పనుల కోసం సమాచారాన్ని తాత్కాలికంగా నిల్వ చేయడానికి మరియు మార్చడానికి ఒక పరిమిత సామర్థ్య వ్యవస్థ” గా నిర్వచించవచ్చు

19. మన జ్ఞాపకశక్తిలో ఉన్న సమాచారం మనకు ఇతర సమాచారాన్ని గుర్తుంచుకోకుండా ఆటంకం కలిగించే రకమైన మరుపు ఏది?

A. క్షయం

B. లేటు

C. క్యూ-ఆధారిత మరుపు

D. ఆటంకం

Solution

మరుపు అంటే దీర్ఘకాలిక జ్ఞాపకశక్తి నిల్వల నుండి సమాచారాన్ని తిరిగి పొందలేకపోవడం. చాలా సమాచారం కోల్పోతుంది, కానీ మన జీవితాల గురించి ఒక సులభంగా గుర్తుంచుకోగల రికార్డు మిగిలి ఉంటుంది.

ఆటంకం సిద్ధాంతం మనస్తత్వ శాస్త్రం మానవ జ్ఞాపకశక్తితో వ్యవహరిస్తుంది. ఇది ప్రాథమికంగా కొన్ని జ్ఞాపకాలు ఇతర జ్ఞాపకాలను తిరిగి పొందడం లేదా పొందడాన్ని ఆటంకం చేస్తాయి అని పేర్కొంది.

Important Points 

‘రిట్రోయాక్టివ్’ మరియు ‘ప్రోయాక్టివ్’ అనే రెండు రకాల ఆటంకం ప్రభావాలు ఉన్నాయి.

సంక్షిప్తంగా అర్థం చేసుకుందాం:

రిట్రోయాక్టివ్ నిరోధం: ఇది ఆటంకం యొక్క ఒక అంశాన్ని సూచిస్తుంది, దీనిలో:

  • కొత్త సమాచారం పాత సమాచారాన్ని గుర్తుంచుకోవడాన్ని నిరోధిస్తుంది.
  • కొత్త అభ్యాసం మునుపటి అభ్యాసాన్ని నిలుపుకోవడాన్ని ఆటంకం చేస్తుంది.
  • కొత్త పనులను నేర్చుకోవడం వల్ల మునుపటి నేర్చుకున్న పనులను మరచిపోతారు.

ప్రోయాక్టివ్ నిరోధం: ఇది ఆటంకం యొక్క ఒక అంశాన్ని సూచిస్తుంది, దీనిలో:

  • మునుపటి జ్ఞాపకాలు తరువాత ఏర్పడిన జ్ఞాపకాలను తిరిగి పొందడాన్ని అడ్డుకుంటాయి.
  • మునుపటి అభ్యాసం కొత్త అభ్యాసాన్ని పొందడాన్ని ఆటంకం చేస్తుంది.
  • పాత జ్ఞాపకాలు తాజా పదార్థాలను పొందడం మరియు తిరిగి పొందడాన్ని నిరోధిస్తాయి.

కాబట్టి, మన జ్ఞాపకశక్తిలో ఉన్న సమాచారం మనకు ఇతర సమాచారాన్ని గుర్తుంచుకోకుండా ఆటంకం కలిగించేటప్పుడు ‘ఆటంకం’ సంభవిస్తుందని ముగించవచ్చు.

20. తెలుగు భాష తెలిసిన వ్యక్తి కన్నడ సులభంగా నేర్చుకోగలడు. ఇక్కడ నేర్చుకోవడం బదిలీ

A. అభ్యాసం యొక్క సానుకూల బదిలీ

B. లెర్నింగ్ యొక్క ప్రతికూల బదిలీ

C. నేర్చుకునే జీరో బదిలీ

D. నేర్చుకోవడం యొక్క ద్విపార్శ్వ బదిలీ

Solution

ఒక పనిని నేర్చుకుంటే మరొక పనిని నేర్చుకోవడంపై చూపే ప్రభావాన్ని ట్రాన్స్‌ఫర్ ఆఫ్ లెర్నింగ్ అంటారు. కొన్నిసార్లు అభ్యాస బదిలీ సానుకూలంగా లేదా ప్రతికూలంగా ఉండవచ్చు.

Key Points

  • సానుకూల బదిలీ: ఒక పనిపై నేర్చుకోవడం మరొక పనిని నేర్చుకునేటప్పుడు అనుకూలమైన అభ్యాస బదిలీ.
  • ఈ సందర్భంలో, తెలుగు (ద్రావిడ భాష) తెలిసిన వ్యక్తి కన్నడ (మరొక ద్రావిడ భాష) నేర్చుకునేటప్పుడు సానుకూల బదిలీని అనుభవించవచ్చు.

కాబట్టి, ఇక్కడ అభ్యాసాన్ని బదిలీ చేయడం సానుకూల బదిలీ.

Additional Information

  1. ప్రతికూల బదిలీ: ఒక అభ్యాసం ఇతరులతో జోక్యం చేసుకుంటే, దానిని శిక్షణ యొక్క ప్రతికూల బదిలీ అంటారు.
  2. జీరో బదిలీ: ఒక అభ్యాసం మరొకదానిపై ప్రభావం చూపనప్పుడు.
  3. ద్వైపాక్షిక బదిలీ: ఒక ప్రత్యేక రకమైన బదిలీని ద్వైపాక్షిక బదిలీ అంటారు, ఉదాహరణకు ఒక చేత్తో ఒక పనిని చేయడం నేర్చుకోవడం మరొక చేత్తో (బదిలీ) నేర్చుకోవడాన్ని సులభతరం చేస్తుంది.

21. బందూరా ప్రకారం కిందివి తెలుగుసామాజిక అభ్యాస ప్రక్రియకు సంబంధించినవి కావు?

A. శ్రద్ధ

B. ధారణ

C. పటిష్టత

D. ప్రేరణ

Solution

ఇతరుల ప్రవర్తనను గమనించడం మరియు అనుకరించడం ద్వారా సామాజిక ప్రవర్తన నేర్చుకోవచ్చని సామాజిక అభ్యాస సిద్ధాంతం సూచిస్తుంది.

Key Points

  • బందూరా యొక్క సామాజిక అభ్యాస సిద్ధాంతం పరిశీలనాత్మక అభ్యాసం మరియు మోడలింగ్‌ను నొక్కి చెబుతుంది, ఇవి అభ్యాస రూపాలు.
  • బందూరా యొక్క సాంఘిక అభ్యాస సిద్ధాంతం ఇతరులను గమనించడం నుండి నేర్చుకునే ప్రక్రియలో శ్రద్ధ, నిలుపుదల, పునరుత్పత్తి మరియు ప్రేరణను కీలక అంశాలుగా కలిగి ఉంటుంది.

అందువలన, పటిష్టత సామాజిక అభ్యాస ప్రక్రియకు సంబంధించినది కాదు.

 Additional Information

  • శ్రద్ధ: బంధురా యొక్క సిద్ధాంతంలో శ్రద్ధ అనేది ఒక కీలకమైన అంశం, ఇది అభ్యాసకుడు చురుకుగా దృష్టి కేంద్రీకరించడం మరియు మోడల్ యొక్క ప్రవర్తనపై శ్రద్ధ చూపడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను హైలైట్ చేస్తుంది.
  • ప్రేరణ: ఇది పరిశీలనాత్మక అభ్యాసాన్ని పునరావృతం చేయడానికి అభ్యాసకులను ప్రేరేపించే ప్రక్రియను సూచిస్తుంది.
  • నిలుపుదల: నిలుపుదల అనేది తరువాత పునరుత్పత్తి కోసం గమనించిన ప్రవర్తనను గుర్తుంచుకోవడానికి మరియు నిల్వ చేసే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఇది సామాజిక అభ్యాస ప్రక్రియలో అభిజ్ఞా ప్రక్రియల యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతుంది.

22. B.F స్కిన్నర్ ఎవరితో అనుసంధానించబడ్డాడు?

A. గెస్టాల్ట్ సిద్ధాంతం

B. శాస్త్రీయ కండిషనింగ్

C. ఆపరెంట్ కండిషనింగ్

D. పైవేవీ కాదు

Solution

B.F. స్కిన్నర్ అనేది అభ్యసనంలో ఆపరెంట్ కండిషనింగ్ యొక్క పాత్రను 옹호చేసిన అత్యంత ప్రభావవంతమైన మనోవిజ్ఞాన శాస్త్రవేత్తగా పరిగణించబడ్డాడు. ఎలుకలలో అభ్యసన ప్రక్రియను అధ్యయనం చేయడానికి ఆయన ఒక ప్రయోగాత్మక గదిని (స్కిన్నర్ బాక్స్ అని పిలుస్తారు) అభివృద్ధి చేశాడు.

ఆపరెంట్ కండిషనింగ్: బలోపేతం ద్వారా ప్రవర్తనలో మార్పు

  • ఒక బిడ్డ హోంవర్క్ పూర్తి చేస్తే తల్లిదండ్రులు ప్రశంసిస్తారు (బహుమతి ఇస్తారు) మరియు బిడ్డ ఆ పనిని చేయడం నేర్చుకుంటుంది.
  • బిడ్డ ఒక ప్లేట్ విరిగితే, అతనిని/ఆమెను తిట్టడం (శిక్షించడం) జరుగుతుంది మరియు ఆ ప్రవర్తనను పునరావృతం చేయకూడదని ఆమె నేర్చుకుంటుంది. దీనిని ఆపరెంట్ కండిషనింగ్ లేదా సాధన కండిషనింగ్ అంటారు.
  • మరో మాటలో చెప్పాలంటే, మనం ధనాత్మక ఫలితాలను ఉత్పత్తి చేసే ప్రవర్తనలను చేయడం మరియు ప్రతికూల ఫలితాలను ఇచ్చే ప్రవర్తనలను నివారించడం నేర్చుకుంటాము.

ఇది కూడా గమనించండి:

  • బలోపేతం మరియు పరిశీలనాత్మక అభ్యసనం: మానవ అభ్యసనంలో ఎక్కువ భాగం ఆపరెంట్ కండిషనింగ్ పద్ధతి సహాయంతో వివరించవచ్చు. ఉదాహరణకు, తల్లిదండ్రులు మరియు ఇతర అధికారులు దూకుడు ప్రవర్తనలను శిక్షించడం ద్వారా నిరుత్సాహపరుస్తారు మరియు మంచి ప్రవర్తనలకు బహుమతి ఇస్తారు. ఆపరెంట్ కండిషనింగ్‌లో బలోపేతం యొక్క పాత్ర చాలా కీలకం. ఇది ధనాత్మకం లేదా ప్రతికూలంగా ఉండవచ్చు. ఈ రెండు రకాల బలోపేతాలను అర్థం చేసుకుందాం.
    • ధనాత్మక బలోపేతం: బలోపేతం అంటే ప్రతిస్పందన రేటును పెంచే ఏదైనా ఆపరేషన్ లేదా చర్య. స్కిన్నర్ ప్రయోగంలో, ఎలుక లివర్ నొక్కడం ద్వారా స్పందించింది మరియు ఆహారం పొందింది. దీనిని ధనాత్మక బలోపేతం అంటారు. కాబట్టి, ధనాత్మక బలోపేతం లేదా బహుమతి (ఉదా., ఆహారం, లైంగిక ఆనందం మొదలైనవి) అనేది నిర్దిష్ట ప్రవర్తన యొక్క బలాన్ని పెంచే ఆపరేషన్. ధనాత్మక బలోపేతం అంటే దానికి ముందున్న ప్రతిస్పందనను బలోపేతం చేసే ఏదైనా ఉద్దీపన (ఉదా., లివర్ నొక్కడం ఆహారం ద్వారా బలోపేతం చేయబడుతుంది).
    • ప్రతికూల బలోపేతం: ప్రతిస్పందన రేటును పెంచే మరో భిన్నమైన మార్గం ప్రతికూల బలోపేతం ద్వారా. స్కిన్నర్ బాక్స్‌లో ఎలుకకు ప్రతి సెకనుకు పాదాలకు విద్యుత్ షాక్ వస్తుందని అనుకుందాం. ఎలుక లివర్ నొక్కినప్పుడు, షాక్ 10 సెకన్ల పాటు తొలగించబడుతుంది. ఇది ప్రతిస్పందన రేటును పెంచుతుంది. ఈ విధానాన్ని ప్రతికూల బలోపేతం అంటారు, ఇందులో ఒక అవెర్సివ్ ఉద్దీపన (ఉదా. వేడి, విద్యుత్ షాక్, తిట్టడం మొదలైనవి) వర్తిస్తుంది. “ప్రతికూలం” అనే పదం రీఇన్ఫోర్సర్ (అవెర్సివ్ ఉద్దీపన) యొక్క స్వభావాన్ని సూచిస్తుంది.

కాబట్టి, మనం ఈ విధంగా ముగించవచ్చు B.F స్కిన్నర్ ఆపరెంట్ కండిషనింగ్‌తో అనుసంధానించబడ్డాడు.

23. క్రింది వాటిలో ‘అభ్యసన మూల్యాంకనం’ కు ఉదాహరణ కాదు?

A. వార్షిక పరీక్ష

B. ఇంటి పని మూల్యాంకనం

C. స్కాలర్‌షిప్ పరీక్ష

D. అనెక్డోటల్ రికార్డులు

Solution

  • అభ్యసన మూల్యాంకనం అంటే ఒక యూనిట్, కోర్సు లేదా విద్యా సంవత్సరం వంటి నిర్దిష్ట కాలం చివరిలో విద్యార్థులు నేర్చుకున్నది, అర్థం చేసుకున్నది మరియు సాధించిన దానిని మూల్యాంకనం చేయడం మరియు కొలవడం ప్రక్రియ.
  • అభ్యసన మూల్యాంకనం యొక్క ప్రధాన ఉద్దేశ్యం విద్యార్థుల విజయాల గురించి తీర్పులు ఇవ్వడం, గ్రేడ్‌లు కేటాయించడం మరియు వారి నైపుణ్య స్థాయిని వివిధ వాటాదారులకు తెలియజేయడం.

Key Points 

  • వార్షిక పరీక్ష: ఇది విద్యార్థుల అభ్యసన ఫలితాలను మరియు మొత్తం కోర్సు కంటెంట్ యొక్క అవగాహనను కొలవడానికి విద్యా సంవత్సరం చివరిలో నిర్వహించబడే అధికారిక మూల్యాంకనం యొక్క ఉదాహరణ.
  • ఇంటి పని మూల్యాంకనం: ఇంటి పనిని మూల్యాంకనం చేయడం అనేది ఉపాధ్యాయులకు తరగతిలో చర్చించిన విషయాలను విద్యార్థులు అర్థం చేసుకున్నారా మరియు స్వతంత్రంగా భావనలను వర్తింపజేయగలరా అని తెలుసుకోవడానికి సహాయపడే నिरంతర మూల్యాంకనం యొక్క రూపం.
  • స్కాలర్‌షిప్ పరీక్ష: ఈ రకమైన పరీక్ష అద్భుతమైన విద్యా ప్రదర్శన కలిగిన విద్యార్థులను గుర్తించి వారికి బహుమతులు ఇవ్వడానికి రూపొందించబడిన అధికారిక మూల్యాంకనం. ఇది సాధారణంగా అనేక విషయాలలో సంచిత అభ్యసనంను మూల్యాంకనం చేస్తుంది.
  • అనూకథనాత్మక రికార్డులు: అనెక్డోటల్ రికార్డులు కాలక్రమేణా విద్యార్థి ప్రవర్తన, పురోగతి లేదా విజయాల గురించి పరిశీలనాత్మక గమనికలను సేకరించడాన్ని కలిగి ఉంటాయి. సాంప్రదాయ మూల్యాంకనాలకు భిన్నంగా, అనెక్డోటల్ రికార్డులు మరింత గుణాత్మకమైనవి మరియు మొత్తం అభ్యసన ఫలితాల కంటే నిర్దిష్ట సంఘటనలు లేదా ప్రవర్తనలపై దృష్టి పెడతాయి. అవి తరచుగా రూపాత్మక మూల్యాంకనం కోసం లేదా విద్యార్థి అభివృద్ధిలో అంతర్దృష్టులను అందించడానికి ఉపయోగించబడతాయి.

సరైన సమాధానం అనెక్డోటల్ రికార్డులు.

24. ______ అనేది ప్రాథమిక స్థాయిలో ఉపాధ్యాయులు ప్రణాళిక వంటి వివిధ విధులను నిర్వర్తించాల్సిన సంస్థాగత విధి; ఆర్గనైజింగ్,; సమన్వయం: దర్శకత్వం; నియంత్రణ: కమ్యూనికేషన్: గృహనిర్వహణ  మరియు పౌష్టికాహారం.

A. ప్రదర్శన నిర్వహణ

B. విద్యా నిర్వహణ

C. తరగతి గది నిర్వహణ

D. పాఠశాల నిర్వహణ

Solution

ఆమె తరగతి గదిలో భారతదేశ విధి రూపుదిద్దుకుంటోంది. తరగతి గది అనేది వివిధ కార్యకలాపాలు జరుగుతున్న ప్రదేశం, ఇక్కడ పరస్పర చర్యలు జరుగుతాయి, సామాజిక పరిస్థితులు మెరుగుపరచబడతాయి మరియు బోధనా పరిస్థితులలో నిబంధనలు నిర్మించబడతాయి.

 Key Points

  • తరగతి గది నిర్వహణ అనేది సంస్థాగత విధి, దీనికి ఉపాధ్యాయులు ప్రణాళిక, నిర్వహణ, సమన్వయం, దర్శకత్వం, నియంత్రించడం, కమ్యూనికేట్ చేయడం, గృహనిర్వహణ మరియు పోషణ వంటి వివిధ పనులను చేయవలసి ఉంటుంది.
  • తరగతి గదులు ఇప్పుడు పిల్లలలో నేర్చుకునే కేంద్రాలుగా పరిగణించబడుతున్నాయి. NCF-2005 ఉపాధ్యాయులను అభ్యాసానికి సులభతరం చేసేవారిగా పరిగణిస్తుంది. విద్యార్థులను సృజనాత్మక అభ్యాసకులుగా పరిగణిస్తారు. ఉపాధ్యాయులు నేర్చుకోవడానికి అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని సృష్టించాలి.
  • ఆర్గనైజింగ్ ఫంక్షన్ ప్రాథమికంగా విద్యార్థుల ఉప సమూహాల నిర్మాణం మరియు నిబంధనలను నిర్వచించడం, అలాగే ప్రణాళికల అమలుకు సన్నాహాలు చేయడం.

అందువల్ల, తరగతి గది నిర్వహణ అనేది ప్రాథమిక స్థాయిలో ఉపాధ్యాయులు ప్రణాళిక, నిర్వహణ, సమన్వయం, దర్శకత్వం, నియంత్రించడం, కమ్యూనికేట్ చేయడం, గృహనిర్వహణ మరియు పోషణ వంటి వివిధ పనులను నిర్వహించడానికి అవసరమైన సంస్థాగత విధి అని నిర్ధారించబడింది.

 Hint

  • పనితీరు నిర్వహణ అనేది ఫలితం-ఆధారిత వ్యాయామం. ఇది అన్ని సంస్థాగత మరియు విభాగ ఫలితాలను దృష్టిలో ఉంచుతుంది, వాటిని లింక్ చేస్తుంది, వాటిని దృక్కోణంలోకి తీసుకువస్తుంది, వాటిని పెద్ద చిత్రం పరంగా వివరిస్తుంది, వాటిని కొలుస్తుంది, పర్యవేక్షణ మరియు ఫీడ్‌బ్యాక్ మెకానిజమ్‌లను సెటప్ చేస్తుంది మరియు చివరకు, ఈ విధంగా సేకరించిన ఫలితాలపై మెరుగుపరచడానికి అభివృద్ధి ప్రణాళికలను ఇన్‌స్టిట్యూట్ చేస్తుంది.
  • విద్యా నిర్వహణ యొక్క పరిధి నిజానికి విస్తృతమైనది. ఇందులో పాఠశాలకు లైసెన్స్ పొందడం, భవనాన్ని ఏర్పాటు చేయడం, అడ్మిషన్ల కోసం ప్రకటనలు చేయడం, సిబ్బందిని నియమించడం – బోధన మరియు బోధనేతరులు, పాఠ్యాంశాలను నిర్ణయించడం, పుస్తకాలు, సహాయాలు, పరికరాలు కొనుగోలు చేయడం, పిల్లల అడ్మిషన్‌కు సిద్ధం చేయడం, పిల్లలను చేర్చుకోవడం, తరగతుల ప్రారంభం, బోధించడం, పరీక్షించడం, మూల్యాంకనం చేయడం, తదుపరి తరగతికి ప్రమోట్ చేయడం, సిబ్బందిని నిర్వహించడం, తద్వారా వారు పాఠశాల యొక్క ప్రధాన విధులకు అనుగుణంగా ఉంటారు, సరైన సమయంలో తగిన మొత్తంలో అందుబాటులో ఉండే విధంగా పాఠశాల ఆర్థిక నిర్వహణ తద్వారా బోధన మరియు అభ్యాసం సమర్ధవంతంగా జరుగుతుంది.
  • పాఠశాల నిర్వహణ అనేది పాఠశాల యొక్క అన్ని లక్ష్యాలను సాధించడంలో సహాయపడే మానవ వనరులు, భౌతిక వనరులు, సూత్రాలు మరియు భావనల యొక్క వాంఛనీయ వినియోగం ద్వారా మాత్రమే కాకుండా అన్నింటిలో సరైన సమన్వయం మరియు సర్దుబాటు ద్వారా పాఠశాలను అభివృద్ధి వైపు నడిపించే ప్రక్రియ. వాటిని.

25. బాలల హక్కుల రక్షణకు సంబంధించినది ఏది?

A. ఐసిడీఎస్

B. ఐసిపిఎస్

C. ఎన్ఎసిఓ

D. యుఎన్ఐసిఇఫ్

Solution

బాలల సంక్షేమం మరియు హక్కులను నిర్ధారించడానికి పనిచేసే వివిధ సంస్థలు మరియు చర్యలకు బాలల హక్కుల రక్షణ సంబంధించినది. ప్రతి ఎంపికను వివరంగా చర్చిద్దాం:

Key Points 

ఐసిపిఎస్ (సమగ్ర బాలల రక్షణ పథకం):

  • ఐసిపిఎస్ అనేది భారతదేశంలోని ఒక కేంద్రంగా ప్రాయోజిత పథకం, ఇది పిల్లలకు సురక్షితమైన మరియు రక్షిత వాతావరణాన్ని సృష్టించడాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుంది. ఇది బాలల దుర్వినియోగం, శోషణ మరియు నిర్లక్ష్యానికి సంబంధించిన సమస్యలను పరిష్కరిస్తుంది.
  • బాలల సంక్షేమ కమిటీలు మరియు బాలల రక్షణ యూనిట్లు వంటి వివిధ నిర్మాణాలు మరియు యంత్రాంగాలను ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా బాలల రక్షణ వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడంపై ఐసిపిఎస్ దృష్టి సారించింది.
  • ఐసిపిఎస్ (సమగ్ర బాలల రక్షణ పథకం).

Hint 

ఐసిడీఎస్ (సమగ్ర బాలల అభివృద్ధి సేవలు):

  • ఐసిడీఎస్ అనేది ఆరు సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లలకు సమగ్ర అభివృద్ధిపై దృష్టి సారించే భారతదేశంలోని ఒక ప్రభుత్వ కార్యక్రమం. ఇది అదనపు పోషణ, టీకాలు, ఆరోగ్య పరీక్షలు మరియు ప్రీస్కూల్ విద్యతో సహా సేవల ప్యాకేజీని అందిస్తుంది.
  • ఐసిడీఎస్ పిల్లల సమగ్ర అభివృద్ధిలో కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నప్పటికీ, దాని ప్రాధమిక దృష్టి ప్రారంభ బాల్య సంరక్షణ మరియు అభివృద్ధిపై ఉంది.

ఎన్ఎసిఓ (నేషనల్ ఎయిడ్స్ కంట్రోల్ ఆర్గనైజేషన్):

  • ఎన్ఎసిఓ అనేది హెచ్ఐవి/ఎయిడ్స్ వ్యాప్తిని నివారించడం మరియు నియంత్రించడంపై పనిచేసే భారతదేశంలోని ఒక సంస్థ. ఇది ప్రజారోగ్యానికి అవసరమైన సంస్థ అయినప్పటికీ, దాని ప్రాధమిక దృష్టి ప్రత్యేకంగా బాలల హక్కులపై లేదు.

యుఎన్ఐసిఇఫ్ (యునైటెడ్ నేషన్స్ ఇంటర్నేషనల్ చిల్డ్రన్స్ ఎమర్జెన్సీ ఫండ్):

  • యుఎన్ఐసిఇఫ్ అనేది బాలల హక్కుల రక్షణ కోసం ప్రపంచవ్యాప్తంగా పనిచేసే ఐక్యరాజ్యసమితి సంస్థ. యుఎన్ఐసిఇఫ్ బాలల ఆరోగ్యం, విద్య, రక్షణ మరియు సమగ్ర సంక్షేమానికి సంబంధించిన వివిధ చర్యలలో పాల్గొంటుంది.
  • ఐక్యరాజ్యసమితి బాలల హక్కుల ఒప్పందం (సిఆర్సి) ద్వారా నిర్వచించబడిన బాలల హక్కులు పాటించబడుతున్నాయని నిర్ధారించడానికి యుఎన్ఐసిఇఫ్ ప్రభుత్వాలు, ప్రభుత్వేతర సంస్థలు మరియు ఇతర భాగస్వాములతో సహకరిస్తుంది.

కాబట్టి, సరైన సమాధానం ఐసిపిఎస్.

26. మార్గదర్శకత్వం యొక్క ప్రాథమిక లక్ష్యం ____________

A. విద్యార్థులలో మార్గదర్శకత్వం యొక్క అవగాహనను కల్పించడం

B. విద్యార్థులు అవకాశాలను ఎంచుకొనుటలో సహాయపడుట వలన వారు స్వతంత్రంగా నిర్ణయాలు తీసుకునే విధంగా చేయడం

C. విద్యార్థులను, పెద్దలను గౌరవించే విధంగా తయారు చేయడం

D. విద్యార్థులు ఎదుర్కొనే సమస్యలను గుర్తించడం

Solution

మార్గదర్శకత్వం: పిల్లల పుట్టినప్పటి నుండి మొదలయ్యే మొత్తం విద్యా ప్రక్రియను మార్గదర్శకత్వం కవర్ చేస్తుంది. మార్గదర్శకత్వం అనే పదం అన్ని రకాల విద్యలకు సంబంధించినది – ఫార్మల్, నాన్-ఫార్మల్, వృత్తిపరమైన మొదలైనవి. దీని లక్ష్యం వ్యక్తి తన/ఆమె పర్యావరణానికి సమర్థవంతంగా సర్దుబాటు చేసుకోవడంలో సహాయపడటం. తగిన ఎంపికలు మరియు సర్దుబాట్లు చేయడంలో వ్యక్తులకు మార్గదర్శకత్వం ఇవ్వబడుతుంది అని కూడా చెప్పవచ్చు.

  • మనం సాహిత్యపరమైన అర్థాన్ని పరిశీలిస్తే, మార్గనిర్దేశం చేయడం అంటే సూచించడం, సూచించడం, మార్గం చూపడం. ఇది సహాయం కంటే ఎక్కువ అని అర్థం. ఒక వ్యక్తి రోడ్డుపై జారిపోతే, మేము అతనికి/ఆమెకు లేవడానికి సహాయం చేస్తాము, కానీ మేము అతనికి/ఆమెను ఒక నిర్దిష్ట దిశలో వెళ్ళడానికి సహాయం చేస్తే తప్ప మేము అతనికి మార్గనిర్దేశం చేయము.

Key Points
సమాజం యొక్క సామర్థ్యాలు, ఆసక్తులు మరియు అవసరాలకు సర్దుబాటు చేయడానికి ఒకరికి సహాయం చేయడమే మార్గదర్శకత్వం. మరో మాటలో చెప్పాలంటే, ఒక వ్యక్తి కోరుకున్న దిశలో అభివృద్ధి చెందడానికి మరియు మారుతున్న కాలం మరియు సమాజం యొక్క అవసరాలు మరియు డిమాండ్ల ప్రకారం అతనిని/ఆమెను నడిపించడంలో సహాయపడటం.

మార్గదర్శకత్వం యొక్క ఉద్దేశ్యం:

  • మార్గనిర్దేశనం యొక్క ఉద్దేశ్యం ఏమిటంటే, విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు, తల్లిదండ్రులు మొదలైన వారితో సహా ఎక్కువ వ్యక్తిగత సంతృప్తి మరియు సామాజిక ప్రయోజనం కోసం స్వీయ-పరిస్థితి సంబంధాలను అర్థం చేసుకోవడానికి మరియు వ్యవహరించే వ్యక్తి సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరచడం.
  • ప్రాథమిక పాఠశాల స్థాయిలో మార్గదర్శకత్వం యొక్క ఉద్దేశ్యం ఇల్లు, పాఠశాల, మతం మరియు తోటివారి సంబంధాలు వంటి ప్రాథమిక సమూహాల శక్తులను ఏకీకృతం చేయడానికి విద్యార్థులకు సహాయం చేయడంపై దృష్టి సారించింది.
  • మాధ్యమిక పాఠశాల స్థాయిలో, విద్యార్థి యొక్క జ్ఞానం, అంగీకారం మరియు అతని/ఆమె యొక్క దిశను ప్రభావితం చేసే విధంగా ఈ శక్తుల యొక్క విభిన్న అంశాలను గుర్తించడంపై ఇది కేంద్రంగా దృష్టి సారిస్తుంది. సెకండరీ పాఠశాల మార్గదర్శక సేవలు విద్య ప్రణాళిక, కెరీర్ ఎంపిక, వ్యక్తుల మధ్య సంబంధాలు మరియు వ్యక్తుల మధ్య అంగీకారం వంటి రంగాలలో వారి సామర్థ్యాలు మరియు అవకాశాలకు అనుగుణంగా విద్యార్థులు తమను తాము అభివృద్ధి చేసుకోవడానికి అందించిన సహాయంపై దృష్టి సారిస్తాయి.
  • అందువల్ల, ‘మార్గదర్శకత్వం’ యొక్క ప్రాథమిక లక్ష్యం విద్యార్థులు స్వతంత్రంగా నిర్ణయాలు తీసుకునేలా వారి స్వంత ఎంపికలు చేసుకునేలా చేయడం.

Additional Information
 విద్యార్థులకు సహాయం చేస్తుంది:

  • వారి సామర్థ్యాలు, ఆప్టిట్యూడ్‌లు, ఆసక్తులు మరియు పరిమితుల గురించి మరింత తెలుసుకోవడం ద్వారా తమను తాము అర్థం చేసుకోవడంలో వారికి సహాయపడటానికి.
  • ఇతర వ్యక్తులతో మెరుగ్గా ఉండటానికి మరియు వారు నివసించే ప్రపంచాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి.
  • కెరీర్, సబ్జెక్ట్‌లు మొదలైన వాటికి సంబంధించిన సమాచారాన్ని పొందడం ద్వారా పాఠశాల నుండి ఎక్కువ ప్రయోజనం పొందడానికి.
  • వారి ఆసక్తులు మరియు సామర్థ్యాలను అన్వేషించడానికి, పని ప్రపంచంలోని వివిధ కోణాల గురించి తెలుసుకోవడానికి మరియు వారి సామర్థ్యాలను చాలా వరకు చేయడం నేర్చుకోండి.

27. ఉపాధ్యాయుని పాత్రలో కింది వాటిలో ఏ నమూనా మార్పు ICT ఫలితంగా ఉంది?

A. కార్యాచరణ ఆధారంగా నిష్క్రియం

B. విద్యార్థి కేంద్రంగా ఉపాధ్యాయ కేంద్రంగా

C. నిర్మాణాత్మక అంచనాకు సంగ్రహణ

D. నియంత నుండి సులభతరం

Solution

ICT తరచుగా కంప్యూటర్లు మరియు సాఫ్ట్‌వేర్ వంటి పరికరాలతో అనుబంధించబడుతుంది, అయితే ఇది రేడియో, టెలివిజన్ మరియు టెలిఫోన్ సాంకేతికత వంటి మరిన్ని సంప్రదాయ సాంకేతికతలను కూడా కలిగి ఉంటుంది.

  • భారతదేశంలోని పాఠశాల విద్యలో ICT జాతీయ విధానం (2012) ICTలను అన్ని పరికరాలు, సాధనాలు, కంటెంట్, వనరులు, ఫోరమ్‌లు మరియు సేవలు, డిజిటల్ మరియు డిజిటల్ ఫారమ్‌లలోకి మార్చగలిగే లేదా పంపిణీ చేయగలవిగా నిర్వచించింది, వీటిని గ్రహించడం కోసం అమలు చేయవచ్చు. బోధన-అభ్యాసం, వనరులకు ప్రాప్తిని మెరుగుపరచడం, సామర్థ్యాలను పెంపొందించడం, అలాగే విద్యా వ్యవస్థ నిర్వహణ లక్ష్యాలు”.

కీలక అంశాలు

  • అందువల్ల, ఉపాధ్యాయుడు ICT-మధ్యవర్తిత్వ బోధన మరియు అభ్యాసంలో కీలక పాత్ర పోషించడం కొనసాగించాల్సిన అవసరం ఉంది, అయితే విద్యలో ICT ఉపయోగం యొక్క మారుతున్న సందర్భం మరియు బోధన మరియు అభ్యాసాన్ని సమలేఖనం చేయడానికి ICT యొక్క సామర్థ్యాన్ని గ్రహించడం వలన పాత్ర పునర్నిర్వచించబడుతోంది. జ్ఞాన సమాజం అవసరం.
  • UNESCO ఉపాధ్యాయులు సూచనలను ప్రణాళిక చేయడం, అమలు చేయడం మరియు నిర్వహించడం, అభ్యాసాన్ని అంచనా వేయడం మరియు మూల్యాంకనం చేయడం మరియు సాంప్రదాయ బోధన మరియు అభ్యాసానికి మద్దతుగా ఉపయోగించబడే దశ నుండి మరింత విద్యార్థి-కేంద్రీకృత విధానాల వైపు వెళ్లడం ద్వారా బోధనా పద్ధతుల్లో సాంకేతికత ఇన్‌ఫ్యూషన్‌ను నిర్వహించాలని కోరుతుంది.
  • ఉపాధ్యాయుని పాత్ర నియంత నుండి సులభతరం చేయడం, బోధకుడు, మార్గదర్శి మరియు సలహాదారుగా మారుతుంది. ఉపాధ్యాయులు విద్యార్థులకు వారి స్వంత వేగంతో నేర్చుకునే సరైన పర్యావరణం మరియు సామగ్రిని అందించడం ద్వారా వారికి ఫెసిలిటేటర్‌గా సులభతరం చేస్తారు. ఉపాధ్యాయులు ఉపయోగించే బోధనా విధానం కంటెంట్ ఆధారితంగా కాకుండా నైపుణ్యం ఆధారితంగా లేదా కార్యాచరణ ఆధారితంగా ఉండాలి.

ఈ విధంగా, నియంత నుండి సులభతరం చేయడం అనేది ఉపాధ్యాయుని పాత్రలో నమూనా మార్పు, ICT యొక్క ఫలితం అని నిర్ధారించబడింది.

28. క్రింది వాటిలో ఏది అభ్యసనంలో సమాజ వనరుగా ఉండవచ్చు?

A. సినిమా హాలు

B. గుడి

C. గుర్రపు దాంబిక

D. అగ్నిమాపక కేంద్రం

Solution

అభ్యసనంలో సమాజ వనరులు అంటే, విద్యా అనుభవాలను మద్దతు ఇచ్చే స్థానిక సమాజం నుండి వచ్చే పదార్థాలు, సౌకర్యాలు లేదా వ్యక్తులు.

Key Points 

  • అగ్నిమాపక కేంద్రం అగ్ని భద్రత, అత్యవసర ప్రతిస్పందన మరియు అగ్నిమాపక సిబ్బంది పాత్రపై విద్యా కార్యక్రమాలను అందించడం ద్వారా అభ్యసనంలో సమాజ వనరుగా పనిచేయవచ్చు.
  • ఇది సాంప్రదాయ తరగతి గదుల వెలుపల అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరచగల వాస్తవ ప్రపంచ అంతర్దృష్టులు మరియు ప్రాక్టికల్ అనుభవాలను అందిస్తుంది.

కాబట్టి, అగ్నిమాపక కేంద్రం అభ్యసనంలో సమాజ వనరుగా ఉండవచ్చు అని నిర్ధారించబడింది.

29. NEP 2020 దేనిపై దృష్టి సారిస్తుంది?

A. రూపకరణ మూల్యాంకనం ఆధారిత ప్రగతి నివేదిక

B. సారాంశ మూల్యాంకనం ఆధారిత ప్రగతి నివేదిక

C. వ్యాప్త మూల్యాంకనం ఆధారిత ప్రగతి నివేదిక

D. 360° సమగ్ర ప్రగతి నివేదిక

Solution

భారతదేశం యొక్క జాతీయ విద్య విధానం (NEP) 2020 విద్యార్థులలో మరింత సమగ్రమైన అవగాహనను పెంపొందించడానికి, రోట్ లెర్నింగ్ నుండి మార్పును నొక్కి చెబుతుంది.

Key Points 

  • NEP 2020 మూల్యాంకన నిర్మాణంలో ప్రతిపాదించిన కీలక మార్పులలో ఒకటి 360° సమగ్ర ప్రగతి నివేదికను ప్రవేశపెట్టడం.
  • ఈ ప్రగతి నివేదిక విద్యార్థి యొక్క అకాడెమిక్ విజయాలపై మాత్రమే దృష్టి పెట్టదు, కానీ నైపుణ్యాలు, ప్రవర్తన, ఆసక్తులు, పాల్గొనడం మరియు మరిన్నింటితో సహా విద్యార్థి అభివృద్ధి యొక్క అనేక అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుని, సమగ్ర అవలోకనాన్ని అందిస్తుంది.
  • అకాడెమిక్-ఆధారిత మూల్యాంకనాల నుండి దూరంగా వెళ్లి, మూల్యాంకనాన్ని మరింత సమగ్రంగా మరియు బహుమితీయంగా చేయడం ఉద్దేశ్యం.

కాబట్టి, NEP 2020 360° సమగ్ర ప్రగతి నివేదికపై దృష్టి సారిస్తుందని మనం ముగించవచ్చు.

30. సైబర్ నేరాల నేపథ్యంలో డిజిటల్ అరెస్ట్ అనే భావనను ఉత్తమంగా వివరించే ప్రకటన ఏది?

A. డిజిటల్ అరెస్ట్ అనేది సైబర్ నేరాలలో పాల్గొన్న నిందితులను నిర్బంధించడానికి చట్ట అమలు సంస్థలు ఉపయోగించే చట్టపరమైన విధానం.

B. డిజిటల్ అరెస్ట్ అనేది చట్ట అమలు అధికారులను అనుకరించి, బాధితులను డబ్బు బదిలీ చేయడానికి లేదా వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని వెల్లడించడానికి భయపెట్టడం ద్వారా మోసగాళ్ళు చేసే పని.

C. డిజిటల్ అరెస్ట్ అనేది సైబర్ సెక్యూరిటీ సంస్థలు దర్యాప్తుల సమయంలో నిందితుడి పరికరాన్ని దూరం నుండి లాక్ చేయడానికి ఉపయోగించే ఒక పద్ధతి.

D. డిజిటల్ అరెస్ట్ సైబర్ నేరస్తులు అనుమానాస్పద కార్యకలాపాల కోసం బాధితుడి బ్యాంక్ ఖాతాలను చట్టబద్ధంగా స్తంభింపజేయడానికి అనుమతిస్తుంది.

Solution

సరైన సమాధానం ఎంపిక 2.

In News

  • న్యూస్: మధ్యప్రదేశ్‌లో మహిళ 5 రోజుల ‘డిజిటల్ అరెస్ట్’ ఎదుర్కొంది, మోసగాళ్లకు ₹46 లక్షలు కోల్పోయింది

Key Points

  • డిజిటల్ అరెస్ట్:
    • చట్ట అమలు అధికారులుగా నటిస్తూ, నేరస్తులు ఆడియో లేదా వీడియో కాల్‌లు చేసే ఒక కొత్త రకమైన సైబర్ మోసం.
    • వారు బాధితులను అక్రమ కార్యకలాపాలలో పాల్గొన్నారని తప్పుగా ఆరోపించి, భయం మరియు ఆందోళనను సృష్టిస్తారు.
    • కాబట్టి, ప్రకటన 2 సరైనది.
  • ఉపయోగించే వ్యూహాలు:
    • మోసగాళ్ళు బాధితులను డబ్బు బదిలీ చేయడానికి లేదా వ్యక్తిగత మరియు ఆర్థిక సమాచారాన్ని పంచుకోవడానికి ఒప్పించడానికి తప్పుడు ఆరోపణలు, కల్పిత అత్యవసర పరిస్థితులు మరియు బెదిరింపులను ఉపయోగిస్తారు.
  • చట్టబద్ధత:
    • డిజిటల్ అరెస్ట్‌కు అనుమతి ఇచ్చే చట్టపరమైన నిబంధన లేదు. ఇది ఏదైనా అధికారిక చట్టపరమైన విధానం లేకుండా ఒక మోసపూరిత చర్య.
    • చట్టపరమైన ప్రక్రియను అనుసరించే భౌతిక అరెస్ట్‌కు భిన్నంగా, డిజిటల్ అరెస్ట్‌లు పూర్తిగా నకిలీ మరియు వ్యక్తులను మోసం చేయడం లక్ష్యంగా ఉంటాయి.

Additional Information

  • డిజిటల్ అరెస్ట్ వెనుక ఉద్దేశ్యాలు:
    • ప్రధాన లక్ష్యం బాధితులను డబ్బు బదిలీ చేయడం లేదా బ్యాంక్ ఖాతాలు మరియు వ్యక్తిగత డేటా వంటి సున్నితమైన వివరాలను వెల్లడించడం ద్వారా పాటించడానికి భయపెట్టడం.
  • నివారణ:
    • ఈ వ్యూహాల గురించి అవగాహన మరియు విద్య వ్యక్తులు ఈ మోసాల బారిన పడకుండా నిరోధించడానికి చాలా ముఖ్యం.

31. క్షర పద్ధతి, ధ్వని పద్ధతి, పద పద్ధతి మరియు వాక్య పద్ధతిలకు సంబంధించినది ఏది?

A. వినడం

B. మాట్లాడటం

C. చదవడం

D. రాయడం

Solution

చదవడం పద్ధతులు అంటే విద్యార్థులలో చదవడం నైపుణ్యాలను అభివృద్ధి చేయడానికి మరియు మెరుగుపరచడానికి ఉపయోగించే వివిధ బోధనా విధానాలు మరియు వ్యూహాలు. ఈ పద్ధతులు అవగాహన, ప్రావీణ్యత, పదజాలం పెంపొందించుకోవడం మరియు విమర్శనాత్మక ఆలోచన సామర్థ్యాలను మెరుగుపరచడానికి రూపొందించబడ్డాయి.

Key Points క్షర పద్ధతి, ధ్వని పద్ధతి, పద పద్ధతి మరియు వాక్య పద్ధతి అన్నీ చదవడం నేర్పడానికి సంబంధించిన బోధనా విధానాలు.

  • క్షర పద్ధతి వర్ణమాల యొక్క వ్యక్తిగత అక్షరాలను నేర్చుకోవడంపై దృష్టి పెడుతుంది.
  • ధ్వని పద్ధతి అక్షరాలు మరియు అవి సూచించే ధ్వనుల మధ్య సంబంధాలను బోధించడం ద్వారా, వాటి ధ్వని అంశాల ఆధారంగా పదాలను డీకోడ్ చేయడానికి విద్యార్థులకు సహాయపడుతుంది.
  • పద పద్ధతి పదజాలాన్ని పెంపొందించడానికి, తరచుగా దృశ్య పదాలను ఉపయోగించి, మొత్తం పదాలను గుర్తించడాన్ని నొక్కి చెబుతుంది.
  • వాక్య పద్ధతి మొత్తం వాక్యాలను గుర్తించడం మరియు అర్థం చేసుకోవడంపై దృష్టి పెట్టడం ద్వారా దీన్ని విస్తరిస్తుంది.

కాబట్టి, క్షర పద్ధతి, ధ్వని పద్ధతి, పద పద్ధతి మరియు వాక్య పద్ధతి చదవడానికి సంబంధించినవి.

32. సంపూర్ణ భాషా విధానంలో భాష నేర్చుకోవడానికి ఏది సాధనంగా ఉపయోగించబడుతుంది?

A. చర్యలు

B. సాహిత్యం

C. నర్సరీ పద్యాలు

D. బొమ్మలు

Solution

భాషా బోధన అనేది ఒక పిల్లవాడు ఒక భాషపై సంభాషణాత్మక అవగాహన లేదా ప్రావీణ్యాన్ని పొందే ప్రక్రియను సూచిస్తుంది. ఇందులో అభ్యర్థులు అభ్యాసం చేస్తారు, అక్కడ ఒక ఉపాధ్యాయుడు సహాయం అందిస్తాడు. ఇంగ్లీష్ భాషా బోధనకు అనేక పద్ధతులు ఉన్నాయి మరియు సంపూర్ణ భాషా విధానం వాటిలో ఒకటి.

Key Points

సంపూర్ణ భాషా విధానం:

  • విద్యార్థులు తమ రోజువారీ జీవితంలో ఒక భాషను ఉపయోగించేలా చేయడానికి, ఉపాధ్యాయుడు సంపూర్ణ భాషా బోధన విధానాన్ని ఉపయోగించడం చాలా ముఖ్యం.
  • సంపూర్ణ భాషా విధానం నిర్మాణవాదంపై ఆధారపడి ఉంటుంది, ఇది అభ్యర్థులు ఒక పనిని నిర్వహించడానికి వారి స్వంత అభ్యసన వ్యూహాన్ని పెంపొందించుకోవడానికి అనుమతిస్తుంది.
  • బ్యాలెన్స్డ్ లిటరసీ అని కూడా పిలువబడే సంపూర్ణ భాషా విధానం, భాష అనేది అర్థాన్ని సృష్టించడానికి కలిసి పనిచేసే భాగాల వ్యవస్థ అని చూపించే వ్యూహాలను ఉపయోగించి పిల్లలు చదవడం నేర్చుకునేలా చేస్తుంది.
  • సంపూర్ణ భాషా విధానం సాహిత్యాన్ని ఒక బోధనా సాధనంగా ఉపయోగిస్తుంది మరియు పాఠ్యాంశాల అన్ని భాగాలలో (విజ్ఞాన శాస్త్రం, గణితం మరియు సామాజిక అధ్యయనాలు సహా) సాక్షరతను సమగ్రపరచడాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుంటుంది.
  • ఈ విధానాన్ని ఉపయోగించే ఉపాధ్యాయుడు వర్డ్ సార్ట్స్ మరియు ఇతర సంపూర్ణ భాషా ఆధారిత వ్యూహాలను ఉపయోగించి వారి వ్యక్తిగత అవగాహన స్థాయిని అంచనా వేసిన తర్వాత విద్యార్థులకు స్పెల్లింగ్ జ్ఞానాన్ని పొందడానికి మార్గనిర్దేశం చేసే సహాయకుడిగా వ్యవహరిస్తాడు.

కాబట్టి, సాహిత్యం సంపూర్ణ భాషా విధానంలో భాష నేర్చుకోవడానికి ఒక సాధనంగా ఉపయోగించబడుతుందని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది.

33. ఉపన్యాసాన్ని ప్రణాళిక, నిర్వహణ, నాయకత్వం మరియు నియంత్రణ అనే నాలుగు దశలుగా సూచించినది ఎవరు?

A. I. K. డేవిస్

B. బ్లూమ్

C. బిల్లోస్

D. సిమ్ప్సన్

Solution

ఐవర్. K. డేవిస్ ఆధునిక సంస్థాగత సిద్ధాంతం ఆధారంగా బోధన-అభ్యసన నిర్వహణ యొక్క ఆధునిక భావనను అందించారు. ఆయన బోధనా భావన సంస్థాగత నమూనా ఆధారంగా ఉండటం వలన, ఉపాధ్యాయులను నిర్వాహకులుగా ఆయన పిలిచారు ఎందుకంటే వారు ముందుగా బోధనా కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తారు మరియు అనంతరం బోధన-అభ్యసన ప్రక్రియలో ఆ కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తారు.

I.K. డేవిస్ సూచించిన నాలుగు దశలు:

  • ప్రణాళిక: తరగతి గదికి వెళ్ళే ముందు, ఉపాధ్యాయులు కంటెంట్ లేదా అంశాన్ని దాని అంశాలుగా విశ్లేషిస్తారు, అవి తార్కిక క్రమంలో అమర్చబడతాయి. ప్రణాళిక బోధన-అభ్యసన నిర్వహణలో ఒక ముఖ్యమైన దశ.
  • నిర్వహణ: అభ్యసన వనరులను ఉపాధ్యాయుడు నిర్వహిస్తారు, తద్వారా అతను లక్ష్యాలను విజయవంతంగా సాధించగలడు. సమర్థవంతమైన మరియు ఆర్థిక వనరులు ఉపయోగించబడతాయి. ఉపాధ్యాయుడు బోధనా వ్యూహాలు, బోధనా సహాయాలు మరియు బోధన వ్యూహాలపై నిర్ణయం తీసుకోవాలి.
  • నాయకత్వం: ఉపాధ్యాయుడు విద్యార్థులను నడిపించి, అభ్యసన లక్ష్యాలను సమర్థవంతంగా సాధించేలా వారిని ప్రేరేపిస్తాడు. ఉపాధ్యాయుడు విద్యార్థుల కార్యకలాపాలు మరియు ప్రవర్తనలను ప్రోత్సహిస్తాడు మరియు ప్రశంసిస్తాడు, తద్వారా వారు చురుకుగా ఉండి నేర్చుకోవచ్చు మరియు అభ్యసన లక్ష్యాలను సాధించవచ్చు.
  • నియంత్రణ: అభ్యసన కార్యక్రమం యొక్క ప్రభావశీలతను తెలుసుకోవడానికి ఉపాధ్యాయుడు మొత్తం బోధన-అభ్యసన ప్రక్రియను నియంత్రిస్తాడు.

కాబట్టి, పైన పేర్కొన్న అంశాల నుండి, I.K. డేవిస్ ప్రణాళిక, నిర్వహణ, నాయకత్వం మరియు నియంత్రణ వంటి బోధన యొక్క నాలుగు దశలను సూచించాడని స్పష్టమవుతుంది.

గమనిక: బ్లూమ్’స్ టాక్సానమీ అనేది జ్ఞానపరమైన లక్ష్యాల యొక్క హైరార్కికల్ సంస్థ. బ్లూమ్ అభ్యసన లక్ష్యాలను మూడు రంగాలుగా వర్గీకరిస్తాడు, జ్ఞానపరమైన, భావోద్వేగ మరియు సంవేదనాత్మక రంగాలు.

34. క్రియాశీల వినడం అంటే ఏమిటి?

A. శ్రద్ధ మరియు అవగాహనతో వినడం

B. శ్రద్ధ లేకుండా వినడం

C. బహుళ కార్యక్రమాలను చేస్తూ వినడం

D. పైవేవీ కాదు

Solution

వినడం అంటే ప్రసంగ శబ్దాలను గుర్తించి వాటిని పదాలు మరియు వాక్యాలుగా ప్రాసెస్ చేయడం. ఇందులో ఫోనెటిక్ పదార్థం నుండి సందేశ నిర్మాణం ఉంటుంది. అందువల్ల, వినడాన్ని ఒక సృజనాత్మక ప్రక్రియగా పరిగణించవచ్చు.

Key Points 

  • క్రియాశీల వినడంలో గాఢంగా దృష్టి పెట్టడం, అవగాహన, స్పందించడం మరియు చెప్పబడిన వాటిని గుర్తుంచుకోవడం ఉంటుంది.
  • ఇది ఒక కమ్యూనికేషన్ టెక్నిక్, ఇది వినేవారు వారు విన్న వాటిని తమ స్వంత పదాలలో పునరావృతం చేయడం లేదా పారాఫ్రేజ్ చేయడం ద్వారా, అవగాహన మరియు గ్రహణను ధృవీకరించడానికి, మాట్లాడేవారికి ప్రతిస్పందనను అందించాలి.
  • ఇది నిష్క్రియా వినడానికి విరుద్ధం, ఇక్కడ వినేవారు కనిపించే ప్రతిస్పందనను అందించకపోవచ్చు లేదా మాట్లాడేవారితో పూర్తిగా పాల్గొనకపోవచ్చు.

కాబట్టి, క్రియాశీల వినడం అంటే శ్రద్ధ మరియు అవగాహనతో వినడం అని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది.

35. తల్లి మాతృభాషా అభ్యసనం యొక్క జ్ఞానపరమైన లక్ష్యం కాదు ఏది?

A. భాషా సమాచారం యొక్క సరిపోయే జ్ఞానం సముపార్జన

B. విషయాల గురించి జ్ఞానం సముపార్జన

C. ఉచ్చారణ గురించి జ్ఞానం సముపార్జన

D. ఒక భాషలోని వివిధ రకాల రచనల గురించి జ్ఞానం సముపార్జన

Solution

తల్లి మాతృభాష అంటే పిల్లవాడు పెరిగిన కుటుంబం లేదా సమాజం మాట్లాడే భాష. ఇది ఒక పిల్లవాడు సహజంగానే నేర్చుకునే మొదటి భాష. తల్లి మాతృభాషలో ఎక్కువ భాగం అనధికారిక విద్య ద్వారా జరుగుతుంది, ఉదాహరణకు సహచర సమూహాల ద్వారా నేర్చుకోవడం.

  • జ్ఞానపరమైన నైపుణ్యాలు అంటే ఒక వ్యక్తి యొక్క అభిజ్ఞాత్మక అభివృద్ధికి సహాయపడే నైపుణ్యాలు. ఇది ఒక వ్యక్తి గతంలో నేర్చుకున్న సమాచారం లేదా జ్ఞానాన్ని గుర్తుంచుకోవడానికి అధికారం ఇస్తుంది.
  • జ్ఞానపరమైన లక్ష్యాలు అంటే ఒక వ్యక్తి యొక్క అభిజ్ఞాత్మక అభివృద్ధిలో తల్లి మాతృభాషా అభ్యసనం యొక్క ప్రాముఖ్యతను నిర్వచించే లక్ష్యాలు.

Key Points

  • భాషా సమాచారం యొక్క సరిపోయే జ్ఞానం సముపార్జన:  ఒక పిల్లవాడు తల్లి మాతృభాషను నేర్చుకున్నప్పుడు, అది సమగ్ర విధానంలో జ్ఞానాన్ని పొందే సామర్థ్యాన్ని అభివృద్ధి చేస్తుంది. ఒక పిల్లవాడు ప్రవర్తించడం, పరిస్థితికి అనుగుణంగా పనిచేయడం నేర్చుకుంటాడు. ఇది పిల్లవాడు భాషా సమాచారం యొక్క జ్ఞానాన్ని పొందడానికి అనుమతిస్తుంది.
  • ఉచ్చారణ గురించి జ్ఞానం సముపార్జన: ఒక పిల్లవాడు తల్లి మాతృభాషను ప్రధానంగా వినడం ద్వారా నేర్చుకుంటాడు. వారు వారికి చెప్పినట్లుగా పదాలను ఉచ్చరించడం నేర్చుకుంటారు. క్రమంగా వారు పెరుగుతున్న కొద్దీ మరియు ఎక్కువ మందితో సంభాషించే కొద్దీ. వారు సరైన ఉచ్చారణను నేర్చుకుంటారు మరియు తల్లి మాతృభాషా అభ్యసన ప్రక్రియలో వారు పొందిన జ్ఞానం చుట్టూ వారి మాట్లాడే నైపుణ్యాలను మెరుగుపరుస్తారు.
  • ఒక భాషలోని వివిధ రకాల రచనల గురించి జ్ఞానం సముపార్జన: ఒక పిల్లవాడు మాట్లాడటం నేర్చుకున్న తర్వాత వారు చదవడం మరియు రాయడం నైపుణ్యాలపై దృష్టి పెడతారు. వారి తల్లి మాతృభాషలో ఈ నైపుణ్యాలను మొదటగా పొందడం వారికి సౌకర్యవంతంగా ఉంటుంది, ఎందుకంటే వారు తమ ప్రాథమిక భాషతో పరిచయం కలిగి ఉంటారు, తద్వారా వారు తమ తల్లి మాతృభాషలో వివిధ రకాల రచనలను సులభంగా సంబంధితం చేసుకొని అభ్యసిస్తారు. ఇది వారి ప్రాథమిక భాష నుండి ద్వితీయ భాషకు సౌకర్యవంతంగా మారడానికి కూడా వీలు కల్పిస్తుంది.

కాబట్టి, విషయాల గురించి జ్ఞానం సముపార్జన అనేది తల్లి మాతృభాషా అభ్యసనం యొక్క జ్ఞానపరమైన లక్ష్యం కాదు అని నిర్ధారించబడింది.

Hint 

  • విషయాల గురించి జ్ఞానం సముపార్జన అనేది జ్ఞానపరమైన నైపుణ్యం యొక్క భాగం, కానీ ఇది తల్లి మాతృభాషా అభ్యసనం యొక్క జ్ఞానపరమైన లక్ష్యానికి సంబంధించినది కాదు. ఇది విషయ నిర్దిష్ట లక్ష్యాలకు సంబంధించినది, అవి జ్ఞానపరమైనవి కావచ్చు లేదా కాకపోవచ్చు.

36. CCE విజయవంతం కానిది ఏది?

A. ప్రైవేట్ పాఠశాలలు

B. రద్దీగా ఉండే తరగతి గదులు

C. మెజారిటీ విద్యార్థులున్న తరగతి గదులు

D. ప్రభుత్వ పాఠశాలలు

Solution

CCE (నిరంతర మరియు సమగ్ర మూల్యాంకనం) అనేది ఒక విద్యార్థి అభివృద్ధికి సంబంధించిన పాఠశాల కార్యకలాపాల యొక్క అన్ని అంశాలను కలిగి ఉన్న పాఠశాల ఆధారిత మూల్యాంకనం.

  • ఇది నిరంతర మూల్యాంకనం మరియు సమగ్ర విధానంలో అభ్యసన ఫలితాల మూల్యాంకనం వంటి రెండు రకాల లక్ష్యాలను నొక్కి చెబుతుంది. ఇది అభ్యసనం యొక్క అన్ని రంగాలను కవర్ చేస్తుంది, అనగా జ్ఞానపరమైన, భావోద్వేగ మరియు మానసిక కదలికల రంగాలు

Key Points 

CCE లక్షణాలు:

  • ఇది ఉపాధ్యాయునికి తన విద్యార్థుల అభివృద్ధి మరియు జ్ఞానం గురించి నిరంతర అవగాహనను అందిస్తుంది. ఒక ఉపాధ్యాయుడు అభివృద్ధి లక్ష్యాల సాధన ఆధారంగా తన బోధనను నిర్దేశించగలడు.
  • ఇది రూపక మూల్యాంకనంపై దృష్టి పెడుతుంది. అందువల్ల, ఉద్దేశించిన అభ్యసన ఫలితాల సాధనపై అందుకున్న అభిప్రాయం ఆధారంగా ఒక ఉపాధ్యాయుడు తన బోధనా వ్యూహాలను అవలంబించగలడు.
  • సాధారణంగా 50 నుండి 65 మంది విద్యార్థులు ఉండే మెజారిటీ విద్యార్థులున్న తరగతి గదులకు ఇది సరిపోదు, ఎందుకంటే ఉపాధ్యాయులు స్కోర్లను కేటాయించడం మరియు సంకలనం చేయడం, నివేదికలు సృష్టించడం వంటి కార్యాలయ పనులతో అధికంగా ఉంటారు. ఈ కార్యకలాపాలన్నీ తరగతి బోధన తయారీకి వెచ్చించాల్సిన సమయం వ్యయంతో జరుగుతాయి.
  • ఇది బోధన మరియు మూల్యాంకనాలను సమగ్రపరచడానికి మరియు ఒక కోర్సు లేదా కార్యక్రమం ముగింపులో వ్రాత పరీక్ష ద్వారా పరీక్షించలేని నైపుణ్యాలు మరియు సామర్థ్యాలను పరీక్షించడానికి ఉద్దేశించబడింది.
  • అందువల్ల, మెజారిటీ విద్యార్థులున్న తరగతి గదులలో CCE విజయవంతం కాదని మనం ముగించాము

37. ‘ఆలస్యం, తాత్పరం’ అనే అర్థాలనిచ్చే పదం

A. వేగం

B. విలంబం

C. రయము

D. జవము

Solution

సరైన సమాధానం: “విలంబం”

కీలక అంశాలు:

  • ఎంపికల్లో ఉన్న పదాలను, వాటి అర్థాలను మనం గమనిద్దాం.
  • వేగము(నామవాచకం): త్వరితము/శీఘ్రము, తొందరగా అని అర్థాలు. వేగమునకు వ్యతిరేక పదం – నిదానము
  • విలంబం: నెమ్మది, ఆలస్యం, తాత్పరం. ఉదా: హనుమంతుడు విశ్రాంతి, విలంబం ఎరుగని కార్యసాధకుడు.
  • రయము(నామవాచకం): వేగము/ప్రవాహము అని అర్థం.
  • జవము: వడి, వేగం గల అని అర్థం. 
  • ఎంపికల్లో ఉన్న పదాలను గమనించగా ‘ఆలస్యం, తాత్పరం’ అనే అర్థాలనిచ్చే పదం “విలంబం” సరైన సమాధానం అవుతుంది అని మనం చూడవచ్చును.  

38. ‘ధీర పురుషులు’ పదం యొక్క విగ్రహవాక్యంను గుర్తించండి?

A. ధీరులలో పురుషులు

B. ధీరులైన పురుషులు

C. పురుషులలో ధీరుడు

D. పురుషుల యందు ధీరుడు 

Solution

సరైన సమాధానం: “ధీరులైన పురుషులు”

కీలక అంశాలు:

  • ‘ధీర పురుషులు’ అనే పదానికి విగ్రహవాక్యం “ధీరులైన పురుషులు” అనేది సరైన సమాధానం. ఇది విశేషణ పూర్వ పద కర్మధారయ సమాసంనకు చెందినది.
  • విశేషణ పూర్వ పద కర్మధారయ సమాసం: విశేషణము పూర్వ పదముగాను, విశేష్యం ఉత్తరపదముగాను ఉన్న సమాసమును విశేషణ పూర్వ పద కర్మధారయ సమాసం అంటారు.

39. ‘తెలుగుభాష’ పదానికి సమాసంను గుర్తించండి?

A. ద్వంద్వ సమాసం

B. ద్విగు సమాసం

C. సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయం

D. రూపక సమాసం

Solution

సరైన సమాధానం: “సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయం”

కీలకఅంశాలు:

  • తెలుగుభాష – తెలుగు అనే పేరుగల భాష
  • ఎంపికల్లో ఉన్న పదాలను,వాటి అర్థాలను మనం గమనిద్దాం.
  • ద్వంద్వ సమాసం: ఉభయపదాల అర్థం ప్రధానంగా కల్గిన సమాసం. ఇందులో రెండు పదాలకు సమ ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. రెండు పదాలు నామవాచకాలుగా ఉంటాయి. ఉదా: సూర్య చంద్రులు- సూర్యుడు, చంద్రుడు
  • ద్విగు సమాసం – పూర్వ పదం సంఖ్యా నామవాచకం అయితే ఆ సమాసమే ద్విగు సమాసం.
    • సంఖ్యలను అనగా అంకెలను తెలియజేసే శబ్దాలు విశేషణాలై పూర్వపదాలుగా గల తత్పురుష సమాసం ద్విగు సమాసం అని చెప్పబడుతుంది.
    • ఈ సంఖ్య ఒకటి నుండి ప్రారంభమై అనంతం దాకా సాగుతుంది. ఎన్ని సంఖ్యలున్నా అది ద్విగు సమాసమే. అయితే ఆ సంఖ్య తప్పకుండా నిర్దేశించబడాలి. కొంత, కొన్ని మొదలైనవి సమూహాన్ని చెబుతున్నాయి కాని సంఖ్యను నిర్దేశించడం లేదు కనుక కొన్నిదినాలు, కొంతసమయము వంటివి ద్విగు సమాసాలు కావు. ఉదాహరణ : ముల్లోకములు – మూడయిన లోకములు
  • సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము: సంభావనమనగా సంబోధనము, గుర్తు అను అర్ధములు కలవు. సమాసము నందలి పూర్వపదము సంజ్ఞావాచకముగాను, ఉత్తరపదము జాతి వాచకముగాను ఉన్నచో అది సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసమగును. ఉదా: ద్వారకా నగరము – ద్వారక అను పేరు గల నగరము.
  • రూపక సమాసం: ఉపమేయం ఉపమానాలకు అభేదం చెప్పడమే రూపక సమాసం అవుతుంది. దీనిని అవధారణ పూర్వపద కర్మధారాయ సమాసం అని కూడా అంటారు. అవధారణ అనగా నిర్ధారణ చేయడం. అవధారణ అర్థకంగా తెలుగులో ‘అనెడి’ అనే పదాన్ని చెప్తారు. ఉదా: విద్యాధనం- విధ్య అనెడి ధనం.
  • పైన పేర్కొన్న పదాల అర్థాలను గమనించిన తర్వాత “తెలుగుభాష” అనేది “సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయం సమాసం” సరైన సమాధానం అవుతుంది అని మనం చూడవచ్చు.

40. ‘ఆకు చాటు పిందెలలాగా‘ అనే జాతీయానికి అర్ధం

A. చెట్టుకి ఉన్న కాయ

B. చాటలో ఉన్న పిందె

C. ఎప్పటికీ వదలకుండా కూర్చోవడం

D. ఒకరి రక్షణలో ఉన్న సున్నితపు వారు

Solution

సరైన సమాధానం : “ఒకరి రక్షణలో ఉన్న సున్నితపు వారు“

కీలక అంశాలు:

  • ‘ఆకు చాటు పిందెలలాగా‘ ఆకు చాటు నున్న పిందెలు, ఎండ వాన తగలకుండ సున్నితముగా ఉంటాయి. అలా ఒకరి రక్షణలో ఉన్న అమాయకపు, సున్నితపు వారిని ఆకు చాటు పిందెలలాగా అని అంటారు.
  • ‘చుట్టమై వచ్చి దయ్యమై పట్టె’ అనే జాతీయం ‘ఎప్పటికీ వదలకుండా కూర్చోవడం’ లేదా మిత్రుడిగా వచ్చి శత్రువుగా ప్రవర్తించటం. అనురాగం పొందేవాడిలాగా ముందుగా ప్రవర్తించి, ఆ తర్వాత శత్రువుగా మారి పీడించటం లాంటి సంధర్భాలలో వాడుతారు.
  • కావున ఇచ్చిన ఎంపికలలో ‘ఒకరి రక్షణలో ఉన్న సున్నితపు వారు’ సరైన సమాధానం అవుతుంది. 

41. ఈ క్రింది వానిలో ‘రెండువైపుల ఒత్తిడి కలిగి ఉండడం’ లాంటి సందర్భంలో ప్రయోగించే సామెత/జాతీయం ఏది?

A. అవాకులు చవాకులు

B. అడవి కాచిన వెన్నెల

C. అడకత్తెరలో పోకచెక్క

D. అంటీ అంటనట్లు

Solution

సరైన సమాధానం : “అడకత్తెరలో పోకచెక్క“

కీలక అంశాలు:

  • ఎంపికల్లో ఉన్న పదాలను, వాటి అర్థాలను గమనిద్దాం.
  • అవాకులు చవాకులు -అసందర్భపు మాటలు- కొందరు అవాకులు చవాకులు మాట్లాడి కష్టాలను కొని తెచ్చుకుంటారు.
  • అడవి కాచిన వెన్నెల -అర్థం : వ్యర్థమైన పని; అడవిలో కాచిన వెన్నెల ఉపయోగం లేనట్లే ముసలి వానికి పెళ్ళి చేస్తే ఫలితం ఉండని దీని అర్థం. ఏదైనా నిరుపయోగము అని చెప్ప దలిస్తే ఈ సామెతను వాడుతారు. అడవిలో కాచిన వెన్నెల మానవులకు ఉపయోగము కాదు….వయస్సు మీరిన తర్వాత చేసిన పెళ్ళి కూడా అక్కరకు రాదు అని దీని అర్థము.
  • అడకత్తెరలో పోకచెక్క: అడకత్తెరలో చిక్కిన పోకచెక్కకి వత్తిడి రెండు వైపుల ఉండి తప్పించుకోలేని పరిస్థితి కలుగుతుంది. అలాగే జీవితంలో బాగా కావలసిన ఇద్దరు వ్యక్తుల కలతల మధ్య చిక్కుకొని ఎటూ చెప్పలేని పరిస్థితిలో ఈ జాతీయం వాడుతుంటారు.
  • ‘అంటీ అంటనట్లు’ అర్థం : పట్టించుకోకుండా ఉండడం; మనకు సంబంధం లేని విషయాల్లో అంటీ అంటనట్లు ప్రవర్తించాలి.
  • పైన ఉన్న ఎంపికలను గమనించిన తర్వాత ‘రెండువైపుల ఒత్తిడి కలిగి ఉండడం’ అని అర్థం ఇచ్చే జాతీయం – “అడకత్తెరలో పోకచెక్క” సరైన సమాధానం అవుతుంది అని మనం చూడవచ్చును. 

42. ‘కబంధ హస్తాలలో చిక్కడం’ అనేది ఒక….

A. జాతీయం

B. శబ్ధపల్లవం

C. సామెత

D. పొడుపు కథ

Solution

సరైన సమాధానం: “జాతీయం”

కీలక అంశాలు:

  • కబంధ హస్తాలలో చిక్కడం: తప్పించుకోలేని విషమ పరిస్థితులు ఏర్పడడం. కబందుడు రామాయణంలో ఒక రాక్షసుడు. అతని చేతికి చిక్కితే ఇక తప్పించు కోవడానికి వీలు పడదు. పురాణాల లోనుండి జన బాహుళ్యంలోనికి వచ్చిన జాతీయ మిది. తప్పించుకోలేని చిక్కుల్లో పడిన వారినుద్దేశించి ఈ జాతీయాన్ని వాడుతారు. ఉపయోగం లేని పని, మొక్కుబడిగా చేసిన పని.

అదనపు సమాచారం:

  • కొన్ని జాతీయాలను సామెతగాను, సామెతలను జాతీయంగాను పొరబడు సందర్భాలున్నాయి. నిజానికి ఈ రెండు వేరువేరు.
  • సామెతలోని అర్థం సంపూర్ణము. సామెతలకు ఉదాహరణ: గుడ్డొచ్చి పిల్లను వెక్కిరించిందట/ కాకిపిల్ల కాకికి ముద్దు/ తిన్నింటి వాసాలులె క్కపెట్టడము. ఇలా… ఇందులో అర్థం సంపూర్ణము.
  • జాతీయములో అర్థం అసంపూర్ణం. సగం వాఖ్యమే వుంటుంది. జాతీయమునకు ఉదాహరణ: కడతేర్చాడు / కడుపుమంట/ అగ్గినిప్పు/ పంటపండింది / పక్కలో బల్లెం. పైగా వాటి నిజార్థాలు వేరుగా వుంటాయి. మరొక అర్థంలో వాటిని వాడతారు. ఉదాహరణకు…. పంటపండింది. అనగా అతని వరి పంట పండిందని అర్థం కాదు. అతనొక గొప్ప విజయము సాధించాడని అర్థము.

43. వాళ్ళ నాన్న అవేశపరుడని రచయిత చెప్పాడు – అనే వాక్యానికి సరైన ప్రత్యక్ష వాక్యం ఏది?

A. ‘మా నాన్న ఆవేశపరుడు’ అని రచయిత చెప్పాడు.

B. ‘నా నాన్న ఆవేశపరుడు’ అని రచయిత చెప్పాడు.

C. ‘అతని నాన్న ఆవేశపరుడు’ అని రచయిత చెప్పాడు.

D. ‘వారి నాన్న ఆవేశపరుడు’ అని రచయిత చెప్పాడు. 

Solution

సరైన సమాధానం: ‘మా నాన్న ఆవేశపరుడు’ అని రచయిత చెప్పాడు.

కీలక అంశాలు:

  • ప్రత్యక్ష కథనం: ఒక వ్యక్తి చెప్పిన మాటలను యథాతథంగా ఉన్నదున్నట్లు చెప్పటం ప్రత్యక్ష కథనం. నేను, మేము, నా, మా వంటి పదాలతో వాక్యాలు మొదలవుతాయి. చెప్పిన మాటలను ఉద్దరణ చిహ్నాలలో ఉంచుతారు.
    • ఉదా: “నా కన్నా గొప్ప రచయిత తెలుగులో మరొకరు లేరు ” అని సుబ్బారావు, వెంకట్రావుతో అన్నాడు.
  • పరోక్ష కథనం : వేరేవాళ్లు చెప్పిన దాన్ని మన మాటల్లో చెబితే అది పరోక్ష కథనం.
    • ఉదా: తన కన్నా గొప్ప రచయిత తెలుగులో మరొకరు లేరని సుబ్బారావు వెంకట్రావుతో అన్నాడు.
  • ఈ రెండూ అనుకరణాలే. అనుకరణంలో అంతా చెప్పి చివరికి “అని” అనేదాన్ని వాడతాం. దీనికి అనుకారకం అని పేరు.
  • వాళ్ళ నాన్న అవేశపరుడని రచయిత చెప్పాడు – అనే పరోక్ష వాక్యానికి ‘మా నాన్న ఆవేశపరుడు’ అని రచయిత చెప్పాడు. – అనే ప్రత్యక్ష వాక్యం సరైన సమాధానం అవుతుంది. 

44. ఏదైనా విషయాన్ని ఉన్నది ఉన్నట్లుగా వర్ణిస్తే దాన్ని….అలంకారం అంటారు

A. ఉపమాలంకారం

B. ఉత్ప్రేక్షాలంకారం

C. రూపకాలంకారం

D. స్వభావోక్తి అలంకారం

Solution

సరైన సమాధానం: “స్వభావోక్తి అలంకారం”

కీలక అంశాలు:

  • ఎంపికల్లో ఉన్న పదాలను, వాటి అర్థాలను మనం గమనిద్దాం.
  • ఉపమేయాన్ని ఉపమానంతో మనోహరంగా పోల్చి చెప్పడాన్ని ‘ఉపమాలంకారం’ అంటారు. ఉదా: సీత ముఖం చంద్రబింబం వలె అందంగా ఉంది. దీనిలో 4 అంశాలు ఉంటాయి. నాలుగూ ఉంటే పూర్ణోపమాలంకారం. ఏవైనా లోపిస్తే లుప్తోపమ అలంకారం.
    1. ఉమమేయం:- దేనినైతే పోలుస్తున్నామో అది ఉమమేయం -సీత ముఖం
    2. ఉపమానం:- దేనితోనైతే పోలుస్తున్నామో అది ఉపమానం – చంద్రబింబం
    3. ఉపమా వాచకం:- ఉపమానాన్ని సమాన ధర్మంతో కలపడానికి వాడే పదం-వలె
    4. సమాన ధర్మం:- ఉపమాన, ఉపమేయాలలో ఉండే ఒకే లక్షణం – అందంగా ఉంది.
  • ఉత్ప్రేక్షాలంకారం : ఉపమేయాన్నిమరొకదానిలా ఊహించి చెప్పడం ‘ఉత్ప్రేక్షాలంకారం’.  ఉపమానమునందున్నధర్మాలు ఉపమేయము నందు కూడా ఉండటం వలన ఉపమేయాన్ని ఉపమానంగా ఊహించడం ఉత్ప్రేక్షాలంకారం.
    • ఉదా: ఆ మేడలు ఆకాశాన్ని ముద్దాడుతున్నాయో అన్నట్లు ఉన్నవి.. – ఈ వాక్యంలో ఉపమేయం – మేడలు, ఉపమానం – ఆకాశం అంటే మేడలను, ఆకాశంగా ఊహించాము. కాబట్టి “ఉత్ప్రేక్షాలంకారం.”
  • రూపకాలంకారం :ఉపమాన ధర్మాన్ని ఉపమేయంలో ఆరోపించి, వీటి రెంటికీ అభేదాన్ని (భేదం లేదని) చెప్పడమే, ‘రూపకాలంకారం’ అంటారు.
    • ఉదా: ‘ఆయన మాట కఠినమైనా మనసు వెన్న’ ఇందులో ‘మనస్సు’ – అనేది ఉపమేయం;  వెన్న – ఉపమానం (పోల్చినది).
    • ఉపమానమైన ‘వెన్న’ లక్షణాలను, ఉపమేయమైన ‘మనస్సు’తో భేదం లేకుండా పోల్చడం జరిగింది. అంటే వెన్నకూ, మనస్సుకూ భేదం లేదు. రెండూ ఒకటే అనే భావాన్ని ఇస్తోంది.
  • స్వభావోక్తి అలంకారం: జాతి, గుణ క్రియాదులతో స్వభావాన్ని సహజంగా, మనోహరంగా వర్ణించడం స్వభావోక్తి అలంకారం.
    • ఉదా: ఆ లేడి పిల్లలు చంచలమైన నేత్రాలతో చెవులు రిక్కించుకుని చెంగుచెంగున దుముకుతున్నాయి.
    • ఇక్కడ లేడి పిల్లల స్వభావాన్ని సహజ సుందరంగా వర్ణించారు.
  • పైన పేర్కొన్న పదాల అర్థాలను గమనించిన తర్వాత ఏదైనా విషయాన్ని ఉన్నది ఉన్నట్లుగా వర్ణిస్తే దాన్ని స్వభావోక్తి అలంకారం అంటారు. కావున స్వభావోక్తి అలంకారం సరైన సమాధానం అని మనం చూడవచ్చు.

45. ‘దూతయితడు‘ సరైన సంధిని గుర్తించండి.

A. సవర్ణదీర్ఘ సంధి

B. అత్వ సంధి

C. ఇత్వ సంధి

D. ఉత్వసంధి

Solution

సరైన సమాధానం: “అత్వ సంధి”

కీలక అంశాలు:

  • దూతయితడు –  దూత + ఇతడు (అప్రవృత్తి) – అత్వ సంధి
  • ఎంపికల్లో ఉన్న పదాలను, వాటి సూత్రాలను మనం గమనిద్దాం.
  • సవర్ణదీర్ఘ సంధి : “అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు సవర్ణములైన అచ్చులు పరమైనపుడు వాటి దీర్ఘములు ఏకాదేశముగా వచ్చును. ‘సవర్ణము’ అనగా అదే వర్ణము. ఉదా : ‘అ’ కు అ, ఆ; ‘ఇ’కి ఇ, ఈ లు సవర్ణాలు. ఉదా : రూప + అతిశయం = రూపాతిశయం
  • అత్వ సంధి: “అత్తునకు సంధి బహుళముగానగు”.
    • ‘అత్తు’ అనగా హ్రస్వమైన ‘అ’ కారం. బహుళము అనగా సంధి నాలుగు రూపాలలో ఉండటం.
    • ప్రవృత్తి/నిత్యం – సంధి తప్పనిసరిగా ఉండటం. దీనినే వ్యాకరణ పరిభాషలో ‘ప్రవృత్తి’ అంటారు. ఉదా : వంట + ఆముదం = వంటాముదం (ప్రవృత్తి/నిత్యం)
    • ‘అప్రవృత్తి/నిషేధం’ – అంటే సంధి జరగక పోవడం.  ఉదా : దూత + ఇతడు = దూతయితడు (అప్రవృత్తి/నిషేధం)
    • వైకల్పికం లేదా విభాష – అనగా సంధి జరగ వచ్చు. ఒక్కోసారి జరగక పోవచ్చు. ఉదా : వేడుక + ఎల్ల = వేడుకెల్ల / వేడుకయెల్ల (విభాష)
    • అన్యకార్యం – అనగా ఒక వ్యాకరణ కార్యం జరగవలసి ఉండగా మరో వ్యాకరణ కార్యం జరగడం. ఉదా : ఒక + ఒక = ఒకానొక (అన్యకార్యం)
  • ఇత్వసంధి: “ఏమ్యాదులందలి యిత్తునకు సంధి వైకల్పికముగానగు”.
    • ‘ఇత్తు’ అనగా హ్రస్వమైన ‘ఇ’ కారం. ఏమ్యాదులు అనగా ఏమి, అది, ఇది, అవి, ఇవి, మణి, కి-షష్ఠి మొదలైన రూపాలు. వైకల్పికం అనగా సంధి జరిగితే ఒక రూపం, జరగకుంటే మరో రూపం రావడం. ఉదా : ఏమి + అని = ఏమని(సంధి జరిగితే),  సంధి జరగకపోతే యడాగమం వచ్చి ‘ఏమియని’
    • క్వార్ధంబైన ఇత్తుకి సంధి లేదు .
      • క్వార్దం అనగా భూతకాల అసమాపకక్రియ (క్రియతో వాక్యం పూర్తికాక ఇంకా మిగిలి వుంటే దానిని అసమాపకక్రియ అంటారు. ఉదా ; చేసి ,చూచి,తిని,వచ్చి
      • ఇట్టి ఇకారాన్తములయిన అసమాపక క్రియలకు సంధి రాదని సుత్రార్ధం.
      • ఉదా: వచ్చి +ఇచ్చెను =వచ్చియిచ్చెను
    • క్రియా పదంబుల నందు ఇత్తునకు సంధి వైకల్పికంగానగును.  
      • క్రియా పదముల చివరనున్న హ్రస్వ ఇకారమునకు సంధి వికల్పముగా వచ్చునని సూత్రార్ధం.
      • ఇచ్చట క్రియ పదములనగా ప్రధమపురుష ,ఉత్తమపురుష క్రియా పదములని గ్రహింపవలెను .
      • ఉదా: వచ్చిరి +అప్పుడు =వచ్చిరప్పుడు (సంధి వచ్చిన రూపం)
      • వచ్చిరి +అప్పుడు=వచ్చిరియప్పుడు (సంధి రాని  రూపం )
  • ఉత్వ సంధి: “ఉత్తునకచ్చు పరంబగునపుడు సంధి నిత్యమగును”. ఉదా : శోకము + ఏల = శోమమేల
  • పైన పేర్కొన్న పదాల అర్థాలను గమనించిన తర్వాత “దూతయితడు” అనే పదమునకు “అత్వ సంధి” సరైన సమాధానంగా మనం చూడవచ్చును.

46. ‘మా కొద్దీ తెల్లదొరతనము’ అని అన్నది ఎవరు?

A. గాంధీజీ

B. లోకమాన్య తిలక్‌

C. గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణ

D. త్రిపురనేని రామస్వామి

Solution

సరైన సమాధానం : “గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణ“

కీలక అంశాలు:

  • మోహన్ దాస్ కరంచంద్ గాంధీ (అక్టోబరు 2, 1869 – జనవరి 30, 1948) ఆంగ్లేయుల పాలననుండి భారతదేశానికి స్వాతంత్య్రం సాధించిన నాయకులలో అగ్రగణ్యుడు. ప్రజలు అతన్ని మహాత్ముడని, జాతిపిత అని గౌరవిస్తారు. సత్యము, అహింసలు గాంధీ నమ్మే సిద్ధాంత మూలాలు. సహాయ నిరాకరణ, సత్యాగ్రహము అతని ఆయుధాలు.
  • దేవరకొండ బాలగంగాధర్ తిలక్ అభ్యుదయ, భావకవిత్వాలకు వారధి లాంటివాడు. ఎక్కువగా రాసింది కథలే అయినా, ‘అమృతం కురిసిన రాత్రి’ అనే కవితా సంపుటి పేరు తెచ్చిపెట్టింది.
    •  ‘నా అక్షరాలు వెన్నెలలో ఆడుకునే అందమైన ఆడపిల్లలు’ – తిలక్
  • గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణ: స్వాతంత్ర్యోద్యమ కవుల్లో గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణ (జూలై 14, 1893 – డిసెంబర్ 18, 1952) ది విశిష్టమైన స్థానం. గరిమెళ్ళ గేయాలు జాతీయ వీరరసంతో తొణికిసలాడుతూ పాఠక జనాన్ని ఉర్రూతలూగించాయి.
    • అతను రాసిన ‘మా కొద్దీ తెల్ల దొరతనం..” పాట సత్యాగ్రహులకు గొప్ప తెగువను, ఉత్తేజాన్ని కలిగించింది. అలాగే “దండాలు దండాలు భారత మాత’ అనే గీతం కూడా ప్రజలను ఎంతగానో జాగృతం చేసి స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలోకి ఉరికే తెగువను కలగజేసింది. దేశభక్తి కవితలు వ్రాసి జైలుశిక్ష అనుభవించిన వారిలో ప్రథముడు గరిమెళ్ళ.
  • త్రిపురనేని రామస్వామి:  ఈయన హేతువాదకవి, రచయిత. ‘కవిరాజు’ అనే బిరుదు ఉంది. సూత పురాణం, శంబూకవధ, ఖూనీ, కుప్పుస్వామి శతకం మొదలైనవి ప్రముఖ రచనలు.
    • ‘వీరగంధం తెచ్చినారము, వీరుడెవ్వడో తెల్పుడీ..’ – త్రిపురనేని రామస్వామి
  • ఇచ్చిన ఎంపికలని గమనించగా ‘మా కొద్దీ తెల్లదొరతనము‘ అని అన్నది ‘గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణ’ సరైన సమాధానం అవుతుంది. 

47. ‘దేవుడా! రక్షించు నా దేశాన్ని పవిత్రుల నుంచి, పతివ్రతల నుంచి’ అని అన్నదెవరు?

A. కుందుర్తి ఆంజనేయులు

B. దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు

C. శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు

D. బాలగంగాధర్ తిలక్

Solution

సరైన సమాధానం : “బాలగంగాధర్ తిలక్“

కీలక అంశాలు:

  • ఎంపికలలో ఉన్న వ్యక్తుల గురించి చర్చిద్దాం.
  • కుందుర్తి ఆంజనేయులు: వచన కవితా పితామహుడు అనే బిరుదాంకితుడైన కుందుర్తి ఆంజనేయులు అభ్యుదయ కవి, ప్రముఖ తెలుగు రచయిత. ఆంధ్ర ప్రాంతంలో వచన కవితా ఉద్యమానికి ఆద్యుడు. కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీత.
    • 1944లో కందుర్తి అంజనేయులు ఏల్చూరి సుబ్రహ్మణ్యం, బెల్లంకొండ రామదాసులతో కలిసి మొట్టమొదటి కవితా సంకలనం నయగారా ప్రకటించాడు. ఈ ముగ్గురూ నయగారా కవులుగా ఆధునిక తెలుగు సాహిత్యములో ప్రసిద్ధి చెందారు.
    • ఈయన రచనలలో అమావాస్య, నా ప్రేయసి, నయాగరా, తెలంగాణ, దండియాత్ర, ఆషా, నగరంలో వాన, నాలోని వాదాలు, హంస ఎగిరిపోయింది, తీరా నేనుకాస్త ఎగిరిపోయాక, మేఘమాల, ఇది నా జెండా, కుందుర్తి పీఠికలు, కుందుర్తి వ్యాసాలు, బతుకు మాట మొదలైనవి ముఖ్యమైనవి.
    • వచనాన్ని సాహిత్యముగా పరిగణించని రోజులలో కుందుర్తి వచన కవిత్వాన్ని ప్రోత్సహించాడు. కవిత్వము గతమని, వచన కవిత్వము వర్తమానమని చాటాడు కుందుర్తి.
  • దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు (1925-1987)
    • బిరుదులు: కవి సింహ, అభ్యుదయ కవితా చక్రవర్తి,
    • విశేషం: ఆంధ్రప్రదేశ్ ఆస్థాన కవిగా పనిచేశారు.
    • కవితా సంపుటాలు: అగ్నిధార, రుద్రవీణ, మహాంధ్రోదయం, పునర్నవం, అమృతాభిషేకం, కవితాపుష్పకం, నవమంజరి, దాశరథీ శతకం, మహాబోధి, తిమిరంతో సమరం, అలోచనాలోచనలు
    • అనువాదం: గాలిబ్ గీతాలు
    • స్వీయ చరిత్ర: యాత్రా స్మృతి
    • అవార్డులు: ఆంధ్రప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు (కవితాపుష్పకం), కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు (తిమిరంతో సమరం), ఏపీ ఉత్తమ అనువాద బహుమతి (గాలిబ్ గీతాలు), ఆంధ్రా విశ్వవిద్యాలయం ‘కళాప్రపూర్ణ’ బిరుదుతో సత్కరించింది.
    • ‘నా తెలంగాణ కోటి రతనాల వీణ’ అన్న అభ్యుదయ కవి దాశరథి. నిజాంకు వ్యతిరేక ఉద్యమంలో పాల్గొని జైలుకు వెళ్లి… అక్కడ నుంచే తన కవిత్వం ద్వారా పోరాటాన్ని కొనసాగించిన ధీశాలి దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు.
    •  ‘నా గీతావళి ఎంత దూరము ప్రయాణంబౌనో అందాక ఈ భూగోళంబునక గ్గి పెట్టెద’ అని ఆయన నినదించారు.
    •  ‘ననుగని పెంచినట్టి కరుణామయి నా తెలంగాణ’ అని అంటూ దాశరథి పుట్టిన ప్రాంతంపై మమకారాన్ని చాటుకోవటంతో పాటు రుద్రవీణ కావ్యాన్ని తెలంగాణకు అంకితమిచ్చారు.
    • ‘అనాదిగా సాగుతోంది-అనంత సంగ్రామం అనాథునికీ ఆగర్భ శ్రీమంతునికీ మధ్య’ అంటూ తనలోని సామ్యవాద ఆలోచనలను దాశరథి వ్యక్తీకరించారు.
  • శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు: అభ్యుదయ ఉద్యమానికి మూలవిరాట్టు శ్రీశ్రీ.
    • ఈ శతాబ్దం నాది అని పలికిన శ్రీశ్రీ తొలి రచన ప్రభవ అనే పద్యకావ్యం. మహాప్రస్థానం ఈయన ప్రతిభకు దర్పణం. మరో ప్రస్థానం విప్లవ కావ్యం. సిరిసిరిమువ్వ అనే శతకం రాశారు. శ్రీశ్రీ స్వీయ చరిత్ర ‘అనంతం’.
    • ‘నేను సైతం ప్రపంచాగ్నికి, సమిధనొక్కటి ఆహుతిచ్చాను’ – శ్రీశ్రీ
  • దేవరకొండ బాలగంగాధర్ తిలక్ అభ్యుదయ, భావకవిత్వాలకు వారధి లాంటివాడు. ఎక్కువగా రాసింది కథలే అయినా, ‘అమృతం కురిసిన రాత్రి’ అనే కవితా సంపుటి పేరు తెచ్చిపెట్టింది.
    • దేవుడా! రక్షించు నాదేశాన్ని, పవిత్రులనుండి, పతివ్రతలనుండి, పెద్దమనుషుల నుండి, పెద్దపులులనుండి… – తిలక్
    • ‘నా అక్షరాలు వెన్నెలలో ఆడుకునే అందమైన ఆడపిల్లలు’ – తిలక్
  • ఇచ్చిన ఎంపికలని గమనించగా ‘దేవుడా! రక్షించు నా దేశాన్ని పవిత్రుల నుంచి, పతివ్రతల నుంచి‘ అని అన్నది ‘బాలగంగాధర్ తిలక్’ సరైన సమాధానం అవుతుంది. 

48. ఎత్తిన వేడ్క గంధరము లెత్తి, మొగంబులు సాచి, చూడ్కులం

జిత్తములన్ నిగిడ్చి, తమ చెందెడు నిక్కలు రొసి, యింపు ద

ళ్కోత్తగ నొక్కచో నొకటి నొకటి గాంచి, యెలర్చు కాయ్వులం 

జిత్తజుకేళి దేలె విలసిల్లుచు జక్కనదోయి వేకువన్  

Question:

ఈ పద్యంలోని యతి స్థానం

A. 1-14 అక్షరాలకు చెల్లుతుంది.

B. 1-13 అక్షరాలకు చెల్లుతుంది.

C. 1-11 అక్షరాలకు చెల్లుతుంది.

D. 1-10 అక్షరాలకు చెల్లుతుంది.

Solution

సరైన సమాధానం : 1-10 అక్షరాలకు చెల్లుతుంది.

కీలక అంశం :

పద్య పాదంలో మొదటి అక్షరానికి ఆ పద్యం లక్షణములలో చెప్పబడిన యతి  స్థానంలో మైత్రి గల అక్షరాన్ని వాడటాన్నే యతి మైత్రి అంటారు. ఈ పద్యం లో 1-10 అక్షరాలకు యతి చెల్లుతుంది.

అదనపు సమాచారం : 

  • యతి అంటే విరామం అని అర్ధం. లాయబద్ధమైన పద్య నడకలో సహజంగా వచ్చే విరామాన్ని సుత్తిస్తుంది. 
  • సంస్కృతంలో యతి విరామాన్ని సూచిస్తుంది. కానీ తెలుగు పద్యాలలో ఇది అక్షర సామ్యాన్ని నియామిస్తుంది. 
  • అంటే ఈ యతి స్థానంలో అక్షరం పాదం మొదటి అక్షరంతో యతి మైత్రిలో ఉండాలి అనేది నియమం.

49. ఎత్తిన వేడ్క గంధరము లెత్తి, మొగంబులు సాచి, చూడ్కులం

జిత్తములన్ నిగిడ్చి, తమ చెందెడు నిక్కలు రొసి, యింపు ద

ళ్కోత్తగ నొక్కచో నొకటి నొకటి గాంచి, యెలర్చు కాయ్వులం 

జిత్తజుకేళి దేలె విలసిల్లుచు జక్కనదోయి వేకువన్  

Question:

‘జిత్తము’ పదము యొక్క గురు లఘు క్రమం ఈ క్రింది వాటిలో ఏది?

A. UII

B. IIU

C. UIU

D. IUI

Solution

సరైన సమాధానం : IUI

కీలక అంశం :జిత్తము పదము యొక్క గురు లఘువులు IUI. 

అదనపు సమాచారం :

1) లఘువు :

  • రెప్పపాటు కాలంలో లేదా చిటికె వేసే కాలంలో ఉచ్చరించే అక్షరాలు “లఘువులు.” ఇవి హ్రస్వాక్షరాలుగా మనం పిలుచుకొనే అక్షరాలు.లఘువు అని తెలుపడానికి గుర్తు : I ‘ల’
  • హ్రస్వాచ్చులు అన్నీ లఘువులు. ఇవి మొత్తం ఏడు. 
  • అ- I, ఇ-I , ఉ-I ,మొదలైనవి 

2) గురువు :

  • లఘువు ఉచ్చరించే సమయం కంటె, ఎక్కువ సమయం అవసరమయ్యే అక్షరాలు “గురువులు.” గురువు అని తెలుపడానికి గుర్తు : U ‘గ’
  • దీర్ఘాచ్చులు అని గురువులు . ఈ దీర్ఘాచ్చులు మొత్తం తొమిది. 
  • ఆ – U , ఈ -U , ఊ-U , ఋూ -U మొదలైనవి. , 

50. ఎత్తిన వేడ్క గంధరము లెత్తి, మొగంబులు సాచి, చూడ్కులం

జిత్తములన్ నిగిడ్చి, తమ చెందెడు నిక్కలు రొసి, యింపు ద

ళ్కోత్తగ నొక్కచో నొకటి నొకటి గాంచి, యెలర్చు కాయ్వులం 

జిత్తజుకేళి దేలె విలసిల్లుచు జక్కనదోయి వేకువన్  

Question:

ఈ పద్యంలోని ఛందస్సు ఏ వృత్తానికి చెందినది

A. చంపక మాల

B. ఉత్పల మాల

C. ఉత్సాహము

D. లయగ్రాహి

Solution

సరైన సమాధానం : ఉత్పల మాల 

కీలక అంశం :ఈ పద్యంలో చంధస్సు ఉత్పల మాల వృత్తానికి చెందినది. ఉత్పల మాల గుణాలు భ ర న భ భ ర వ.

అదనపు సమాచారం : 

  • వృత్తం రకానికి చెందినది. 
  • కృతి చందమునకు చెందినది 355799 వ వృత్తము 
  • 20 అక్షరములు ఉండును 
  • 28 మాత్రలు ఉండును 
  • మాత్రశ్రేణి : 
  • 4 పాదములు ఉండును 
  • ప్రాస నియమం కలదు
  • ప్రతి పాదమునకు 10 వ అక్షరం యతి స్థానం. 
  • ప్రతి పాదమునందు భ ర న భ భ ర వ గుణములు ఉండును 

51. ఎత్తిన వేడ్క గంధరము లెత్తి, మొగంబులు సాచి, చూడ్కులం

జిత్తములన్ నిగిడ్చి, తమ చెందెడు నిక్కలు రొసి, యింపు ద

ళ్కోత్తగ నొక్కచో నొకటి నొకటి గాంచి, యెలర్చు కాయ్వులం 

జిత్తజుకేళి దేలె విలసిల్లుచు జక్కనదోయి వేకువన్  

Question:

‘చిత్తజుడు’ కి అర్థం

A. భీముడు

B. అర్జునుడు

C. మన్మధుడు

D. చివరి వాడు

Solution

సరైన సమాధానం : మన్మధుడు 

కీలక అంశం : చిత్తజుడు అంటే మన్మధుడు అని అర్దం 

అదనపు సమాచారం :

వేడ్క = ఉత్సాహం 

మొగంబు = మొహం 

ఎత్తిన =ఎత్తిన 

నొకటి = ఒకటి 

కంధరము = కంఠము 

విలసిల్లుచు = ప్రకాశించు 

చిత్తజుడు = మన్మధుడు 

పైన అంశాలు గమనించగ చిత్తజుడు అంటే మన్మధుడు అని అర్ధం 

52. ఎత్తిన వేడ్క గంధరము లెత్తి, మొగంబులు సాచి, చూడ్కులం

జిత్తములన్ నిగిడ్చి, తమ చెందెడు నిక్కలు రొసి, యింపు ద

ళ్కోత్తగ నొక్కచో నొకటి నొకటి గాంచి, యెలర్చు కాయ్వులం 

జిత్తజుకేళి దేలె విలసిల్లుచు జక్కనదోయి వేకువన్  

Question:

కంధరము అనగా

A. మెడ

B. మనసు

C. చేయి

D. కాలు

Solution

సరైన సమాధానం : మెడ 

కీలక అంశం :కంధరము అనగా మెడ అని అర్దం 

అదనపు సమాచారం : 

వేడ్క = ఉత్సాహం 

మొగంబు = మొహం 

ఎత్తిన =ఎత్తిన 

నొకటి = ఒకటి 

కంధరము = కంఠము 

విలసిల్లుచు = ప్రకాశించు 

చిత్తజుడు =  మన్మధుడు

పైన అంశాలు గమనించగ కంధరము అంటే మెడ అని అర్ధం 

53. ఎత్తిన వేడ్క గంధరము లెత్తి, మొగంబులు సాచి, చూడ్కులం

జిత్తములన్ నిగిడ్చి, తమ చెందెడు నిక్కలు రొసి, యింపు ద

ళ్కోత్తగ నొక్కచో నొకటి నొకటి గాంచి, యెలర్చు కాయ్వులం 

జిత్తజుకేళి దేలె విలసిల్లుచు జక్కనదోయి వేకువన్  

Question:

ఈ పద్యంలోని అలంకారము

A. ఉపమ

B. రూపకము

C. స్వభావోక్తి

D. వక్రోక్తి

Solution

సరైన సమాధానం : ఉపమ అలంకారము 

కీలక అంశం : ఈ పద్యం లోని అలంకారం ఉపమాలంకారం 

అదనపు సమాచారం : 

  • ఉపమానానికి, ఉపమేయానికి సామ్యమైన సాదృశాన్ని చెప్పే అలంకారం లేదా ఉపమేయంతో ఉపమానాన్ని పోల్చడం ఉపమాలంకారం. 
  • ఉపమానానికి ఉపమేయానికి సామ్యరూపమైన సౌందర్యాన్ని చెప్పడం ఉపమాలంకారం. 
  • ఉపమానం : దేనితో పొలుస్తున్నామో అది ఉపమానం . 
  • ఉపమేయం : దేన్ని పొలుస్తున్నామో అది ఉపమేయం . 
  • సమానాధర్మం : ఉపమానానికి ఉపమేయనికి మద్య పోలిక. 
  • ఉపమావాచకం : ఉపమానంతో ఉపమేయాన్ని పోల్చడానికి వాడే పదం.

54. ‘రాఘవాభ్యుధయము’ అనే రచన చేసినది ఎవరు?

A. పాల్కురికి సోమనాథుడు

B. నన్నయ

C. తిక్కన

D. ఎలకూచి బాలసరస్వతి

Solution

సరైన సమాధానం: “నన్నయ”

కీలక అంశాలు:

  • ఎంపికల్లో ఉన్న రచయితల గురించి, వారి రచనలను గమనిద్దాం.
  • పాల్కురికి సోమనాధుడు (1160 – 1240), శివకవి యుగానికి చెందిన తెలుగు కవి. ఈ యుగానికి చెందిన “శివకవి త్రయం” అనబడే ముగ్గురు ముఖ్య కవులలో ఇతనొకడు. మిగితా ఇద్దరు మల్లికార్జున పండితారాధ్యుడు, నన్నెచోడుడు.
    • పాల్కురికి సోమనాధుడు తెలుగు, కన్నడ, సంస్కృత భాషలలో పండితుడు. వీరశైవం వ్యాప్తికి కృషి చేశాడు.
    • మార్గ కవిత్వమునకు నన్నయ ఆదికవియైతే- దేశ కవిత్వమునకు పాల్కురికి సోమన్న తోవ తీర్చి ఆదికవియైనాడు.
    • బిరుదులు: ప్రథమాంధ్ర విప్లవ కవి, దేశీ కవిత్వోద్యమ పితామహుడు.
    • రచనలు:
      • పద్య ప్రకృతులు: అనుభవసారం, చతుర్వేదసారం, చెన్నమల్లు సీసములు, వృషాధిప శతకం
      • లఘుకృతులు: బసవరగడ, నమస్కార గద్య, శరణుబసవ గద్య, బసవాష్టకం, బసవోదాహరణం, బసవలింగ నామావళి.
      • ద్విపద కావ్యాలు: బసవ పురాణం, పండితారాధ్య చరిత్ర, మల్లమదేవి పురాణం (అలభ్యం).
    • పాల్కురికి సోమనాథుడు కాకతీయుల కాలానికి చెందినవాడు. పరిశోధకులు పాల్కురికి సోమనాథుణ్ని ‘తెలంగాణ ఆదికవి’గా పేర్కొంటారు. తెలుగు కవితా ప్రపంచంలో ప్రథమాంధ్ర విప్లవ కవి పాల్కురికి సోమనాథుడు.
    • తెలుగు సాహిత్యంలో శైవ సాహిత్యానికి సుస్థిర స్థానం సంపాందించి పెట్టిన వారిలో పాల్కురికి ఆద్యుడు, అగ్రగణ్యుడు. పాల్కురికి సోమనాథుడు ద్విపద కావ్య ప్రక్రియకు ఆద్యుడు. ఉదాహరణ కావ్య రచనకు మార్గదర్శకుడు.
    • సంఖ్యా నియమం, మకుట నియమం ఉన్న మొదటి శతకం ‘వృషాధిప శతకం’ ఇతని రచనే.
    • పాల్కురికి సోమనాథుడి తొలి రచన అనుభవసారం.
    • తెలుగు సాహిత్యంలో శుద్ధమైన తొలి దేశీ స్వతంత్ర పురాణంగా బసవ పురాణం పేరొందింది. ఇది ఏడు ఆశ్వాసాల ద్విపద కావ్యం. సమకాలీన సమాజాన్ని చిత్రించిన తొలి తెలుగు సాంఘిక కావ్యం బసవ పురాణం.
    • ‘ఉరుతర పద్యోక్తులకంటే సరసమై ఎరిగిన జాను తెనుగు’ అన్న కవి పాల్కురికి సోమనాథుడు.
    • ఇతడి చివరి కృతి పండితారాధ్య చరిత్ర. తెలుగులో తొలిసారిగా జీవిత చరిత్ర రాసింది పాల్కురికి సోమనాథుడే అని విమర్శకుల అభిప్రాయం. తొలి తెలుగు విజ్ఞాన సర్వస్వంగా పండితారాధ్య చరిత్రను విమర్శకులు ప్రశంసించారు.
  • నన్నయ: తెలుగులో ఆంధ్ర మహాభారతం రచించిన తొలి కవి నన్నయ. 11వ శతాబ్దికి చెందినవాడు. తూర్పు చాళుక్య రాజైన రాజరాజనరేంద్రుని ఆస్థాన కవి. ఆదికవి, వాగనుశాసనుడు అనేవి ఇతని బిరుదులు. రాజరాజు నన్నయను ‘శబ్దశాసనుడు’, ‘నిత్య సత్యవచనుడు’ అని ప్రశంసించాడు.
    • నన్నయ సంస్కృతంలో తొలి తెలుగు వ్యాకరణ గ్రంథమైన ఆంధ్ర శబ్ద చింతామణి రచించారని భావిస్తారు.
    • నన్నయ తన భారతాన్ని ‘శ్రీవాణీ గిరిజాశ్చిరాయద ధతోవ క్షోము భాంగేషు…’ అనే శ్లోకంతో ప్రారంభించి త్రిమూర్తులను ప్రార్థించాడు.
    • నన్నయ భారతంలో రాసిన తొలి పద్యంగా ‘రాజకులైక భూషణుడు…’ అనే పద్యాన్ని, చివరి పద్యంగా ‘శారద రాత్రులుజ్జ్వల…’ అనే పద్యాన్ని పేర్కొంటారు.
    • నన్నయ ఆదిపర్వం, సభాపర్వం, అరణ్యపర్వంలో కొంత భాగం రాశాడు. సుమారుగా రెండున్నర పర్వాలు అని చెబుతారు. ఉదంకోపాఖ్యానం, కద్రూ వినతల కథ, యయాతి చరిత్ర, శకుంతలోపాఖ్యానం, కర్ణ జనన వృత్తాంతం లాంటి ఉపాఖ్యానాలు నన్నయ భారతంలో ఉన్నాయి.
    • ‘సారమతింగవీంద్రులు……..’ అనే పద్యంలో నన్నయ తన కవిత్వంలో ప్రసన్న కథా కవితార్థయుక్తి, అక్షరరమ్యత, నానారుచిరార్థ సూక్తులు అనే గుణాలు ఉంటాయన్నాడు.
    • నన్నయ ఇతర రచనలు: ఇంద్రవిజయం, చాముండికా విలాసం, రాఘవాభ్యుధయము, లక్షణసారం.
  • తిక్కన: 13వ శతాబ్దం నాటి కొట్టరువు తిక్కన నెల్లూరు నివాసి. మనుమసిద్ధి మంత్రి. ‘ఉభయ కవి మిత్రుడు’, ‘కవిబ్రహ్మ’ అనే బిరుదులు ఉన్నాయి.
    • తిక్కన మహాభారతంలో విరాట పర్వం నుంచి స్వర్గారోహణ పర్వం వరకు మొత్తం 15 పర్వాలు  రాశాడు. తన భారతాన్ని హరిహరనాథుడికి అంకితమిచ్చాడు.
    • తిక్కన శివకేశవుల అభేదాన్ని ప్రకటించాడు. తన తొలి రచన ‘నిర్వచనోత్తర రామాయణం’ కావ్యాన్ని మనుమసిద్ధికి అంకితమిచ్చాడు.
    • తిక్కన కవితా రీతులు: రసాభ్యుచిత బంధం, నాటకీయత, ధ్వని (వ్యంగ్య) వైభవం, రాజనీతి, తెలుగుదనం
    • తిక్కన కంద పద్యాలకు ప్రసిద్ధి. తిక్కన శిష్యుడైన కేతన తన తొలి కథా కావ్యమైన దశకుమార చరిత్రను తిక్కనకు అంకితమిచ్చాడు.
  • ఎలకూచి బాలసరస్వతి (17వ శతాబ్దం):
    • జన్మస్థలం: మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా
    • ఆస్థానం: సురభిమాధవ రాయలు
    • సంస్థానం: జటప్రోలు
    • రచనలు: రాఘవ యాదవ పాండవీయం (నాలుగు ఆశ్వాసాల కావ్యం), సుభాషిత త్రిశతి అనువాదం, మల్లభూపాలీయం (నీతి శతకం), చంద్రికా పరిణయం (ప్రబంధ కావ్యం), సురభి మల్లా! వైదుషీ భూషణా! (వైరాగ్య శతకం), రంగకౌముది (యక్షగానం).
    • భర్తృహరి సుభాషిత త్రిశతిని తెలుగులోకి అనువదించిన తొలి వ్యక్తి ఎలకూచి బాలసరస్వతి. ఇతడే ఆంధ్ర శబ్ద చింతామణి వ్యాఖ్యాత. తెలుగులో త్వ్యర్థి కావ్యమైన ‘రాఘవ యాదవ పాండవీయం’ను ఎలకూచి బాలసరస్వతి రచించి తిరుపతి వేంకటేశ్వరస్వామికి అంకితమిచ్చాడు.
  • ఎంపికలలో ఉన్న కవుల గురించి గమనించగా ‘రాఘవాభ్యుధయము’ని రచించినది – ‘నన్నయ’ సరైన సమాధానం అవుతుంది. 

55. ‘ఆరుకోట్లు’ పదం యొక్క విగ్రహవాక్యంను గుర్తించండి?

A. ఆరు అనే కోట్లు.

B. ఆరు అను సంఖ్యగల కోట్లు

C. ఆరు ఐన కోట్లు.

D. ఆరు గల కోట్లు 

Solution

సరైన సమాధానం: “ఆరు అను సంఖ్యగల కోట్లు”

కీలక అంశాలు:

  • ‘ఆరుకోట్లు’ అనే పదానికి విగ్రహవాక్యం “ఆరు అను సంఖ్యగల కోట్లు” అనేది సరైన సమాధానం.
  • సమాసంలో పూర్వ పదంలో సంఖ్యావాచకం, ఉత్తర పదంలో నామవాచకం ఉంది కావున ఇది ద్విగు సమాసం.

అదనపు సమాచారం:

  • ‘ద్విగు’ అంటే రెండు గోవులు అని అర్ధం.
  •  ద్విగు సమాసము ఒక రకమైన సమాసము. సంఖ్యలను అనగా అంకెలను తెలియజేసే శబ్దాలు విశేషణాలై పూర్వపదాలుగా గల తత్పురుష సమాసం ద్విగు సమాసం అని చెప్పబడుతుంది. ఈ సంఖ్య ఒకటి నుండి ప్రారంభమై అనంతం దాకా సాగుతుంది. ఎన్ని సంఖ్యలున్నా అది ద్విగు సమాసమే. అయితే ఆ సంఖ్య తప్పకుండా నిర్దేశించబడాలి. కొంత, కొన్ని మొదలైనవి సమూహాన్ని చెబుతున్నాయి కాని సంఖ్యను నిర్దేశించడం లేదు కనుక కొన్నిదినాలు, కొంతసమయము వంటివి ద్విగు సమాసాలు కావు.
  • ఉదాహరణ : మూడుముళ్ళు = మూడు అనే సంఖ్యగల ముళ్ళు; నాలుగు దిక్కులు – నాలుగు అను సంఖ్యగల దిక్కులు

56. జ్ఞానపీఠ అవార్డు అందుకున్న రావూరి భరద్వాజగారి నవల ఏది?

A. పాకుడురాళ్ళు

B. కాదంబరి

C. జీవన సమరం

D. విజయ విలాసం

Solution

సరైన సమాధానం: “పాకుడురాళ్ళు”

కీలక అంశాలు:

  • రావూరి భరద్వాజ తెలుగు లఘు కథా రచయిత, నవలా రచయిత, రేడియోలో రచయితగా పేరు తెచ్చుకున్నాడు.
  • రావూరి భరద్వాజ 37 కథా సంపుటాలు, 17 నవలలు, 6 బాలల మినీ నవలలు, 5 బాలల కథా సంపుటాలు, 3 వ్యాస, ఆత్మకథా సంపుటాలు, 8 నాటికలు, ఐదు రేడియో కథానికలు రచించాడు.
  • సినీ పరిశ్రమలో తెరవెనుక జీవితాన్ని కళ్లకు కట్టినట్టు చిత్రీకరించిన ‘పాకుడు రాళ్ళు’ అనే నవల భరద్వాజ యొక్క ఉతృష్ట రచనగా పరిగణింపబడుతుంది. భరద్వాజ దీనికి మాయ జలతారు అని నామకరణం చేశారు. చలనచిత్ర పరిశ్రమను వస్తువుగా చేసుకొని తెలుగులో వెలువడిన మొట్టమొదటి నవల పాకుడురాళ్లు. ఈ నవల రాసినందుకు రావూరికి 2013 లో సాహిత్యంలో అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకమైన జ్ఞానపీఠ పురస్కారం లభించింది.
  • ఈయన రచనలలో ‘జీవన సమరం’ మరో ప్రముఖ రచన.
  • తెలుగు రచనా ప్రపంచంలో వినూత్న సాహితీ ప్రక్రియకు శ్రీకారం చుట్టిన ఘనుడితడు.
  • 1950లొ ముద్రించబడిన రాగిణి అనే పుస్తకం భరద్వాజ గారి ప్రధమ రచన. అలనాటి ప్రముఖ రచయిత శ్రీ గుడిపాటి వెంకటా చలం ఈ పుస్తకానికి తన అమూల్యమైన అభిప్రాయాన్ని తొలి పలుకుగా అందించడం విశేషం.
  • భరద్వాజ తన 2వ  రచన ‘కొత్త చిగుళ్ళు’ అనే కథా సంపుటిని భరద్వాజ గారు తన అభిమాన రచయిత చలం గారికి అంకితమిచ్చి, చలం గారిపై తనకున్న అభిమానాన్ని చాటుకున్నారు.
  • భరద్వాజ రచించిన తొలికథ ‘విమల’ ఆగష్టు 26, 1946న ‘ప్రజామిత్ర’ వార పత్రికలో అచ్చయింది.
  • భరద్వాజ గారి  ‘విజయ విలాసం’ అనే కథా సంపుటానికి ఆంధ్రప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు లభించింది. 1983లో ‘జీవన సమరం’ పుస్తకం కేంద్రరాష్ట్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డును అందుకున్నది.
  • రావూరి భరద్వాజకు 1980లో ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం, 1987లో జవర్‌లాల్ నెహ్రూ సాంకేతిక విశ్వవిద్యాలయం, 1991లో నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయం గౌర్రవ డాక్టరేట్లు ప్రదానం చేసి గౌరవించాయి.
  •  ఇచ్చిన ఎంపికలని గమనించగా జ్ఞానపీఠ అవార్డు అందుకున్న రావూరి భరద్వాజగారి నవల – ‘పాకుడురాళ్ళు’ సరైన సమాధానం అవుతుంది.

57. క్రిందివానిలో జాతీయాలను గుర్తించండి. 

A. ఆకాశంలో చంద్రుడు

B. చుక్కతెగపడ్డట్లు

C. తాడు తెగినట్లు

D. వాన మబ్బులు

Solution

సరైన సమాధానం : చుక్కతెగపడ్డట్లు 

కీలక అంశం : చుక్కతెగపడ్డట్లు అంటే అకస్మాత్తుగవచ్చుడు 

అదనపు సమాచారం :జాతీయాలు అంటే ఒక జాతి ప్రజలు సంభాషణలో స్థిరపడిపోయిన కొన్ని నానుడులు. ఇవి అనగానే అర్ధమైపోయే మాటలు. జాతీయం అనేది ఒక జాతి వాడుకలో రూపు దిద్దుకొన్న భాషా విశేషం. 

ఉదాహరణలు : 

  • అగ్గిబక్కుట = కోపంతో ఉడికిపోవుట 
  • ఉడుంపట్టు = గట్టిపట్టుదల 

58. నమస్కారంబు నీ ప్రజ్ఞకున్’ అని జాషువా కీర్తించినది

A. చిత్రకారుని

B. కవిని

C. శిల్పిని

D. సూత్రధారుని

Solution

సరైన సమాధానం : “శిల్పిని“

కీలక అంశాలు:

  • ‘శిల్పి’ శాశ్వతుడు. అనగా చిరంజీవి. అంటే చాలాకాలం అంటే అతడు చెక్కిన శిల్పాలు ఉన్నంతకాలం, ప్రజలు అతడిని గుర్తు చేసుకుంటారు. ఆతని శిల్పకళా చాతుర్యానికి మెచ్చుకొని జోహార్లు సమర్పిస్తారు. అందువల్ల శిల్పి ‘శాశ్వతుడు’. గొప్ప శిల్పాన్ని చెక్కిన శిల్పికి మనము ఈయగలిగిన కానుక మరొకటి ఏమీ ఉండదు. తలవంచి మనం ఆయన శిల్పకళా ప్రొఢికి నమస్కారం చేయడమే. శిల్పి యొక్క శిల్పకళను మెచ్చుకొని ఆయనకు జోహార్లు సమర్పించడమే మనం చేయాలి అని గుర్రం జాషువ పేర్కొన్నాడు.
  • మనిషికి మానసిక ఆనందాన్ని ఇచ్చేవి కళలు. అందులో లలితకళలు అయిన సంగీతం, సాహిత్యం, నాట్యం, చిత్రలేఖనం, శిల్పం ముఖ్యమైనవి. హంపి-విజయనగరంలోని శిల్పాలు చాలా ప్రసిద్ధము. జాషువ కవి ఈ పద్యాలను హంపీలోని శిల్పాలను చూచి, ఆ ప్రభావంతో శిల్పిని మెచ్చుకుంటూ రాశాడట. ‘శిల్పకళ’ ఔన్నత్యాన్ని, శిల్పి గొప్పతనాన్ని తెలియజేయడమే ముఖ్య ఉద్దేశంగా ‘శిల్పి’ అనే పాఠ్య భాగం తీసుకోబడింది. ఈ పాఠం గుర్రం జాషువా రచించిన ‘ఖండకావ్యం’ మొదటి భాగంలోనిది.
  • కావున ఎంపికలలో ఉన్న పదాలలో ‘నమస్కారంబు నీ ప్రజ్ఞకున్‌’ అని జాషువా  శిల్పిని కీర్తించడం జరిగినది కావున శిల్పిని అనేది సరైన సమాధానం. 

59. క్రింది వానిలో జాతీయాన్ని గుర్తించండి 

A. నవ్విన నాప చేనే పండుతుంది 

B. గుండెల మీద కుంపటి 

C. గొర్రె కసాయివాణ్ణే నమ్ముతుంది 

D. చేసిన పాపం చెబితే పోతుంది 

Solution

సరైన సమాధానం : గుండెల మీద కుంపటి

కీలక అంశం : 

గుండెల మీద కుంపటి అనగా అర్ధం పెళ్లీడుకొచ్చినా పెళ్ళికాకపోతే అదొక భారంగా భావించి పూర్వం కూతురిని ఉద్దేశించి అనేవారు. 

అదనపు సమాచారం : 

  • ఒక జాతికి సంబంధించిన విశిష్టమైన పలుకుబడి జాతీయం. 
  • జాతీయాలనే పదబంధాలనీ , పలుకుబడులనీ అంటారు. 
  • విడివిడి మాటలు కలిసి విశేషార్ధంలో ఏర్పడేది జాతీయం. 

ఉదాహరణ : 

కళల్లో నిప్పులు పోసుకోవడం – ఎక్కువ కోపంలో ఉండటం అని అర్ధం. 

పైన అంశాలు గమనించగా గుండెల మీద కుంపటి అనేది జాతీయం అని మనం చెప్పవచ్చు.

60. అష్టాంగ ధర్మాలను ప్రబోధించిన వాడు

A. ఆదిశంకరాచార్యులు

B. రామకృష్ణ పరమహంస

C. వివేకానందుడు

D. గౌతమబుద్ధుడు

Solution

సరైన సమాధానం : “గౌతమబుద్ధుడు“

కీలక అంశాలు:

  • ఎంపికలలో ఉన్న ప్రముఖ వ్యక్తుల గురించి తెలుసుకుందాం.
  • ఆది శంకరాచార్యులు అద్వైత సిద్ధాంతాన్ని ఏకీకృతం చేసిన భారతీయ తత్వవేత్త, వేదాంతవేత్త.  ఆత్మ, బ్రహ్మము (పరమాత్మ) ఒకటే అనేది అద్వైతం మూల సూత్రం. ఇందుకు మౌలికమైన సూత్రాలను శంకరులు ప్రస్థాన త్రయం (ఉపనిషత్తులు, భగవద్గీత, బ్రహ్మ సూత్రాలు) నుండి గ్రహించారు. ఆది శంకరులు దేశమంతటా తిరిగి వేద వేదాంగాలను ప్రచారం చేశారు.
  • స్వామి వివేకానంద గురువు గారైన శ్రీ రామకృష్ణ పరమహంస ఒక ఆధ్యాత్మిక గురువు.19 వ శతాబ్దపు “బెంగాల్ సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనం”లో ఈయన ప్రభావము చాలా ఉంది.
  • స్వామి వివేకానంద  వేదాంత, యోగ తత్త్వ శాస్త్రములలో సమాజముపై అత్యంత ప్రభావము కలిగించిన ఒక ప్రఖ్యాత ఆధ్యాత్మిక నాయకుడు. రామకృష్ణ మఠం వ్యవస్థాపకుడు. రామకృష్ణుడు నేర్పిన ముఖ్యమైన పాఠాలలో ‘జీవుడే దేవుడు’ అనేది అతని మంత్రముగా మారింది. ‘దరిద్ర నారాయణ సేవ’ (పేదవారి సేవతో భగవంతుని సేవ) అనే దానిని ప్రతిపాదించాడు.
  • బౌద్ధ మతం లేదా బౌద్ధం ప్రపంచంలోని ముఖ్యమైన మతాలలో ఒకటి. గౌతమ బుద్ధుడు బోధించిన ధర్మ సూత్రాలు బౌద్ధానికి మూలాధారం. బౌద్ధ ధర్మాన్ని మొదటిగా బోధించిన గౌతమ బుద్ధుని అసలు పేరు సిద్ధార్ధుడు. గౌతమ బుద్ధుడు మధ్యేమార్గాన నాలుగు ఆర్యసత్యములను తెలియపరచెను. దుఃఖనివారణకు, మోక్షసాధనకు బుద్ధుడు చెప్పిన ఎనిమిది సూత్రాలను అష్టాంగమార్గం అంటారు.
  • కావున ఎంపికలలో ఉన్న వాటిలో ‘అష్టాంగ ధర్మాలను ప్రబోధించిన వారు‘ అనే ప్రశ్నకి ‘గౌతమబుద్ధుడు’ సరైన సమాధానం. 

61. Direction: Find out which part has an error and mark it as your answer. If there is no error, mark ‘No error’ as your answer.

I feed never (A) /  my dog (B) / raw meat. (C) / No error (D)

A. (A)

B. (B)

C. (C)

D. (D)

Solution

The correct answer is ‘(A)’.

Key Points

  • The error lies in Part (A) of the sentence.
  • The adverb ‘never’ is wrongly placed used in this sentence.
  • Adverbs like seldom, never, always etc are always used before the main verb.
  • So, the adverb ‘never’ must be used before the verb ‘feed.’
  • ​Therefore, the use of ‘feed never ‘ in Part (A) of the sentence should be replaced with ‘never feed’ to make it grammatically correct.
  • Therefore, the correct answer is ‘(A)’.
  • ​Correct sentence: I never feed my dog raw meat.

Additional Information 
 
 
 

  • We can use not … ever instead of never, but never is much more common.
    • Example: She has never been a friend of ours.

Hinglish 
 

  • त्रुटि वाक्य के Part (A) में निहित है।
  • इस वाक्य में adverb ‘never’ का गलत प्रयोग किया गया है।
  • Adverbs जैसे कि शायद ही seldom, never, always etc मुख्य क्रिया से पहले हमेशा उपयोग किए जाते हैं।
  • इसलिए, adverb ‘never’ का प्रयोग verb ‘feed’ से पहले किया जाना चाहिए।
  • इसलिए, वाक्य के Part (A) में  ‘feed never‘ का उपयोग ‘never feed’ के साथ प्रतिस्थापित किया जाना चाहिए, इसे व्याकरणिक रूप से सही बनाने के लिए।

62. Choose the appropriate prepositions for the given sentence:

He was ________ prison ________ a crime that he had not committed.

A. into, by

B. in, for

C. in, with

D. at, for

Solution

The correct answer is “in, for“.

Key Points

  • The complete sentence is:
    • He was in prison for a crime that he had not committed.
  • ​In and for are prepositions.
  • Duration is indicated by “for”.
  • The word “in” denotes the beginning. 

Additional Information

  • Prepositions are words or phrases that are used in front of a noun, pronoun, or noun phrase to indicate time, place, location, direction, or spatial relationships, or to introduce an item.
  • Words like “in”, “at”, “on”, “of”, and “to” are a few examples of prepositions.
  • English prepositions contain a lot of idioms.

63. In the following question, a sentence is given in Direct/Indirect speech. Out of the four alternatives choose the one which best expresses the sentence in Indirect/Direct Speech.

The little boy said, “I wish it rains so hard that I don’t have to go to school.” 

A. The little boy wished it rained so hard that he will not have to go to school

B. The little boy earnestly wished that it rained so hard that he would not have to go to school. 

C. The little boy wished it rained so hard that he would not have to go to school.

D.The little boy wished it rained so hard that he would not go to school. 

Solution

The correct answer is option 2) i.e. The little boy earnestly wished that it rained hard so that he would not have to go to school. 

Key Points

  •  The sentence is in the Direct speech.
  • The sentence is an optative sentence.
  • It will be changed into the Indirect speech as under:
    • ‘Said’ is changed into earnestly wished.
    • Comma and inverted commas are removed.
    • Conjunction that is used.
    • Past Tense of ‘rains’ is used.
    • ‘Do not’ is changed into would not because it is an optative sentence.
    • ‘I’ is changed according to the boy.

Important Points

  • In the Indirect speech of an optative sentence, would is used as a helping verb.
    ​

Thus the correct Indirect speech is: “The little boy earnestly wished that it rained so hard that he would not have to go to school.”  

64. A sentence has been given in Active/Passive Voice. Out of the four alternatives suggested, select the one which best expresses the same sentence in Passive/Active Voice.

Wahab made Jane do all the household chores.

A. Jane was make to do all the household chores.

B. Jane was made do all the household chores.

C. Jane was made to done all the household chores.

D. Jane was made to do all the household chores.

Solution

The correct answer is Option 4) i.e. Jane was made to do all the household chores.

Explanation:​

  • The following verbs are followed by a bare infinitive in the active voice.
  • But these aren’t followed by a bare infinitive in the passive voice.
    • ​let, bid, help, make, etc.
  • Example:
    • ​He bade me leave the party. (active)
    • I was bade to leave the party. (passive)
  • Following this structure, we get the 4th option as the correct answer.
  • Following these steps, we finally get- Jane was made to do all the household chores.

   ​​​​

  • Sometimes we want to begin the sentence with you so that the emphasis is on the person addressed.
  • Example:
    • Please meet him. (active)
    • You are requested to meet him. (passive)

65. Directions: Select the most appropriate option to substitute the underlined segment in the given sentence. If there is no need to substitute it, select ‘No substitution’.

Neither my sister nor me was keen to attend the concert.

A. Either my sister or me

B. Neither my sister or me

C. Neither my sister nor I

D. No substitution

Solution

The correct answer is Neither my sister nor I.

Key Points

  • In the given sentence, the use of the pronoun ‘me‘ is incorrect.
  • The pronouns “me and I” are different forms of the first-person pronoun.
  • “Me” is the object form of the first-person pronoun. An object is acted upon by the main verb in the clause or is linked to the subject and main verb with a preposition.
  • “I” is the subject form of the first-person pronoun. Subjects tend to come at the beginning of a phrase and they are the entity which “acts” the verb.
  • Therefore, the subject form of the first-person pronoun ‘I’ should be used in place of the object form of the first-person pronoun ‘me’.


Hence, the correct answer is option 3.

Thus the correct sentence is: Neither my sister nor I was keen to attend the concert.

66. Direction: Select the option that is similar in meaning to the given word and mark your response accordingly.

Pomp

A. Severity

B. Minimalism

C. Ceremony

D. Elegance

Solution

The correct answer is- ‘Ceremony’

Key Points 

  • let’s look at the meaning of the given word and the correct answer.
  • Pomp(noun): Impressive and colourful ceremonies, especially traditional ceremonies on public occasions. (प्रभावशाली और रंगीन समारोह, विशेष रूप से सार्वजनिक अवसरों पर पारंपरिक समारोह।)
    • ​Example: The prime minister was received with all the traditional pomp and ceremony that is laid on for visiting heads of government.
  • Ceremony(noun):  Formal acts, often fixed and traditional, performed on important social or religious occasions. (औपचारिक कार्य, अक्सर निश्चित और पारंपरिक, महत्वपूर्ण सामाजिक या धार्मिक अवसरों पर किए जाते हैं।)
    • Example: I handed her my letter of resignation without ceremony.
       

Hence, the word Ceremony is the most appropriate word similar to Pomp.

Additional Information

  • Let’s explore the meaning of other options: 
  • Severity(noun): The quality of being very unkind or unpleasant.(बहुत निर्दयी या अप्रिय होने का गुण।)
    • Example: He spoke with great severity.​​  
  • Minimalism(noun): A style in art, design, and theatre that uses the smallest range of materials and colours possible, and only very simple shapes or forms. (कला, डिजाइन और रंगमंच में एक शैली जो संभव सामग्री और रंगों की सबसे छोटी श्रेणी का उपयोग करती है, और केवल बहुत ही सरल आकार या रूपों का उपयोग करती है।)
    • Example: Stripped wood floors and monochrome minimalism are all very well but we all need a bit of luxury.​
  • Elegance(noun): The quality of being graceful and attractive in appearance or behaviour. (दिखने या व्यवहार में सुंदर और आकर्षक होने का गुण।)
    • Example: It was her natural elegance that struck me.

67. Select the word that is opposite in meaning (ANTONYM) to the word given below

Vicissitude

A. Corrode

B. Change

C. Stability

D. Mutation

Solution

The correct answer is Stability
Key Points

  • ​The word Vicissitude (noun) means- “a change of circumstances or fortune, typically one that is unwelcome or unpleasant.”. (परिस्थितियों या भाग्य का परिवर्तन)
    • E.g: Whatever the vicissitudes of her past life, Jill now seems to have come through.
  • ​The antonyms of the given word Vicissitude are-  perpetuity, stability, changelessness, immutability, fixity, etc.
  • From the antonyms of the given word, we can say that the word ‘Stability‘ is the opposite in meaning.
  • The word Stability means- “a situation in which something is not likely to move or change”. (ऐसी स्थिति जिसमें कुछ हिलने या बदलने की संभावना नहीं है)
    • E.g: a period of political stability
  • ​Hence, the correct option is Option 3).
  • Let’s have a look at the meaning of other given options:
    • Corrode– ” slowly damaged by something such as rain or water”. (बारिश या पानी जैसी किसी चीज से धीरे-धीरे क्षतिग्रस्त होना)
    • Change– “to exchange one thing for another thing”. (एक चीज़ को दूसरी चीज़ में बदलना)
    • Mutation– “the way in which genes change and produce permanent differences”. (जिस तरह से जीन बदलते हैं और स्थायी अंतर पैदा करते हैं)

68. Directions: Select the option that best expresses the meaning of the idiom or phrase given below.

To accept the gauntlet

A. To be furious

B. To take reckless risks

C. To try hard

D. To accept or respond to a challenge

Solution

The correct answer is ‘To accept or respond to a challenge.‘

Key Points

  • Given Idiom: To accept the gauntlet means to accept or attempt a challenge. (किसी चुनौती को स्वीकार करना या प्रयास करना)
    • Example: He has never worked in the HR department before but when the department head left unexpectedly, he took up the gauntlet.
  • From the given options, the fourth option is the most appropriate meaning of the given idiom.
     

Hence, the correct answer is option 4.

Mistake Points

  • We may think from the phrase “To accept the gauntlet” that it is all about a strong glove with a long, loose wrist. (हम “To accept the gauntlet” वाक्यांश से सोच सकते हैं कि यह एक लंबी, ढीली कलाई के साथ एक मजबूत दस्ताने के बारे में है)

Additional Information

  • The word “gauntlet” dates back to the 1300s. It is derived from the French word “gantelet,” describing the heavy, metal gloves worn by knights. They were typically worn into battle and throwing down their gauntlet was the way that they challenged an opponent to a duel. Throwing your glove at the feet of your enemy was seen as an insult. The only way to avenge your honor was to fight the offending party. The phrase dates back to the 1500s. 

69. Select the word which means the same as a group of words given.

A place or scene of activity, debate, or conflict.

A. Arena

B. Wreath

C. Arbitrator

D. Turgid

Solution

The correct answer is- Arena. 
Key Points

  • Let’s look at the meaning of the marked option:
  • Arena(noun): An activity that involves argument and discussion. (एक गतिविधि जिसमें तर्क और चर्चा शामिल है।) 
    • Example: After 30 years in the political arena, our local member of parliament is retiring next year.
  • Let’s look at the meaning of the other given options:
  • Wreath(noun): An arrangement of flowers and leaves in a circular shape, used as a decoration or as a sign of respect and remembrance for a person who has died. (एक गोल आकार में फूलों और पत्तियों की एक सजावट के रूप में या मृत्यु हो चुकी व्यक्ति के लिए सम्मान और याद के संकेत के रूप में इस्तेमाल किया जाता है।)
  • Arbitrate(verb): To make a judgment in an argument, usually because asked to do so by those involved. (एक तर्क में निर्णय लेने के लिए, आमतौर पर क्योंकि इसमें शामिल लोगों द्वारा ऐसा करने के लिए कहा जाता है।)
  • Turgid(adjective): Of speech, writing, style, boring, and too serious about its subject matter. (भाषण, लेखन, शैली, उबाऊ और इसके विषय के बारे में बहुत गंभीर है।)
     

Hence, from the given meanings, we find that Arena is the correct one-word substitute.

70. Directions: Select the INCORRECTLY spelt word.

A. Inclusion

B. Excess

C. Discriminatory

D. Supportors

Solution

The correct answer is ‘supportors’

Key Points

The correct spelling is ‘Supporters’

  • The rest of the spellings are→
    • Inclusion→ The action of the state of being included.
    • Excess→ An amount that is more than needed.
    • Discriminatory→ Showing discrimination or prejudice.
  • Hence, the correct answer is ‘Option 4’

71. Directions: Select the most appropriate word to fill in the blank.

Withdrawing the pensions would only _______ the employees.

A. embitter

B. disrespect

C. irritated

D. destroyed

Solution

The correct answer is ‘embitter‘.

Key Points

  • The given sentence is talking something about withdrawing the pensions.
  • The use of the word ‘withdrawing‘ in the sentence indicates taking money out of an account.
  • Therefore, the most appropriate word to be filled in the blank is ’embitter’.
  • ‘Embitter‘ means to make someone feel bitter or resentful.
    • Example: The loss of all his money embitter the old man.
       

Hence, the correct answer is option 1.

Complete Sentence: Withdrawing the pensions would only embitter the employees.

Additional Information

  • Let us explore the other options:
    • ‘Disrespect‘(अनादर) means lack of respect or courtesy(सम्मान या शिष्टाचार की कमी).
    • ‘Irritated‘(चिड़चिड़ा) means showing or feeling slight anger(थोड़ा गुस्सा दिखाना या महसूस करना).
    • ‘Destroyed‘(नष्ट‘) means ruined someone emotionally or spiritually(किसी को भावनात्मक या आध्यात्मिक रूप से बर्बाद करना).

72. Select the most appropriate synonym of the bold word in the sentence.

Caution is at least as efficacious a protection against him as courage.

A. suitable

B. effective

C. fraught

D. errant

Solution

The correct answer is ‘effective‘.
Key Points

  • ​​​The word ‘efficacious’(adjective) means- “able to produce the intended result”. इच्छित परिणाम उत्पन्न करने में सक्षम)
    • E.g: Two versions of the vaccine have been shown in trials to be between 90% and 95% efficacious.
  • ​Let’s have a look at the meaning of the words that are given in the options:
    • effective(adjective)- “successful or achieving the results that you want”. (सफल या इच्छित परिणाम प्राप्त करना)
    • suitable(adjective)- “acceptable or right for someone or something”. (किसी के लिए या किसी चीज़ के लिए स्वीकार्य या सही)
    • fraught(adjective)- “full of unpleasant things such as problems or dangers”. (समस्याओं या खतरों जैसी अप्रिय चीजों से भरा हुआ)
    • errant(adjective)- “behaving wrongly in some way, especially by leaving home”. (किसी तरह से गलत व्यवहार करना, खासकर घर छोड़कर)
  • Therefore, as per the points mentioned above, we find that ‘effective’ is the correct synonym of the given bold word.

Additional Information

  • The synonyms of the given word ‘efficacious‘ are-  ‘effective‘, ‘successful‘, ‘effectual‘, ‘fruitful‘, ‘potent‘, etc.
  • The antonyms of the given word ‘efficacious’ are- ‘impotent‘, ‘unproductive‘, ‘inefficient‘, ‘incapable‘, etc.
  • Example of ‘efficacious‘ in a sentence:
    • They hope that the new drug will prove especially efficacious in relieving pain.

73. Choose the word which is Opposite in meaning to ‘VENERATE’

A. Respect

B. Condemn

C. Severe

D. Initiate

Solution

The correct answer is condemn.

Key Points

  • Let’s know the meaning of the given word-
    • Venerate (verb)– regard with great respect. (सम्मानित करना)
      • E.g. The monk was subsequently venerated as a saint.
  • Now, let’s know the meaning of other words-
WordsMeaning
Condemn (verb)express complete disapproval of (निंदा करना)
Respect (verb) admire (someone or something) deeply (आदर करना)
Severe (adjective)(of something bad or undesirable) very great (गंभीर)
Initiate (verb)cause (a process or action) to begin (आरंभ करना)
  • From the meanings given in the table, it is clear that the word ‘condemn‘ is opposite in meaning to the word ‘venerate‘.  

         
          Hence, the correct choice is option 2.  

74. Direction: In these questions, four alternatives are given for the idiom/phrase. Choose the alternative which best expresses the meaning of the given idiom/phrase.

Bend over backwards

A. Make every effort to help someone

B. To bend down

C. To bow down in front of others

D. To disrespect someone

Solution

The correct answer is Make every effort to help someone.

Key Points

  • Bend over backwards means to work very hard to accomplish something for someone; to go out of one’s way to do something for someone.​
    • ​Ex: He will bend over backwards to help you.
  • Thus, the phrase “bend over backwards” means to make every effort to help someone.

Additional Information

  • An idiom is a phrase or expression that typically presents a figurative, non-literal meaning attached to the phrase.

75. Directions: In the following question, out of the four alternatives, choose the one which can be substituted for the given words/ sentence.

A person who is rejected from home or society.

A. delinquent

B. pariah

C. degenerate

D. bandit

Solution

The correct answer is ‘pariah’

Key Points

  • The word pariah is a noun and its meaning is ‘a person who is not accepted by a social group‘
    • Example: Because of its poor human rights record, the country was treated as a pariah by other nations.
  • ​According to the context of the sentence, the most relevant answer is ‘pariah’

Thus the most appropriate answer is option 2.
​
Additional Information

WordMeaning
delinquentGuilty of a misdeed
degenerateA person whose behaviour deviates from what is acceptable
banditAn armed thief who is (usually) a member of a band

76. Direction: Select the correctly spelt word.

A. Preferrable

B. Priferable

C. Preferable

D. Prefarable

Solution

The correct answer is- Preferable.

Key Points

  • Among all the given options, option 3 i.e. Preferable is correctly spelt.
  • Let’s look at the meaning marked option:
    • Preferable- having greater value or desirability.
  • Example:
    • Staying at home is certainly preferable to going out with someone you don’t like.

Additional Information

  • The adjective ‘preferable‘ is always followed by ‘to‘ and not ‘than‘.
  • Its usage is illustrated above in the given example.

77. A sentence has been given with a blank to be filled with an appropriate word. Choose the correct alternative. 

The four most ______ categories for public investment are shown in this table. 

A. wary 

B. intertwined

C. propitious 

D. carved 

Solution

The correct answer is propitious.

Key Points

  • Let’s look at the meanings of the given options:
    • wary- marked by keen caution and watchful prudence. (सावधान)
    • intertwined- to spin, wind, or twist together. (एक साथ घूमना, हवा देना या घुमाना)
    • propitious- presenting favorable circumstances; likely to result in or show signs of success. (अनुकूल; अनुकूल परिस्थितियों को प्रस्तुत करना; परिणाम या सफलता के संकेत दिखना) 
    • carved- to form by carving. (नक्काशी द्वारा बनाना)
  • As per the context of the sentence, the table displays the four most investment favourable categories for the public. (वाक्य के संदर्भ के अनुसार, तालिका जनता के लिए चार सबसे अधिक निवेश अनुकूल श्रेणियों को प्रदर्शित करती है)
  • Hence, from the given meanings, we find that the 3rd option i.e. propitious is the correct choice.
     

​Correct Sentence: The four most propitious categories for public investment are shown in this table. 

78. Read the following information carefully and answer the given questions.

Plant-based diets have surged in popularity during the past few years. As a result, there is been a boom in demand for plant-based alternatives to favourite foods – including meats, such as sausages and burgers. The plant-based meat alternatives industry is projected to see massive growth over the next few years. But there is still a lot we don’t know about these food products – including whether they are as healthy as some may think.

Although many of these products claim to be made primarily from plants, they aren’t all that different to other ultra-processed food products. They often contain many similar ingredients – including protein isolates, emulsifiers, binders and other additives – and are made using industrial processing methods, so can be considered an ultra-processed food product.

Plenty of evidence links ultra-processed foods to obesity, type 2 diabetes, cancer and other chronic diseases. This is probably due to a combination of their poor nutritional content, synthetic additives and lack of fibre, which is important for giving a feeling of fullness. These types of foods are also a reason why poor diet has become the world’s top cause of death from chronic diseases, as they’re readily available, easy to overeat, lack nutrients and now provide around a half or more of the calories consumed in countries such as the US, UK, Australia and Canada.

Question:

Why people are consuming ultra-processed food items?

A. These food items are readily available.

B. They give a feeling of fullness.

C. They are very tasty.

D. These food items improve digestion.

Solution

The correct answer is ‘These food items are readily available’.

Key Points

  • The given passage talks about the rise in the consumption of ultra-processed food with a specific focus on plant-based alternatives.
  • According to the passage, one of the leading reasons why consumers indulge in ultra-processed food items is their easy availability. These foods are sold widely, offering convenience to consumers who may have limited time or resources for meal preparation.
  • Ultra-processed foods are often miscellaneously picked up during grocery shopping due to their appealing packaging and claims, and these make them seem like simple, hassle-free alternatives to cooking from whole foods at home.
  • The passage clearly points out that these foods do not provide a feeling of fullness, nor do they improve digestion. The taste could be a factor, but it’s not specified directly in the passage.

Therefore, the correct answer is Option 1.

79. Read the following information carefully and answer the given questions.

Plant-based diets have surged in popularity during the past few years. As a result, there is been a boom in demand for plant-based alternatives to favourite foods – including meats, such as sausages and burgers. The plant-based meat alternatives industry is projected to see massive growth over the next few years. But there is still a lot we don’t know about these food products – including whether they are as healthy as some may think.

Although many of these products claim to be made primarily from plants, they aren’t all that different to other ultra-processed food products. They often contain many similar ingredients – including protein isolates, emulsifiers, binders and other additives – and are made using industrial processing methods, so can be considered an ultra-processed food product.

Plenty of evidence links ultra-processed foods to obesity, type 2 diabetes, cancer and other chronic diseases. This is probably due to a combination of their poor nutritional content, synthetic additives and lack of fibre, which is important for giving a feeling of fullness. These types of foods are also a reason why poor diet has become the world’s top cause of death from chronic diseases, as they’re readily available, easy to overeat, lack nutrients and now provide around a half or more of the calories consumed in countries such as the US, UK, Australia and Canada.

Question:

Which of the following ingredients is NOT present in ultra-processed foods?

A. Protein isolates

B. Emulsifiers

C. Binders

D. Soy Protein

Solution

The correct answer is ‘Soy Protein’.

Key Points

  • The passage highlights that ultra-processed foods, including plant-based alternatives, often contain protein isolates, emulsifiers, binders and other additives.
  • These ingredients are used in the manufacture of such foods due to their properties, such as improving texture, taste, appearance or shelf life.
  • Soy protein is not explicitly mentioned as an ingredient in the passage. Thus, we cannot infer its presence in these types of foods based on the information provided.
  • In the given context, soy protein might be found in certain ultra-processed foods, but the passage does not confirm its regular inclusion as a component of such foods.

Therefore, the correct answer is Option 4.

80. Read the following information carefully and answer the given questions.

Plant-based diets have surged in popularity during the past few years. As a result, there is been a boom in demand for plant-based alternatives to favourite foods – including meats, such as sausages and burgers. The plant-based meat alternatives industry is projected to see massive growth over the next few years. But there is still a lot we don’t know about these food products – including whether they are as healthy as some may think.

Although many of these products claim to be made primarily from plants, they aren’t all that different to other ultra-processed food products. They often contain many similar ingredients – including protein isolates, emulsifiers, binders and other additives – and are made using industrial processing methods, so can be considered an ultra-processed food product.

Plenty of evidence links ultra-processed foods to obesity, type 2 diabetes, cancer and other chronic diseases. This is probably due to a combination of their poor nutritional content, synthetic additives and lack of fibre, which is important for giving a feeling of fullness. These types of foods are also a reason why poor diet has become the world’s top cause of death from chronic diseases, as they’re readily available, easy to overeat, lack nutrients and now provide around a half or more of the calories consumed in countries such as the US, UK, Australia and Canada.

Question:

According to the passage, all the given statements are correct EXCEPT:

A. Ultra-processed foods have poor nutritional content.

B. Plant-based products and ultra-processed foods share many similar ingredients.

C. Ultra-processed foods can cause type 2 diabetes.

D. Popularity of plant-based diet is decreasing day by day.

Solution

The correct answer is ‘Popularity of plant-based diet is decreasing day by day’.

Key Points

  • The passage explicitly specifies that plant-based diets have surged in popularity in recent years. Hence, the statement claiming that the popularity of plant-based diets is decreasing contradicts the information in the passage.
  • The other assertions, stating ultra-processed foods have poor nutritional content; plant-based products and ultra-processed foods share many similar ingredients; and ultra-processed foods can cause type 2 diabetes, are consistent with the information provided in the passage.

Therefore, the correct answer is Option 4.

81. Read the following information carefully and answer the given questions.

Plant-based diets have surged in popularity during the past few years. As a result, there is been a boom in demand for plant-based alternatives to favourite foods – including meats, such as sausages and burgers. The plant-based meat alternatives industry is projected to see massive growth over the next few years. But there is still a lot we don’t know about these food products – including whether they are as healthy as some may think.

Although many of these products claim to be made primarily from plants, they aren’t all that different to other ultra-processed food products. They often contain many similar ingredients – including protein isolates, emulsifiers, binders and other additives – and are made using industrial processing methods, so can be considered an ultra-processed food product.

Plenty of evidence links ultra-processed foods to obesity, type 2 diabetes, cancer and other chronic diseases. This is probably due to a combination of their poor nutritional content, synthetic additives and lack of fibre, which is important for giving a feeling of fullness. These types of foods are also a reason why poor diet has become the world’s top cause of death from chronic diseases, as they’re readily available, easy to overeat, lack nutrients and now provide around a half or more of the calories consumed in countries such as the US, UK, Australia and Canada.

Question:

Choose the word that means the same as the word ‘massive’ as used in the passage.

A. Leverage

B. Enormous

C. Trivial

D. Modest

Solution

The correct answer is ‘Enormous’.

Key Points

  • In the given context, ‘massive’ is used to describe the projected growth of the plant-based meat alternatives industry.
  • ‘Massive’ is an adjective used to describe something large in size, amount or degree. Hence ‘enormous’, which has a similar meaning, is the correct response in the options.
  • ‘Leverage’, ‘Trivial’, and ‘Modest’ do not convey the same meaning as ‘massive’. ‘Leverage’ refers to influence or power to act effectively, ‘Trivial’ means of little value or importance, and ‘Modest’ implies being unassuming or moderate in the estimation of one’s abilities or achievements.

Therefore, the correct answer is Option 2.

82. Read the following information carefully and answer the given questions.

Plant-based diets have surged in popularity during the past few years. As a result, there is been a boom in demand for plant-based alternatives to favourite foods – including meats, such as sausages and burgers. The plant-based meat alternatives industry is projected to see massive growth over the next few years. But there is still a lot we don’t know about these food products – including whether they are as healthy as some may think.

Although many of these products claim to be made primarily from plants, they aren’t all that different to other ultra-processed food products. They often contain many similar ingredients – including protein isolates, emulsifiers, binders and other additives – and are made using industrial processing methods, so can be considered an ultra-processed food product.

Plenty of evidence links ultra-processed foods to obesity, type 2 diabetes, cancer and other chronic diseases. This is probably due to a combination of their poor nutritional content, synthetic additives and lack of fibre, which is important for giving a feeling of fullness. These types of foods are also a reason why poor diet has become the world’s top cause of death from chronic diseases, as they’re readily available, easy to overeat, lack nutrients and now provide around a half or more of the calories consumed in countries such as the US, UK, Australia and Canada.

Question:

What can be the suitable title for the given passage?

A. Why we eat junk food?

B. Poor diet and its consequences

C. Plant-based diet: Healthy or not

D. Advantages of ultra-processed food

Solution

The correct answer is ‘Plant-based diet: Healthy or not’.

Key Points

  • The passage centers around the increasing popularity of plant-based diets, particularly focusing on the misconceptions linked with plant-based, ultra-processed foods.
  • It questions the general perception of plant-based food products being healthy due to their plant base while highlighting the negative health impacts associated with ultra-processed foods.
  • The titles ‘Why we eat junk food?’, ‘Poor diet and its consequences’, and ‘Advantages of ultra-processed food’ do not encapsulate the primary theme of the passage, which scrutinizes the health impact of plant-based diets, making ‘Plant-Based Diet: Healthy or not’ the most suitable title for the passage.

Therefore, the correct answer is Option 3.

83. The correct stress in the word ‘particular’ is

A. pa’rticular

B. ‘particular

C. par’ticular

D. parti’cular

Solution

The correct answer is pa’rticular

Key Points

  • The word particular has 4 syllables and the stress is on the second syllable.
  • Stress is the emphasis or change in pitch in pronouncing a specific syllable in a word. 
  • Primary stress is marked in IPA by putting a raised vertical line [ˈ] at the beginning of the syllable. 
  • Secondary stress is marked with a lowered vertical line [ˌ] at the beginning of the syllable.

           Hence, ‘option 1’ is the correct answer.

84. The correct stress in ‘thermometer’ is on

A. ‘thermometer

B. thermo’meter

C. ther’mometer

D. thermome’ter

Solution

The correct answer is ther’mometer.

Key Points

  • The word thermometer has 4 syllables.
  • It can be written as ther-mom-e-ter.
  • The stress is on second syllable – mom.

          Therefore, ‘option 3’ is the correct answer.

85. Which of the following is not a purpose of evaluation in the teaching of English?

A. To replace the difficult concepts from syllabus

B. To provide feedback to students

C. To give additional help to the students

D. To diagnose the problematic areas

Solution

Evaluation is an integral part of the teaching-learning process as it helps in facilitating student learning and improving instruction. It is a systematic way of collecting information to make a judgment about student learning. It is a wider concept than testing, measurement, and examination. It is a continuous as well as a comprehensive process.

Key Points

  • The main purpose of teaching English is to enable a student to socially use the language as a meaningful medium of communication.
  • The evaluation in the English language is done to predict the future developments of a learner in a specific area of the language.
  • It also helps the teacher to diagnose the problematic areas in one’s performance and in locating the errors in language learning.
  • Evaluation provides insight to the teachers regarding the students’ learning style which accordingly guides them to upgrade their teaching strategies that ultimately leads to the improvements of the teaching process.
  • It also improves students’ learning by giving feedback to them as they will be able to know their level of learning and can work to achieve more further.
  • The evaluation is also used to provide remedial teaching on the basis of the strengths and weaknesses of the children. After which the additional help to students can be provided easily i.e., re-teaching of specific concepts in which they are facing difficulty.

Hint

  • To replace the difficult concepts from the syllabus is not a purpose of evaluation in teaching English as the difficult concepts should be taught by using simple techniques so that students can understand them instead of replacing or removing them.

Hence, it could be concluded that replacing the difficult concepts from the syllabus is not a purpose of evaluation in teaching English.

Additional Information 

Remedial teachingRemedial Teaching is an integral part of the teaching-learning program, also known as compensatory or corrective teaching.It is the process of identifying slow learners and providing them with the necessary help and guidance to overcome their problems.The objective of remedial teaching is to give additional help to learners who have fallen behind the rest of the class in any topic or subject.

86. A teacher should use teaching-learning aids in his teaching, as it is helpful-

A. To focus the attention of the students.

B. To reduce the teacher load.

C. To build discipline in classroom,

D. To enhance the learning of students.

Solution

Teaching aids are an integral component in any classroom. The many benefits of teaching aids include helping learners improve reading comprehension skills, illustrating or reinforcing a skill or concept, differentiating instruction, and relieving anxiety or boredom by presenting information in a new and exciting way. Teaching aid is an important part of any classroom. It includes methods that help learners to improve their skills and learn new concepts.

Key Points

  • Teaching aids are an integral part of teaching which helps for a better teaching-learning experience.
  • It is helpful in enhancing the learning of the students.
  • Teaching aids make teaching interesting for the students thus decreasing boredom in the classroom.
  • Teachers use teaching aids to make students understand the concepts and improve their learning.
  • Examples of teaching aid are blackboards, models, pictures, digital boards, etc.
  • Teaching aids help to support the lesson and assist the students in learning with the help of examples.
  • Teaching aids help to save time and efforts of the teacher
  • It encourages students to take interest in the present topic of the classroom.

Hence, we can conclude that a teacher should use teaching-learning aids in his teaching, as it is helpful in enhancing the learning of students.

87. Grammar Translation method emphasize

A. accuracy

B. fluency

C. communicative competence 

D. listening skill

Solution

The methods of teaching determined by the aims for which it is taught. More care is needed when selecting a method of teaching a foreign language like English as a second language. One of the oldest methods of teaching is the Grammar Translation Method.

  • In this method, the teacher translates every word, phrase, and sentence of English into the mother tongue for easy comprehension by the students. ​
  • The Grammar Translation Method emphasizes the learning of grammar, which is taught deductively, that is, by presentation and study of grammar rules.
  • The structures of the foreign language are compared and contrasted with those of the mother tongue.

Important Points

Characteristics of Grammar-Translation Method are as follows:

  • It was a way of learning a language through a detailed study of its grammar.
  • The learner then applied the rules of grammar in translating sentences and parts of text from the mother tongue into the target language and vice versa.
  • Grammatical accuracy was given great importance.
  • A distinctive feature of this method was its focus on translating the sentence correctly.
  • Literary texts were the basis of this translation exercise.
  • The vocabulary was taught through bilingual word lists and there was a lot of stress on memorization of words.
  • In short, listening and speaking were neglected and the skills of reading and writing occupied an important place.
  • In this method, the teacher was totally dependent on the text as she had to rigidly follow the lesson with no scope for any innovation.
  • The learner’s role was passive; s/he did not play an active role in the use of the language.

From the above, we can conclude that the Grammar-Translation method emphasizes Accuracy.

88. Which of the one is not the stage of listening process?

A. Understanding

B. Receiving

C. Responding

D. Repeating

Solution

The listening process: The listening process involves four stages: receiving, understanding, evaluating, and responding. Basically, an effective listener must hear and identify the speech sounds directed toward them, understand the message of those sounds, critically evaluate or assess that message, remember what’s been said, and respond (either verbally or nonverbally) to information they’ve received.

Key Points

Stages of the listening process

  • Receiving: Paired with hearing, attending is the other half of the receiving stage in the listening process. Attending is the process of accurately identifying and interpreting particular sounds we hear as words.
  • Understanding: The second stage in the listening process is the understanding stage. Understanding or comprehension is “shared meaning between parties in a communication transaction” and constitutes the first step in the listening process. 
  • Evaluating: During the evaluating stage, the listener determines whether or not the information they heard and understood from the speaker is well constructed or disorganized, biased or unbiased, true or false, significant or insignificant.
  • Responding: The responding stage is the stage of the listening process in which the listener provides verbal and/or nonverbal reactions. A listener can respond to what they hear either verbally or non-verbally. 

Hence, we can conclude that repeating is not the stage of the listening process.

89. Communicative approach is a

A. Holistic process

B. One-way process

C. Teaching process

D. Communication process

Solution

Communicative Approach: In this method, language is exploited practically by the means of communication and it emphasizes the meaning and less focuses on grammar. The following are its characteristics:

  • Communicative language teaching is a holistic process that often calls upon the use of several language skills or modalities.
  • It lets children use the target language in a variety of contexts.
  • Communicative competence (fluency) is achieved by focusing on communication skills along with grammar parallelly.
  • It focuses on expressing oneself meaningfully.
  • Though students make errors since there is little focus on grammar, it is better to let them make errors which makes them flexible to express themselves.
  • It enables teachers to exploit:
    • Sound psycholinguistics: It is the ability to understand how the brain and sound proceeds while communicating.
    • Sociolinguistics: It is the ability to use language in a different social environment.
    • Linguistics: It promotes linguistic competence which is attained by focusing on grammar and vocabulary.
    • Educational Principles: A teacher can promote activity learning, proper content creation on a subject, and tasks can be given related to daily life for example conducting a survey or an interview.

Hence, we can conclude that the Communicative Approach is a holistic process.

90. One of the objectives of teaching vocabulary is not to

A. be able to use words in different contexts.

B. enable learners to use the dictionary 

C. understand the meaning of words

D. develop active and passive vocabulary

Solution

Vocabulary refers to the set of words an individual uses as a tool for communication. It is a collection of familiar words used or understood by an individual or group of people.

Key Points

Objectives of teaching vocabulary include:

  • To develop active and passive vocabulary.
  • To make learners understand the meaning of words.
  • To enable learners to use words in different contexts.
  • To enable children to articulate individual responses effectively.
  • To help them to organize and structure their thoughts in writing/speech.
  • To develop their production skills (fluency and accuracy in speaking and writing).

Hence, it could be concluded that enabling learners to use dictionary is not an objective of teaching vocabulary.

Additional Information

There are mainly two types of vocabulary which include:

  • Active vocabulary: It refers to a set of words which are regularly used by the learners while speaking and writing.
  • Passive vocabulary refers to the set of words which can’t be recalled and used easily and confidently.

91.

A. 10

B. 11

C. 14

D. 15

Solution

లెక్కింపు:

మనకు తెలుసు, ab = ac అయితే, b = c

⇒ 3p – 2 = 13 ⇒ p = 5

అందువల్ల, 2p + 1 = 2 × 5 + 1 = 11

92. ఒక ఘనం మరియు గోళం సమాన ఉపరితల వైశాల్యం కలిగి ఉంటాయి. వాటి ఘనపరిమాణాల నిష్పత్తి

A. π ∶ 6

B. √π ∶ √6 

C. π2 ∶ 62

D. π3 ∶ 63

Solution

ఇవ్వబడింది:

ఘనం యొక్క ఉపరితల వైశాల్యం = గోళం యొక్క ఉపరితల వైశాల్యం

ఉపయోగించిన సూత్రం:

ఘనం యొక్క ఉపరితల వైశాల్యం = 6 a2

గోళం యొక్క ఉపరితల వైశాల్యం = 4π r2

ఘనం యొక్క ఘనపరిమాణం = a3

గోళం యొక్క ఘనపరిమాణం =  4π r3/3

లెక్కింపు:

6a2 = 4 π r2

⇒ a2 = 4π r2/6

⇒ a2/r2 = 4π /6

⇒ a/r = 2 √π /√6 

ఊహించి, a = 2√π, ఆర్ = √6

ఘనం యొక్క ఘనపరిమాణం = (2 √π)3

⇒ 8π√π

గోళం యొక్క ఘనపరిమాణం = 4 π × (√6)3/3 

⇒ 4π × 6 √ 6/3 = 4 π × 2 √6

⇒ 8π √6 

ఘనం మరియు గోళం యొక్క ఘనపరిమాణం యొక్క నిష్పత్తి = 8π √π ÷ 8π √6

⇒ √π / √6

ఘనం మరియు గోళం యొక్క ఘనపరిమాణం యొక్క నిష్పత్తి = √π ∶ √6

∴ ఘనం మరియు గోళం యొక్క ఘనం యొక్క నిష్పత్తి √π ∶ √6

93. పాఠశాల NSS యూనిట్ ప్రతి పేద విద్యార్థికి 3434 కిలోల చక్కెరను పంపిణీ చేయాలని నిర్ణయించింది. ఈ ప్రయోజనం కోసం ఒక స్పాన్సర్ నుండి 28 1212 కిలోల చక్కెరను వారు పొందారు. ఈ చక్కెరను ఎంత మంది విద్యార్థులకు పంపిణీ చేయవచ్చు?

A. 38

B. 39

C. 40

D. 36

Solution

గణన:

94. 45 , 4-81 , 412 మరియు 47 యొక్క క.సా.గుని కనుగొనండి

A. 412

B. 4

C. 42

D. 4-2

Solution

ఇచ్చిన దత్తాంశం:  

సంఖ్యలు = 45 , 4-81 , 412 మరియు 47

కాన్సెప్ట్:    

క.సా.గు అనేది రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ సంఖ్యల యొక్క కనిష్ట సాధారణ గుణకం

సాధన:            

సంఖ్యల క.సా.గు ని కనుగొనే నియమం ఏమిటంటే, “ప్రతి సంఖ్య యొక్క ప్రతి కారకాన్ని అది ఏ సంఖ్యలలోనైనా అత్యధిక సార్లు సంభవించినప్పుడు గుణించాలి

అన్ని నిబంధనలు ప్రతి పదానికి 4 కారకాలను కలిగి ఉంటాయి కాబట్టి, గరిష్టంగా 4 సార్లు 12 సార్లు కనిపిస్తుంది,

( 45 , 4-81 , 412 మరియు 47)యొక్క క.సా.గు = 412 

∴ అవసరమైన ఫలితం 412 అవుతుంది .

95. కరణీయ సంఖ్య మరియు అకరణీయ సంఖ్యల మొత్తం, ఒక _____.

A. అకరణీయ సంఖ్య

B. సహజ సంఖ్య

C. కరణీయ సంఖ్య

D. సంకీర్ణ సంఖ్య

Solution

కరణీయ సంఖ్య మరియు అకరణీయ సంఖ్యల మొత్తం, ఒక కరణీయ సంఖ్య.ఉదాహరణకు, 3 + √5 = 3 + 2.236067977…… = 5.236057977…… (కరణీయ సంఖ్య)

96.

A. 5

B. 4

C. 7

D. 2

Solution

గణన:

⇒ √14.44 + √(9 + x2) = 8.8

⇒ 3.8 + √(9 + x2) = 8.8

⇒ √(9 + x2) = 8.8 – 3.8

⇒ √(9 + x2) = 5

⇒ 9 + x2 = 25 

⇒ x2 = 25 – 9

⇒ x2 = 16

⇒ x = 4

∴ x విలువ 4.

97. చతుర్భుజం యొక్క అన్ని అంతర్గత కోణాల మొత్తం:

A. 360°

B. 720°

C. 180°

D. 540°

Solution

ఉపయోగించిన ఫార్ములా:

అంతర్గత కోణాల మొత్తం = (n – 2) × 180 ° [n = భుజాల సంఖ్య]

లెక్కింపు:

చతుర్భుజంలో భుజాల సంఖ్య = 4అన్ని అంతర్గత కోణాల మొత్తం = (4 – 2) × 180° = 360°

98. ఒక త్రిభుజం యొక్క కోణాలు 2x°, (3x – 8°) మరియు (5x – 12°). ఆ త్రిభుజం యొక్క గరిష్ట కోణం:

A. 40°

B. 112°

C. 118°

D. 88°

Solution

కోణాల మొత్తం ధర్మం:

త్రిభుజం యొక్క మూడు కోణాల మొత్తం 180°

గణన:

2x° + (3x – 8°) + (5x – 12°) = 180°

⇒ 2x° + 3x° + 5x° = 180 + 20°

⇒ 10x° = 200°

⇒ x° = 20

కాబట్టి, 2x° = 40°

(3x – 8°) = 52°

(5x – 12°) = 88°

∴ గరిష్ట కోణం = 88°

99. ఒక దీర్ఘచతురస్రం యొక్క పొడవు దాని వెడల్పు యొక్క రెండు రెట్లు కంటే నాలుగు ఎక్కువ మరియు దీర్ఘచతురస్రం యొక్క చుట్టుకొలత 56 సెం.మీ. అయితే దీర్ఘచతురస్రం యొక్క వైశాల్యంను కనుగొనండి.

A. 176 సెం.మీ2

B. 160 సెం.మీ2

C. 156 సెం.మీ2

D. 144 సెం.మీ2

Solution

ఇచ్చిన దత్తాంశం:

దీర్ఘచతురస్రం యొక్క చుట్టుకొలత 56 సెం.మీ.

పొడవు దాని వెడల్పు యొక్క రెండు రెట్లు కంటే నాలుగు ఎక్కువ

ఉపయోగించిన సూత్రం:

దీర్ఘచతురస్రం చుట్టుకొలత = 2 (L + B)

దీర్ఘచతురస్రం యొక్క వైశాల్యం = L × B.

ఇక్కడ,

L పొడవు మరియు B వెడల్పు

లెక్కింపు:

దీర్ఘచతురస్రం యొక్క వెడల్పు x గా అనుకుందాం

దీర్ఘచతురస్రం యొక్క పొడవు

⇒ పొడవు = 2x + 4

ప్రశ్న ప్రకారం, మనకుకు ఉంది

2(L + B) = 56

⇒ 2(2x + 4 + x) = 56

⇒ 3x + 4 = 28

⇒ 3x = 28 – 4

⇒ 3x = 24

⇒ x = 8సెం.మీ.

కాబట్టి, దీర్ఘచతురస్రం యొక్క పొడవు

⇒ పొడవు = 2 (8) + 4

⇒ పొడవు = 20 సెం.మీ.

దీర్ఘచతురస్రం యొక్క వైశాల్యం

⇒ ప్రాంతం = L × B.

⇒ ప్రాంతం = 20 × 8

⇒ వైశాల్యం = 160 సెం.మీ2

∴ దీర్ఘచతురస్రం యొక్క వైశాల్యం 160 సెం.మీ2.

100. డేటా 17, 18, 28, 19, 16, 18, 17, 29, 18 యొక్క పరిధి మరియు స్థితిని కనుగొనండి?

A. 12 మరియు 18

B. 13 మరియు 18

C. 12 మరియు 17

D. 11 మరియు 17

Solution

మనకు తెలుసు,

పరిధి = గరిష్ట విలువ – కనిష్ట విలువ = 29 – 16 = 13

స్థితి = గరిష్ట పునరావృత విలువ

18 అనేది 3 సార్లు పునరావృతమవుతుంది.

స్థితి = 18ఇచ్చిన డేటా యొక్క పరిధి మరియు స్థితి 13 మరియు 18

101. 52 కార్డ్‌ల బాగా షఫుల్ చేయబడిన డెక్ నుండి ఒక కార్డ్ తీయబడింది. కార్డు ఏస్‌గా ఉండకపోవడానికి సంభావ్యత ఎంత?

A. 11/12

B. 23/52

C. 12/13

D. 4/13

Solution

ఇచ్చినది:

డెక్‌లోని కార్డ్‌ల సంఖ్య = 52

డెక్‌లోని ఏస్ కార్డ్‌ల సంఖ్య = 4

ఉపయోగించిన సూత్రం:

P(E) = Eకి అనుకూలమైన ఫలితాల సంఖ్య/ ప్రయోగం యొక్క సాధ్యమయ్యే అన్ని ఫలితాల సంఖ్య

గణన:

P(E) = Eకి అనుకూలమైన ఫలితాల సంఖ్య/ ప్రయోగం యొక్క సాధ్యమయ్యే అన్ని ఫలితాల సంఖ్య

⇒ E = 52 – 4 = 48కి అనుకూలమైన ఫలితాల సంఖ్య

⇒ ప్రయోగం యొక్క సాధ్యమయ్యే అన్ని ఫలితాల సంఖ్య = 52

⇒ P(E) = 48/52 = 12/13

కార్డ్ ఏస్ కాకపోవచ్చు అనే సంభావ్యత 12/13

సరైన ఎంపిక 3 అంటే 12/13

P(F) = 1 – P(E)

⇒ 1 – 4/52

⇒ 1 – 1/13

⇒ 12/13

∴ కార్డ్ ఏస్ కాకపోవచ్చు అనే సంభావ్యత 12/13.

102. ఒక బ్యారెల్ లో 4 లీటర్ల 500 మిల్లీలీటర్ల యాసిడ్ ఉంది.ఒక్కో సీసాలో 25 మిల్లీలీటర్లు పడితే, ఎన్ని సీసాలలో ఈ మొత్తం యాసిడ్ ని నింపవచ్చు?

A. 175

B. 180

C. 200

D. 185

Solution

⇒ మొత్తం యాసిడ్ పరిమాణం = 4 లీటర్ల 500 మిల్లీలీటర్లు = (4 × 1000) మి.లీ + 500 మి.లీ = 4500 మి.లీ

⇒ ఒక్కో సీసా సామర్థ్యం = 25 మి.లీ⇒ యాసిడ్ ని నింపగల సీసాల సంఖ్య = 4500/25 = 180

103. (x2 + x – 20) యొక్క కారకాలను కనుగొనండి.

A. (x + 5) (x – 4)

B. (x + 4) (x – 5)

C. (x – 2) (x + 10)

D. (x – 2) (x + 5)

A. B

B. A

C. D

D. C

Solution

ఇచ్చినది:

(x2 + x – 20) యొక్క కారకాలను కనుగొనాలి.

ఉపయోగించిన సూత్రం:

మధ్య పదం కారకం భావన

గణన:

(x2 + x – 20)

⇒ x2 + (5 – 4)x – 20

⇒ x2 + 5x – 4x – 20

⇒ x(x + 5) – 4(x + 5)

⇒ (x + 5)(x – 4)

∴ (x2 + x – 20) యొక్క కావలసిన కారకాలు (x + 5)(x – 4).

104. రెండు వృత్తాల చుట్టుకొలత వరుసగా 198 సెం.మీ మరియు 352 సెం.మీ. వాటి వ్యాసార్థాల మధ్య భేదం ఏమిటి?

A. 45 సెం.మీ

B. 16.5 సెం.మీ

C. 49.5 సెం.మీ

D. 24.5 సెం.మీ

Solution

ఇచ్చిన దత్తాంశం:

రెండు వృత్తాల చుట్టుకొలత వరుసగా 198 సెం.మీ మరియు 352 సెం.మీ.

ఉపయోగించిన భావన:

రెండు వృత్తాల చుట్టుకొలత = 2πr

ఇక్కడ, r = వ్యాసార్థం

లెక్కింపు:

రెండు వృత్తాల వ్యాసార్థం r1 & r2గా అనుకొనిన

ప్రశ్న ప్రకారం,
 

2πr2 – 2πr1 = 352 – 198

⇒ 2π(r2 – r1) = 154

⇒ π(r2 – r1) = 77

⇒ r2 – r1 = 77 × 7/22

⇒ r2 – r1 = 49/2

⇒ r2 – r1 = 24.5

∴ అవసరమైన సమాధానం 24.5 సెం.మీ

105. మూడు ఘనాల భుజాలు 2 : 3 : 5 నిష్పత్తిలో ఉంటే మరియు మొత్తం ఘనపరిమాణం 54880 సెం.మీ3 అయితే, అతిపెద్ద ఘనం యొక్క భుజాల పొడవు

A. 14 సెం.మీ

B. 21 సెం.మీ

C. 28 సెం.మీ

D. 35 సెం.మీ

Solution

ఉపయోగించిన సూత్రం:

ఘనపరిమాణం = (భుజం)3

సాధన:

ఘనాల భుజాలు 2x సెం.మీ, 3x సెం.మీ, మరియు 5x సెం.మీ. అనుకుందాం

ఘనాల యొక్క ఘనపరిమాణం వరుసగా (2x)3, (3x)3, (5x)3

మొత్తం ఘనపరిమాణం  = 54880 సెం.మి3

⇒(2x)3+ (3x)3 + (5x)3 = 54880

⇒8×3 + 27×3 + 125×3 = 54880

⇒ 160×3 = 54880

⇒ x3 = 54880 ÷ 160 = 343

⇒ x3 = 73

⇒ x = 7

అందువల్ల, అతిపెద్ద ఘనం యొక్క భుజం 5 × 7 = 35 సెం.మీ.

106. 6 మంది సభ్యుల కుటుంబ సగటు వయస్సు 22 సంవత్సరాలు. చిన్న సభ్యుని వయస్సు 7 సంవత్సరాలు అయితే, చిన్న సభ్యుని పుట్టినప్పుడు కుటుంబం యొక్క సగటు వయస్సు ఎంత?

A. 22 సంవత్సరాలు

B. 20 సంవత్సరాల

C. 16 సంవత్సరాలు

D. 18 సంవత్సరాలు

Solution

ఇచ్చిన:

కుటుంబం యొక్క సగటు వయస్సు = 22 సంవత్సరాలు

కుటుంబంలోని సభ్యుల సంఖ్య = 6

చిన్న వ్యక్తి వయస్సు = 7 సంవత్సరాలు

ఫార్ములా:

సగటు = Sum of observationsNumber of observationsSum of observationsNumber of observations

లెక్కింపు:

కుటుంబం యొక్క వయస్సు మొత్తం = 22 × 6 = 132 సంవత్సరాలు

చిన్న సభ్యుని వయస్సు = 7 సంవత్సరాలు

7 సంవత్సరాల క్రితం సభ్యుల సంఖ్య = 6 – 1 = 5

5 మంది సభ్యుల వయస్సు మొత్తం = 132 – 7 = 125 సంవత్సరాలు

ప్రతి వ్యక్తి 7 సంవత్సరాల క్రితం = 7 × 5 = 35 సంవత్సరాలకు తిరిగి వెళ్లాలి

7 సంవత్సరాల క్రితం 5 మంది సభ్యుల వయస్సు మొత్తం = 125 – 35 = 90 సంవత్సరాలు

7 సంవత్సరాల క్రితం 5 మంది సభ్యుల సగటు వయస్సు = 90/5 = 18 సంవత్సరాలు

∴ సరైన సమాధానం 18 సంవత్సరాలు

107. (a + b)2 = 36 మరియు ab = 8, అయితే (a – b)2 విలువ ఎంత?

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Solution

ఇచ్చినది:

(a + b)2 = 36 మరియు ab = 8

ఫార్ములా:

(a + b)2 – (a – b)2 = 4ab

లెక్కింపు:

(a + b)2 – (a – b)2 = 4ab

⇒ 36 – (a – b)2 = 4ab

⇒ (a – b)2 = 36 – 32

⇒ (a – b)2 = 4.

పద్ధతి 2

(a + b)2 = 36

⇒ a2 + b2 + 2ab = 36

⇒ a2 + b2 + 2 × 8 = 36

⇒ a2 + b2 = 20      —- (1)

ఇప్పుడు, (a – b)2 = a2 + b2 – 2ab = 20 – 2 × 8 = 20 – 16 = 4.

చిన్న ఉపాయం

a = 4 మరియు b = 2 [(a + b)2 = (4 + 2)2 = 62 = 36 మరియు ab = 4 × 2 = 8]

∴ (a – b)2 = (4 – 2)2 = 22 = 4.

108. 143 మీ, 78 మీ మరియు 117 మీటర్ల పొడవు గల మూడు చెక్క ముక్కలను ఒకే పొడవు గల పలకలుగా విభజించాలి. ప్రతి పలక యొక్క సాధ్యమయ్యే పెద్ద పొడవు ఏమిటి?

A. 7 మీ

B. 11 మీ

C. 13 మీ

D. 17 మీ

Solution

ఇచ్చిన దత్తాంశం:

చెక్క పొడవు1 = 143 మీ

చెక్క పొడవు 2 = 78 మీ

చెక్క పొడవు 3 = 117 మీ

సాధన:

ప్రతి చెక్క యొక్క గరిష్ట పొడవు = 143, 78 మరియు 117 యొక్క గ.సా.భ

143 = 13 × 11

78 = 13 × 2 × 3

117 = 13 × 3 × 3 

గ.సా.భ 13

∴ ప్రతి చెక్క యొక్క గరిష్ట పొడవు 13 మీ.

109. 40 సంఖ్యల సగటు 71. 100 అనే సంఖ్య స్థానంలో 140ని పెడితే, సగటు ఎంత పెరుగుతుంది?

A. 3

B. 4

C. 2

D. 1

Solution

ఇవ్వబడింది,

40 సంఖ్యల సగటు = 71

వాడిన సూత్రం:

సగటు = అన్ని పరిశీలనల మొత్తం/అన్ని పరిశీలనల సంఖ్య

లెక్క:

40 సంఖ్యల మొత్తం = 40 × 71 = 2840

కొత్త 40 సంఖ్యల మొత్తం = 2840 – 100 + 140 = 2880

40 సంఖ్యల కొత్త సగటు = 2880/40 = 71

∴ పెరిగిన సగటు = 72 – 71 = 1

చిన్న చిట్కా:

కొత్త సగటు = పాత సగటు + (సంఖ్యలలో తేడా/మొత్తం సంఖ్యలు)

కొత్త 40 సంఖ్యల సగటు = 71 + (140 – 100)/40 = 71 + 1 = 72

∴ పెరిగిన సగటు = 72 – 71 = 1 

చిన్న చిట్కా 2:

పెరిగిన సగటు = సంఖ్యలలో తేడా/మొత్తం సంఖ్యలు

= (140 – 100)/40

= 40/40

= 1.

110. ఒక నిర్దిష్ట పాఠశాలలో, బాలురు మరియు బాలికల నిష్పత్తి 5 ∶ 7. ఒకవేళ పాఠశాలలో 2400 మంది విద్యార్థులు ఉన్నట్లయితే, అప్పుడు ఎంతమంది బాలికలు ఉన్నారు?

A. 1000

B. 1200

C. 1600

D. 1400

Solution

ఇవ్వబడింది∶

మొత్తం విద్యార్థుల సంఖ్య = 2400

గణన

బాలికల సంఖ్య = 2400 × 7/12 = 1400

సమాధానం 1400

111. 480లో 75% + 750లో 48% విలువ ఎంత?

A. 630

B. 360

C. 480

D. 720

Solution

సమాధానం:

480లో 75% + 750లో 48%

⇒ (75/100) × 480 + (48/100) × 750

⇒ (3/4) × 480 + (12/25) × 750

⇒ 3 × 120 + 12 × 30

⇒ 360 + 360

⇒ 720

112. రెండు సంఖ్యల మొత్తం 90. వీటిలో ఒకటి మరో దానికంటే 16 ఎక్కువ అయితే. ఆ రెండు సంఖ్యలను కనుగొనండి.

A. 50, 40

B. 53, 37

C. 64, 48

D. 43, 47

Solution

ఇచ్చినది:

రెండు సంఖ్యల మొత్తం 90

ఒక సంఖ్య మరోదాని కంటే 16 ఎక్కువ

విధానం:

మనం ఒక్క చరరాశితోనే ఓ సమీకరణాన్ని ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా ఓ సంఖ్యను కనిపెట్టాలి. దాని సాయంతో రెండో సంఖ్యను సులభంగా కనుగొనవచ్చు.

లెక్కింపు:

రెండు సంఖ్యలను x, x + 16 అనుకుందాం.

ఇచ్చిన దత్తాంశాల ప్రకారం,

x + x + 16 = 90

⇒ 2x = 74

⇒ x = 37 మరియు x + 16 = 53

అంటే, మనకు కావాల్సిన రెండు సంఖ్యలు 37, 53.

113. ఒక పొలంలో ఆవులు, కోళ్లు ఉన్నాయి. తలలు లెక్కిస్తే 180, కాళ్లు లెక్కిస్తే 420. పొలంలో ఉన్న ఆవుల సంఖ్య?

A. 150

B. 130

C. 50

D. 30

Solution

ఇచ్చిన దత్తాంశం:

ఆవులు మరియు కోళ్ల మొత్తం తలల సంఖ్య = 180

ఆవులు మరియు కోళ్ల మొత్తం కాళ్ల సంఖ్య = 420

సాధన:

ఆవుల సంఖ్య x గా అనుకుందాం.

అప్పుడు, కోళ్ల సంఖ్య (180 – x) ఉంటుంది.

ప్రశ్న ప్రకారం

⇒ (180 – x) × 2 + 4x = 420

⇒ 360 – 2x + 4x = 420

⇒ 2x = 60

⇒ x = 30

∴ పొలంలో అవసరమైన ఆవుల సంఖ్య 30.

114. 22 x 35 x 53, 24 x 32 x 5 ల గ.సా.భా. (HCF) ను కనుగొనండి.

A. 22 x 32 x 8

B. 22 x 32 x 9

C. 22 x 32 x 5

D. 22 x 32 x 7

Solution

ఇచ్చినవి:

22 x 35 x 53, 24 x 32 x 5 ల గ.సా.భా. (HCF) ను కనుగొనండి.

ఉపయోగించిన సూత్రం:

రెండు సంఖ్యల గ.సా.భా. (HCF) ను, రెండు సంఖ్యలకు ఉమ్మడిగా ఉన్న ప్రతి ప్రధాన కారణాంకం యొక్క అత్యల్ప ఘాతాంకాన్ని తీసుకోవడం ద్వారా కనుగొంటారు.

గణన:

ప్రధాన కారణాంక విభజన:

సంఖ్య 1: 22 x 35 x 53

సంఖ్య 2: 24 x 32 x 5

ఉమ్మడి ప్రధాన కారణాంకాలు మరియు వాటి అత్యల్ప ఘాతాంకాలు:

2: కనీస(2, 4) = 2

3: కనీస(5, 2) = 2

5: కనీస(3, 1) = 1

గ.సా.భా. (HCF) = 22 x 32 x 5

⇒ గ.సా.భా. (HCF) = 4 x 9 x 5

⇒ గ.సా.భా. (HCF) = 180

∴ సరైన సమాధానం 3వ ఎంపిక.

115. ప్రదర్శన పద్ధతి యొక్క లోపాలు ఏమిటి?

A. విద్యార్థులకు ప్రయోగాలు చేసే అవకాశం లేదు

B. ఇది సమయం తీసుకుంటుంది

C. ఇది ఆర్థిక పద్ధతి

D. ఇది చేయడం ద్వారా నేర్చుకోవడంపై ఆధారపడి ఉంటుంది

Solution

ప్రదర్శన పద్ధతి అనేది ఉపాధ్యాయుడు విద్యార్థులకు నైపుణ్యం, భావన లేదా విధానాన్ని ప్రదర్శించే బోధనా సాంకేతికత.

  • ప్రతి చర్య వెనుక దశలు మరియు తార్కికతను వివరిస్తూ, తరగతి ముందు ఉపాధ్యాయుడు ఒక పని లేదా ప్రయోగాన్ని చేయడం ఇందులో ఉంటుంది.

Key Points

  • ప్రదర్శన పద్ధతి, కొత్త భావనలను పరిచయం చేయడానికి లేదా సంక్లిష్ట విధానాలను ప్రదర్శించడానికి ప్రభావవంతంగా ఉన్నప్పటికీ, విద్యార్థులు స్వయంగా ప్రయోగాన్ని నిర్వహించే అవకాశాన్ని పొందలేరనే పరిమితి ఉంది.
  • ఒక ప్రదర్శనలో, ఉపాధ్యాయుడు సాధారణంగా విద్యార్థులు గమనిస్తున్నప్పుడు ప్రయోగం లేదా విధిని నిర్వహిస్తారు, ఇది వారి ప్రయోగాత్మక అనుభవం మరియు ఆచరణాత్మక నిశ్చితార్థాన్ని పరిమితం చేస్తుంది.

కాబట్టి, సరైన సమాధానం ‘ విద్యార్థులకు ప్రయోగం చేయడానికి అవకాశం లేదు ‘.

116. స్థాన విలువ మరియు అంక విలువల భావనను బోధించడానికి ఉపయోగించే ఒక ప్రాచీన గణిత పరికరం:

A. జియో బోర్డ్

B. అబాకస్

C. గ్రాఫ్

D. జియోజెబ్రా

Solution

గణితం మూసలు, సంఖ్యలు, జ్యామితీయ వస్తువులు, డేటా మరియు సమాచారం అధ్యయనం. ఇది డేటా విశ్లేషణ, జ్ఞానం యొక్క వివిధ రంగాల సమగ్రత, రుజువులు, కారణబద్ధమైన మరియు ప్రేరణాత్మక తార్కికం మరియు సాధారణీకరణలతో వ్యవహరిస్తుంది.

  • గణిత ప్రయోగశాల పరికరాలు విద్యార్థులు అమूర్త గణిత భావనలను అంతర్గతీకరించడానికి ప్రత్యేకంగా ఉపయోగించే ఒక రకమైన బోధనా-అభ్యసన పదార్థం.
  • ఇవి విద్యార్థులను గణితాన్ని నేర్చుకోవడంలో పాల్గొనడానికి ఉపయోగించే బోధనా సామగ్రి లేదా పదార్థాలు, నేరుగా మరియు చేతితో అనుభవాన్ని అందిస్తాయి.

Key Points

అబాకస్:

  • ఇది తీగలకు అనుసంధానించబడిన మణిలతో కూడిన చెక్క చట్రం.
  • ఇది కూడిక, తీసివేత, గుణకారం మరియు భాగాహారం కోసం ఉపయోగించే ఒక రకమైన ప్రాచీన కాలిక్యులేటర్.
  • అబాకస్‌లో మణిలను వివిధ స్థానాలకు మార్చడం ద్వారా, ప్రజలు చాలా వేగంగా లెక్కలు చేయగలిగారు.
  • ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా వివిధ పాఠశాలల్లో గణితంలో అంకగణితం అంటే కూడిక, తీసివేత, స్థాన విలువ మరియు అంక విలువ మొదలైనవి బోధించడానికి ఇప్పటికీ ఉపయోగించబడుతోంది.
  • అబాకస్ సహాయంతో, పిల్లలు సంఖ్యలను లెక్కించగలుగుతారు, కూడగలుగుతారు మరియు తీసివేయగలుగుతారు.
  • ఇది పిల్లల లెక్కింపు వేగాన్ని పెంచడంలో సహాయపడే ఒక వ్యవస్థీకృత లెక్కింపు ప్రక్రియ.

కాబట్టి, అబాకస్ స్థాన విలువ మరియు అంక విలువల భావనను బోధించడానికి ఉపయోగించే ఒక ప్రాచీన గణిత పరికరం అని నిర్ధారించబడింది.

 Additional Information

గ్రాఫ్ఇది చిన్న చతురస్రాలను ఏర్పరిచే గ్రిడ్ల నెట్‌వర్క్.ఇది గణిత డేటాను సూచించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది.గ్రాఫ్ పేపర్‌పై రెండు సరళ రేఖలు, ఒకటి క్షితిజ సమాంతరంగా మరియు మరొకటి నిలువుగా (X-అక్షం మరియు Y-అక్షం అని పిలుస్తారు), మూలం అని పిలువబడే ఒక బిందువు వద్ద ఖండించబడతాయి.ఇచ్చిన డేటా గ్రాఫ్ పేపర్‌పై బిందువులుగా సూచించబడతాయి.
జియోజెబ్రాఇది పాఠశాలల్లో బోధనా-అభ్యసన ప్రక్రియ కోసం ఉపయోగించే గణిత సాఫ్ట్‌వేర్.ఇది జ్యామితి, బీజగణితం, పట్టికలు, గ్రాఫ్‌లు మరియు కాలిక్యులస్ బోధించడంలో చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది.
జియోబోర్డ్ఇది నిర్దిష్ట పరిమాణంలో ఒక దీర్ఘచతురస్రాకార ప్లైబోర్డ్, దీని ఉపరితలంపై సరైన వరుసలలో ఇనుప గోర్లు స్థిరపరచబడ్డాయి.ఇనుప గోర్లు ఒకదానికొకటి 1 సెం.మీ (అనుకూలంగా) దూరంలో ఉండాలి.వివిధ పరిమాణాలలోని వివిధ రబ్బరు బ్యాండ్లను ఉపయోగించి, వివిధ రకాల జ్యామితీయ ఆకారాలను ఏర్పరచవచ్చు.ఇది వివిధ జ్యామితీయ ఆకారాల వైశాల్యం మరియు చుట్టుకొలత భావనను నేర్చుకోవడంలో చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది.

117. గణితంలో ఏదైనా అంశానికి సంబంధించిన బోధనా లక్ష్యాలను రూపొందించేటప్పుడు ఇచ్చిన అంశంలో ఏది పరిగణించబడదు?

A. బోధన విషయం యొక్క స్వభావం

B. అభ్యాఅభ్యాసకుల అవసరం మరియు ఆసక్తిసకుల అవసరం మరియు ఆసక్తి

C. వనరుల లభ్యత

D. జాతి యొక్క రాజకీయ భావజాలం

Solution

లక్ష్యాలు మరియు ధ్యేయాలూ మా మార్గదర్శకాలు. అభ్యాసకుడు వాస్తవానికి చేసే దానిలో కావాల్సిన మార్పులుగా ఇవి ఉత్తమంగా వ్యక్తీకరించబడతాయి. పాఠ్యాంశం యొక్క బోధన యొక్క ఉప-ఉత్పత్తిగా అభ్యాసకుడు చేసే వాటిలో కావాల్సిన మార్పులు స్వయంచాలకంగా అభివృద్ధి చెందవు. గణితాన్ని ఉపయోగించడంలో నైపుణ్యాలతో సహా ప్రతి రకమైన ప్రవర్తన, క్రియాశీల అభ్యాస పరిస్థితులలో దాని అభ్యాసానికి ప్రత్యక్ష కేటాయింపు అవసరం.

గణితాన్ని బోధించే లక్ష్యాలను రూపొందించడంలో అంతర్లీన ప్రాంగణాలు-

  • గణిత శాస్త్రాన్ని బోధించే లక్ష్యాలు మరియు లక్ష్యాలు తప్పనిసరిగా సాధారణ విద్య లక్ష్యాలను కలిగి ఉండాలి (విద్యపై జాతీయ విధానంలో ప్రతిపాదించినట్లు). ఇవి సమాజ అవసరాలను కూడా ప్రతిబింబించాలి మరియు మన సంస్కృతి యొక్క ముఖ్య లక్షణాలను బలోపేతం చేయాలి.
  • బోధనా లక్ష్యాలను రూపొందించేటప్పుడు, విషయం యొక్క స్వభావం, అభ్యాసకుల అవసరం మరియు ఆసక్తి మరియు వనరుల లభ్యతను కూడా గుర్తుంచుకోవాలి.
  • గణిత విద్య కంటెంట్ మరియు మెథడాలజీలో అపూర్వమైన మార్పుల కాలం గుండా వెళుతోంది. విజ్ఞానం యొక్క అభివృద్ధి చెందుతున్న ధోరణులు మరియు విస్తరిస్తున్న సరిహద్దులు లక్ష్యాల రూపకల్పనకు ఆధారం కావాలి.
  • లక్ష్యాలు కోరుకున్న ప్రవర్తన మరియు అది సంభవించే పరిస్థితి రెండింటినీ సూచించాలి. ఇది ఉపాధ్యాయుల ప్రవర్తన కంటే కావలసిన విద్యార్థి ప్రవర్తన పరంగా వ్యక్తీకరించబడాలి. ఇది కూడా ప్రత్యేకంగా పేర్కొనబడాలి, తద్వారా కొన్ని సరైన అభ్యాస కార్యకలాపాలను ఊహించడం సాధ్యమవుతుంది.

కాబట్టి, గణిత శాస్త్రానికి సంబంధించిన ఏదైనా అంశానికి సంబంధించిన బోధనా లక్ష్యాలను రూపొందించేటప్పుడు రాజకీయ భావజాలం అవసరం లేదని మేము నిర్ధారించాము.

118. గణిత పాఠ్యాంశాల వశ్యత అంటే

A. ఇది తరగతి గది కార్యకలాపాలతో అనుసంధానించబడి ఉండాలి

B. ఇది వివిధ రకాల అభ్యాసకుల అవసరాల కోసం కార్యకలాపాలను కలిగి ఉండాలి

C. బోధనా అభ్యాస ప్రక్రియలో పిల్లల క్రియాశీల భాగస్వామ్యాన్ని నిర్ధారించడానికి

D. దీనికి వివిధ గణిత ప్రక్రియల తెలివైన ఉపయోగం అవసరం

Solution

గణిత పాఠ్యాంశాలు విద్యలో ముఖ్యమైన అంశం. ఏమి జరుగుతుందో వ్రాతపూర్వక వివరణ పాఠ్యాంశంగా పిలువబడుతుంది. గణిత పాఠ్యాంశాలు పిల్లల సమగ్ర వికాసానికి తోడ్పడతాయి. ఇది విద్యార్థులలో తార్కికం మరియు ఆలోచనా నైపుణ్యాలను పెంచడంలో సహాయపడుతుంది. ఇది వివిధ రకాల అభ్యాసకులకు అవసరమైన కార్యకలాపాలను కలిగి ఉండాలి.

Key Points

  • గణిత పాఠ్యప్రణాళిక యొక్క సౌలభ్యం అంటే వివిధ రకాల అభ్యాసకుల అవసరాలకు సంబంధించిన కార్యకలాపాలను కలిగి ఉండాలి. తద్వారా అభ్యాసకులందరూ ఎటువంటి సమస్య లేకుండా సులభంగా నేర్చుకుంటారు.

వివిధ రకాల అభ్యాసకులకు గణితంలో అవసరమైన కార్యకలాపాలు క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

  • గణిత క్విజ్‌లు: గణితంలో క్విజ్ వివిధ మార్గాల్లో నిర్వహించబడవచ్చు, ఇది ఒక సమయంలో పాల్గొనేవారి సంఖ్య లేదా ఈ ప్రయోజనం కోసం ప్రణాళిక చేయబడిన పోటీ రకం స్వభావంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మేము సంస్థ యొక్క పెద్ద గదిలో లేదా అసెంబ్లీ హాలులో క్విజ్ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించవచ్చు.
  • గణిత ఆటలు: విద్యార్థులకు గణితాన్ని బోధించడానికి ఆటలు ఉల్లాసభరితమైన కార్యాచరణ. మ్యాజిక్ వర్గాల నిర్మాణం, త్రిభుజాలపై నంబర్ గేమ్‌లు, మ్యాజిక్ స్టార్‌లపై నంబర్ గేమ్‌లు వంటి వివిధ గేమ్‌లు ఉన్నాయి.
  • పజిల్స్ : పజిల్స్ పిల్లల మేధో వికాసానికి సహాయపడతాయి. ఇది పిల్లల సమస్యలను పరిష్కరించే నైపుణ్యాలను పెంచడంలో సహాయపడుతుంది.

Additional Information

గణితం:

  • గణితానికి దాని స్వంత సాధనాలు, భాష మరియు ఆపరేషన్ మోడ్ ఉన్నాయి.
  • దీనిని లాజికల్ రీజనింగ్ సైన్స్ అని కూడా అంటారు.
  • కొత్త పరిస్థితులకు నియమాలు మరియు భావనల అన్వయం అవసరం.
  • ఇది అమూర్త శాస్త్రం.
  • ఇది లాజికల్ సీక్వెన్స్ సబ్జెక్ట్.

పాఠ్యప్రణాళిక:

  • విద్యలో పాఠ్యాంశాలు ముఖ్యమైన అంశం.
  • పాఠ్యప్రణాళిక లేకుండా, మనం ఎలాంటి విద్యా ప్రయత్నాలను రూపొందించలేము.
  • దీని అర్థం లక్ష్యం వైపు మార్గం.
  • ఏమి జరుగుతుందో వ్రాతపూర్వక వివరణ పాఠ్యాంశంగా పిలువబడుతుంది.
  • పాఠ్యప్రణాళిక అనేది పిల్లల ద్వారా పొందిన అన్ని అనుభవాల మొత్తంగా పరిగణించబడుతుంది.

ఇక్కడ ముగింపు ఏమిటంటే, గణిత పాఠ్యాంశాల సౌలభ్యం అంటే అది వివిధ రకాల అభ్యాసకుల అవసరాల కోసం కార్యకలాపాలను కలిగి ఉండాలి.

119. డయాగ్నోస్టిక్స్ పరీక్షలు ————సహాయపడతాయి?

A. పిల్లల అవగాహనలో అంతరాలను తెలుసుకోవడం

B. తల్లిదండ్రులకు అభిప్రాయాన్ని తెలియజేయడానికి

C. పురోగతి నివేదికను రూపొందించడానికి

D. ముగింపు పరీక్షలో అడిగే ప్రశ్నలను రూపొందించడానికి.

Solution

విద్యార్థుల్లో నాణ్యమైన అభ్యాసాన్ని ప్రోత్సహించడం ఉపాధ్యాయుని పాత్ర. మీరు గైడ్‌గా వ్యవహరించినప్పుడు మరియు విద్యార్థులు నేర్చుకునే ప్రక్రియలో చురుకుగా పాల్గొన్నప్పుడు మాత్రమే ఇది సాధ్యమవుతుంది.

♦బోధన-అభ్యాస ప్రక్రియలో, అభ్యాసకుడు తప్పులు చేసిన ప్రాంతాలను ఉపాధ్యాయుడు గుర్తించి, గుర్తించాలి. ఇది బోధన-అభ్యాస ప్రక్రియలో కీలకమైన దశ, ఇక్కడ మీరు రోగనిర్ధారణ చేసి, కావలసిన అభ్యాస నాణ్యతను నిర్ధారించడానికి రీమీడియల్ టీచింగ్ కోసం సూచనా సామగ్రిని సిద్ధం చేయాలి.

ప్రధానాంశాలు

♦రోగనిర్ధారణ అంటే అభ్యాసానికి సంబంధించిన సమస్యలు మరియు లోపాల స్వభావాన్ని గుర్తించడం.
 ♦రోగనిర్ధారణ పరీక్ష అనేది ఉపాధ్యాయులు మరియు విద్యార్థులకు వారి బలాలు మరియు బలహీనతల కోసం అభిప్రాయాన్ని అందించే పరీక్ష. లోపం ఉన్న ప్రాంతాన్ని గుర్తించడానికి మరియు గుర్తించడానికి ఇది తీసుకోబడుతుంది.
♦అధ్యాయం చివరలో, ఉపాధ్యాయుడు నిర్దిష్ట కాన్సెప్ట్ లేదా టాపిక్ యొక్క అభ్యాసకుని అవగాహన స్థాయిని తెలుసుకోవడానికి రోగనిర్ధారణ పరీక్షను నిర్వహిస్తాడు.
 ఇది సహాయపడుతుంది:
♦పిల్లల అవగాహనలో అంతరాలను తెలుసుకోవడం.
♦ఇబ్బందుల్లో ఉన్న లేదా సహాయం అవసరమైన విద్యార్థులను గుర్తించడం.
♦లోపాలను గుర్తించడం లేదా నేర్చుకోవడంలో ఇబ్బందులు.
♦నెమ్మదిగా నేర్చుకోవడానికి గల కారణాలను కనుగొనడం.
అందువల్ల, పిల్లల అవగాహనలో అంతరాలను తెలుసుకోవడంలో డయాగ్నోస్టిక్స్ పరీక్షలు సహాయపడతాయని నిర్ధారించబడింది.

120. కింది ప్రకటనలలో, గణిత శాస్త్ర స్వభావంతో సంబంధం లేనిది ఏది?

A. గణితానికి దాని స్వంత భాష ఉంది, దాని నుండి నిబంధనలు, భావన, సంకేతం, సూత్రం మొదలైనవి అభివృద్ధి చెందుతాయి.

B. గణితంలో సాధారణీకరణ పరిధి చాలా పరిమితం.

C. గణితం అనేది ప్రపంచ సముదామైన పాఠ్యాంశా విషయము 

D. గణితంలో గీసిన ముగింపు ఆధారంగా అంచనాలు సాధ్యమవుతాయి.

Solution

నేడు గణితం అనేది  విజ్ఞానశాస్త్రం నుండి సమాచారం, కొలతలు మరియు పరిశీలనలతో వ్యవహరించే విభిన్న క్రమశిక్షణ; అనుమితి, తగ్గింపు మరియు రుజువుతో; మరియు సహజ దృగ్విషయం యొక్క గణిత నమూనాలు, మానవ ప్రవర్తన మరియు సాంఘిక వ్యవస్థలు దీనిని విశ్వవ్యాప్త అంశంగా చేస్తాయి.

గణితం యొక్క స్వభావం:

  • గణితం మన చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి సహాయపడే దాచిన నమూనాలను వెల్లడిస్తుంది.
  • విద్యలో గణితశాస్త్రం యొక్క ప్రత్యేక పాత్ర దాని సార్వత్రిక అన్వయత యొక్క పరిణామం. గణితం యొక్క ఫలితాలు – సిద్ధాంతాలు మరియు సిద్ధాంతాలు – ముఖ్యమైనవి మరియు ఉపయోగకరమైనవి; ఉత్తమ ఫలితాలు కూడా సొగసైనవి మరియు లోతైనవి. దాని సిద్ధాంతాల ద్వారా, గణితం విజ్ఞాన శాస్త్రానికి సత్యం యొక్క పునాది మరియు నిశ్చయత యొక్క ప్రమాణం రెండింటినీ అందిస్తుంది. అందువలన, ఇది సాధారణీకరణ యొక్క విస్తృత పరిధిని కలిగి ఉంది.
  • గణిత శాస్త్రజ్ఞులు గణితాన్ని ఒక భాషగా చూస్తారు, ఏ ఇతర భాషా గణితానికి దాని స్వంత పదజాలం, వ్యాకరణం మరియు నిబంధనలు, నిర్వచనాలు, కార్యాచరణ సంకేతాలు, సూత్రాలు మొదలైనవి అని పిలువబడే నియమాలు ఉన్నాయని వారు నమ్ముతారు.
  • గణితం ప్రకృతిలో తగ్గింపు మరియు ప్రేరకమైనది, కాబట్టి దాని తగ్గింపు మరియు ప్రేరణ యొక్క స్వభావం కారణంగా తార్కికం ఆధారంగా ముగింపు పొందిన తర్వాత దానిని అంచనా వేయవచ్చు.

అందువల్ల, పైన వివరించిన అంశాల నుండి, “గణితంలో సాధారణీకరణ పరిధి చాలా పరిమితం” అని మనం చెప్పగలం, ఇది గణిత శాస్త్రానికి సంబంధించినది కాదు.

121. మలేరియా పరాన్నజీవిని ఎవరు కనుగొన్నారు?

A. రోనాల్డ్ రాస్

B. చార్లెస్ లూయిస్ అల్ఫోన్స్ లావెరన్

C. లూయిస్ పాశ్చర్

D. జేమ్స్ వాట్సన్

Solution

సరైన సమాధానం చార్లెస్ లూయిస్ అల్ఫోన్స్ లావెరన్.

 Key Points

  • చార్లెస్ లూయిస్ ఆల్ఫోన్స్ లావెరన్ 1889 లో మలేరియా పరాన్నజీవిని కనుగొన్నాడు మరియు 1907లో అతని ఆవిష్కరణకు నోబెల్ బహుమతిని అందుకున్నాడు.
  • మలేరియా సోకిన వ్యక్తుల నుండి రక్తాన్ని పరిశీలించిన తర్వాత, 1889 లో ఆల్ఫోన్స్ లావెరన్ మలేరియా మరొక రకమైన ఏకకణ జీవి , ఎర్ర రక్త కణాలపై దాడి చేసే ప్లాస్మోడియం కుటుంబానికి చెందిన ప్రోటోజోవా వల్ల వస్తుందని నిశ్చయంగా చూపించగలిగాడు.
  • అతను ఇతర వ్యాధులకు కారణమయ్యే ఇతర ఏకకణ పరాన్నజీవులను కూడా గుర్తించాడు.
  • దీని కోసం అతనికి 1907 లో నోబెల్ లభించింది.

Confusion Points

  • సోకిన వ్యక్తుల రక్తంలో వ్యాధిని కలిగించే పరాన్నజీవిని ఆల్ఫోన్స్ లావెరన్ గుర్తించిన తర్వాత , ఏకకణ జీవి యొక్క జీవిత చక్రాన్ని చార్ట్ చేయడానికి ప్రయత్నాలు జరిగాయి.
  • పరాన్నజీవి రక్తంలో మాత్రమే కనుగొనబడినందున, ఇది రక్తం పీల్చే దోమల ద్వారా వ్యాపిస్తుందని పరిశోధకులు అనుమానించారు మరియు దాని జీవిత చక్రంలో కొంత భాగాన్ని వాటిలో గడిపారు.
  • రోనాల్డ్ రాస్ మలేరియా-సోకిన వ్యక్తుల నుండి దోమలు రక్తాన్ని పీల్చుకుంటాయి మరియు 1897 లో అతను ఒక నిర్దిష్ట జాతి దోమల కడుపులో మలేరియా పరాన్నజీవిని జీవితంలో ఒక నిర్దిష్ట దశలో కనుగొన్నాడు.

122. పుట్టగొడుగులలో కనిపించే పోషణ విధానం _________.

A. సాప్రోఫైటిక్

B. హోలోజోయిక్

C. సహజీవనం

D. పరాన్నజీవి

Solution

సరైన సమాధానం సాప్రోఫైటిక్

Key Points

  • సాప్రోఫైటిక్ న్యూట్రిషన్ అనేది పుట్టగొడుగులలో పోషకాహార విధానం.
  • సేంద్రియ పదార్థాలు చనిపోయే మరియు క్షీణించే జీవులు సాప్రోఫైటిక్ పోషణలో ఆహారంగా ఉపయోగించబడతాయి.
  • సాప్రోఫైటిక్ పోషణ :
    • సాప్రోఫైటిక్ న్యూట్రిషన్ అనేది పుట్టగొడుగులలో పోషకాహార విధానం.
    • సేంద్రియ పదార్థాలు చనిపోయే మరియు క్షీణించే జీవులు సాప్రోఫైటిక్ పోషణలో ఆహారంగా ఉపయోగించబడతాయి.
    • ఈ ప్రక్రియ సెల్యులార్ అవసరాల కోసం చనిపోయిన మరియు కుళ్ళిపోతున్న పదార్థాలలో ఉన్న భాగాలను ఉపయోగిస్తుంది.
    • అందువల్ల, పుట్టగొడుగులు వాటి ఆహారం కోసం చనిపోయిన మరియు కుళ్ళిన వంటి కొన్ని ఇతర పదార్ధాల ఆధారంగా సాప్రోఫైటిక్గా ఉంటాయి.

Additional Information హోలోజోయిక్

  • హోలోజోయిక్ న్యూట్రిషన్ అనేది ఒక రకమైన హెటెరోట్రోఫిక్ పోషణ, ఇది ద్రవాలు లేదా ఘన ఆహార కణాల అంతర్గతీకరణ మరియు అంతర్గత ప్రాసెసింగ్ ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది.

సహజీవనం

  • సహజీవనం అనేది రెండు వేర్వేరు జీవ జీవుల మధ్య సన్నిహిత మరియు దీర్ఘకాలిక జీవసంబంధమైన పరస్పర చర్య, ఇది పరస్పరం, ప్రారంభవాదం లేదా పరాన్నజీవి కావచ్చు.

పరాన్నజీవి

  • పరాన్నజీవి అనేది జాతుల మధ్య సన్నిహిత సంబంధం, ఇక్కడ ఒక జీవి, పరాన్నజీవి, మరొక జీవిపై లేదా లోపల నివసిస్తుంది, హోస్ట్, దానికి కొంత హాని కలిగిస్తుంది మరియు ఈ జీవన విధానానికి నిర్మాణాత్మకంగా అనుగుణంగా ఉంటుంది.

123. జీర్ణక్రియ తరువాత, ప్రోటీన్ ఇలా మార్చబడుతుంది:

A. కార్బోహైడ్రేట్లు

B. చిన్న గ్లోబుల్స్

C. అమైనో ఆమ్లాలు

D. పిండి పదార్ధం

Solution

సరైన సమాధానం అమైనో ఆమ్లాలు.

Key Points 

  • ప్రొటీన్ మన కడుపులో చేరినప్పుడు, హైడ్రోక్లోరిక్ యాసిడ్ మరియు ప్రోటీసెస్ అని పిలువబడే ఎంజైమ్‌లు (పెప్టిడేస్ లేదా ప్రొటీనేజ్ అని కూడా పిలుస్తారు) దానిని అమైనో ఆమ్లాల చిన్న గొలుసులుగా విచ్ఛిన్నం చేస్తాయి.
  • మన కడుపు నుండి, అమైనో ఆమ్లాల ఈ చిన్న గొలుసులు చిన్న ప్రేగులలోకి వెళతాయి.
  • ఇది జరిగినప్పుడు, ప్యాంక్రియాస్ ఎంజైమ్‌లను మరియు బైకార్బోనేట్ బఫర్‌ను విడుదల చేస్తుంది, ఇది జీర్ణమైన ఆహారం యొక్క ఆమ్లతను తగ్గిస్తుంది .
  • ఈ తగ్గింపు అమైనో ఆమ్ల గొలుసులను వ్యక్తిగత అమైనో ఆమ్లాలుగా విడగొట్టడానికి మరిన్ని ఎంజైమ్‌లను అనుమతిస్తుంది .

Additional Information 

  • కార్బోహైడ్రేట్లు – ఇది అమైలేస్ ద్వారా జీర్ణమవుతుంది, గ్లూకోజ్‌గా మార్చబడుతుంది మరియు చివరకు నిల్వ కోసం గ్లైకోజెన్‌గా మార్చబడుతుంది.
  • స్టార్చ్ – ఇది కార్బోహైడ్రేట్ యొక్క ప్రత్యేక రకం మరియు ఇదే పద్ధతిలో జీర్ణమవుతుంది.
  • చిన్న గ్లోబుల్స్ – ఇది ప్రాథమికంగా ఒక మాధ్యమంలో తేలియాడే ద్రవం యొక్క చిన్న చుక్క లేదా బంతి.
  • ప్రోటీజ్ (పెప్టిడేస్ లేదా ప్రొటీనేజ్ అని కూడా పిలుస్తారు) అనేది ప్రోటీయోలిసిస్‌ను ఉత్ప్రేరకపరిచే (ప్రతిచర్య రేటును పెంచుతుంది లేదా “వేగాన్ని పెంచుతుంది”), ప్రోటీన్‌లను చిన్న పాలీపెప్టైడ్‌లు లేదా సింగిల్ అమైనో ఆమ్లాలుగా విభజించి, కొత్త ప్రోటీన్ ఉత్పత్తులను ఏర్పరుస్తుంది.

124. కార్బోహైడ్రేట్లు, కొవ్వు మరియు ప్రోటీన్ల జీర్ణక్రియ ఎక్కడ జరుగుతుంది?

A. జీర్ణాశయం

B. చిన్నపేగు

C. పెద్దపేగు

D. నోరు

Solution

నిబంధన:

  • జీర్ణక్రియ అనేది పెద్ద కరిగని ఆహార అణువులను చిన్న నీటిలో కరిగే ఆహార కణాలుగా విచ్ఛిన్నం చేయడం.
  • కాబట్టి వాటిని జలసంబంధమైన రక్త ప్లాస్మాలోకి గ్రహించవచ్చు.
  • నిర్దిష్ట సేంద్రీయ సంస్థలలో, ఈ చిన్న పదార్థాలు చిన్న ప్రేగు ద్వారా రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థలోకి గ్రహించబడతాయి.
  • జీర్ణక్రియ ప్రక్రియలో నాలుగు దశలు ఉన్నాయి:
    • గ్రహణం
    • ఆహారం యొక్క యాంత్రిక మరియు రసాయన విచ్ఛిన్నం
    • పోషకాల శోషణ
    • జీర్ణం కాని ఆహారాన్ని తొలగించడం​

వివరణ:

భాగంకార్యం
జీర్ణాశయంజీర్ణాశయం అనేది ఖాళీ అవయవం లేదా “పాత్ర”.ఇది జీర్ణాశయ ఎంజైమ్‌లతో కలిపి ఆహారాన్ని నిల్వ చేస్తుంది.ఈ ఎంజైమ్‌లు ఆహారాన్ని ఉపయోగకరమైన రూపంలోకి విచ్ఛిన్నం చేయడం కొనసాగిస్తాయి.
చిన్నపేగుడ్యూడెనమ్ కార్బోహైడ్రేట్లు, ప్రోటీన్లు మరియు కొవ్వుల నిరంతర విచ్ఛిన్నం ప్రక్రియకు ఎక్కువగా బాధ్యత వహిస్తుంది.జీర్ణాశయంలో తక్కువగా ఉన్న జెజునమ్ మరియు ఇలియమ్ ప్రధానంగా రక్తప్రవాహంలోకి పోషకాలను గ్రహించడానికి బాధ్యత వహిస్తాయి.
పెద్దపేగుపెద్దపేగు లేదా కోలన్ మలినాలను ప్రాసెస్ చేయడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది.కాబట్టి కడుపు నిర్వహణ సులభం మరియు సౌకర్యవంతంగా ఉంటుంది.గరిష్ట నీరు మరియు ఖనిజాల శోషణ జరుగుతుంది.
నోరుజీర్ణవ్యవస్థ ప్రారంభం.ఆహారాన్ని విచ్ఛిన్నం చేయడం ప్రారంభించడానికి లాలాజలం ఆహారంతో కలుస్తుంది, ఇది గ్రహించబడి ఉపయోగించబడే రూపంలో ఉంటుంది.నాలుక ఆహారాన్ని మీ గొంతులోకి మరియు ఆహారవాహికలోకి పంపుతుంది.

కాబట్టి, చిన్నపేగు అనేది కార్బోహైడ్రేట్లు, కొవ్వులు మరియు ప్రోటీన్ల జీర్ణక్రియ జరిగే భాగం.

125. వజ్రం ఒక ________.

A. లోహ స్ఫటికం

B. సమయోజనీయ స్ఫటికం

C. అయానిక్ స్ఫటికం

D. మాలిక్యులర్ స్ఫటికం

Solution

సరైన సమాధానం సమయోజనీయ​ స్ఫటికాలు.
పద్దతి:
క్రిస్టల్ లాటిస్‌ను 3-D స్పేస్‌లో అణువులు, అయాన్లు లేదా స్ఫటికాకార ఘన అణువుల వంటి భాగాల కణాల సాధారణ అమరికగా పిలుస్తారు.
వాన్ డెర్ వాల్స్ స్ఫటికాలు / మాలిక్యులర్ స్ఫటికాలు.

  • హైడ్రోజన్, మీథేన్ లేదా వాన్ డెర్ వాల్స్ శక్తులు లేదా హైడ్రోజన్ బంధాల ద్వారా బంధించబడిన మరిన్ని కర్బన సమ్మేళనాలు వంటి అణువుల లాటిస్ శ్రేణిని కలిగి ఉండే ఘనపదార్థాన్ని వాన్ డెర్ వాల్స్ క్రిస్టల్ అంటారు.
  • వాన్ డెర్ వాల్స్ క్రిస్టల్ యొక్క సాధారణ లక్షణాలు మృదువైనవి, తక్కువ ద్రవీభవన స్థానం మరియు వేడి మరియు విద్యుత్ యొక్క పేలవమైన కండక్టర్.

అయానిక్ స్ఫటికాలు.

  • లాటిస్ పాయింట్లు చార్జ్డ్ పార్టికల్స్ (అయాన్లు) చేత ఆక్రమించబడతాయి మరియు కొలంబిక్ శక్తులచే కలిసి ఉంటాయి.
  • ప్రతి అయాన్ యొక్క పరిమాణం మరియు సాపేక్ష సంఖ్య క్రిస్టల్ నిర్మాణాన్ని నిర్ణయిస్తాయి.

సమయోజనీయ స్ఫటికాలు.

  • లాటిస్ పాయింట్లు తటస్థ అణువులచే ఆక్రమించబడతాయి. దీనిలో పరమాణువులు సమయోజనీయ బంధాల ద్వారా కలిసి ఉంటాయి.
  • ఈ స్ఫటికాలు గట్టి ఘనపదార్థాలు మరియు విద్యుత్ యొక్క పేలవమైన వాహకాలు.
  • సమయోజనీయ ఘనపదార్థాలు ఘనపదార్థాలు, దీనిలో భాగ కణాలు పరమాణువులు మరియు ఇంటర్‌పార్టికల్ శక్తులు బలమైన సమయోజనీయ బంధాలు.
    ఉదాహరణలు – డైమండ్, క్వార్ట్జ్, SiO2.

వివరణ:
  పై భావన నుండి, వజ్రం ఒక సమయోజనీయ స్ఫటికం అని స్పష్టమవుతుంది.

126. క్షారమృత్తిక లోహాల గురించిన కింది ప్రకటనలలో ఏది నిజం కాదు?

A. స్ట్రోంటియం లవణాలు ఎర్రటి మంటతో కాలిపోతాయి

B. రోగి యొక్క అన్నవాహికను ఎక్స్-రే ద్వారా పరీక్షించడానికి వైద్యంలో బేరియం మెటల్ ఉపయోగించబడుతుంది

C. కిరణజన్య సంయోగక్రియలో సూర్యకాంతి నుండి శక్తిని బంధించే క్లోరోఫిల్‌ను తయారు చేయడానికి ఆకుపచ్చ మొక్కలకు మెగ్నీషియం అవసరం.

D. రత్నం యొక్క ఎరుపు రంగు రూబీ దానిలోని బెరీలియం మూలకం కారణంగా ఉంది

Solution

సరైన సమాధానం రత్నం యొక్క ఎరుపు రంగు రూబీ దానిలో ఉన్న బెరీలియం మూలకం కారణంగా ఉంది.

Important Points 

  • క్షారమృత్తిక లోహాలు బెరీలియం (Be), మెగ్నీషియం (Mg), కాల్షియం (Ca), స్ట్రోంటియం (Sr), బేరియం (Ba) మరియు రేడియం (Ra).
  • స్ట్రోంటియం క్లోరైడ్ మంటకు ప్రకాశవంతమైన ఎరుపు రంగును అందిస్తుంది. కాబట్టి 1 నిజం.
  • బేరియం ఎక్స్-రే అనేది జీర్ణశయాంతర (GI) మార్గం యొక్క రేడియోగ్రాఫిక్ (ఎక్స్-రే) పరీక్ష.
  • బేరియం ఎక్స్-కిరణాలు (ఎగువ మరియు దిగువ GI సిరీస్ అని కూడా పిలుస్తారు) కణితులు, పూతల మరియు ఇతర తాపజనక పరిస్థితులు, పాలిప్స్, హెర్నియాలు మరియు స్ట్రిక్చర్‌లు వంటి GI ట్రాక్ట్ యొక్క అసాధారణతలను నిర్ధారించడానికి ఉపయోగిస్తారు. కాబట్టి 2 నిజం.
  • మెగ్నీషియం క్లోరోఫిల్‌లో కేంద్ర మూలకం, మొక్కలలో ఆకుపచ్చ వర్ణద్రవ్యం. కాబట్టి 3 కూడా నిజం.
  • మొక్కకు పూర్తి-స్పెక్ట్రమ్ కాంతిని అందించినప్పుడు, క్లోరోఫిల్ అణువులు కాంతి స్పెక్ట్రం యొక్క ఎరుపు మరియు నీలం భాగాలను గ్రహిస్తాయి మరియు ఆకుపచ్చ కాంతి ఆకుల నుండి ప్రతిబింబిస్తుంది.
  • రూబీ రంగు క్రోమియం ఉండటం వల్ల వస్తుంది.
  • అమెథిస్ట్, నీలమణి, పచ్చ మరియు వజ్రంతో పాటు సాంప్రదాయ కార్డినల్ రత్నాలలో రూబీ ఒకటి.
  • క్రోమియం మలినం యొక్క ఉనికి రంగులేని కొరండం క్రిస్టల్‌ను ఎరుపుగా చేస్తుంది, అయితే క్రోమియం అశుద్ధత ఉనికిని రంగులేని బెరిల్ ఆకుపచ్చగా చేస్తుంది.
  •  Additional Information
మూలకం  గుర్తుపరమాణు సంఖ్యకనుగొనబడినకనుగొన్నవారు
బేరియంBe41798నికోలస్ లూయిస్ వాక్వెలిన్
మెగ్నీషియంMg121755జోసెఫ్ బ్లాక్
కాల్షియం Ca201808హంఫ్రీ డేవీ
స్ట్రోంటియంSr381790 అడైర్ క్రాఫోర్డ్
బేరియంBa561808కార్ల్ విల్హెల్మ్ షీలే మరియు హంఫ్రీ డేవీ
రేడియం Ra881898మేరీ క్యూరీ
క్రోమియంCr21797లూయిస్ నికోలస్ వాక్వెలిన్

127. వేటిలో అలైంగిక ప్రత్యుపత్తి జరుగుతుంది

A. మొక్కలు

B. పెద్ద జంతువులు

C. చిన్న జంతువులు

D. చిన్న జంతువులు మరియు మొక్కలు

Solution

  • అలైంగిక ప్రత్యుపత్తి చిన్న జంతువులు మరియు మొక్కలలో జరుగుతుంది.
  • ఇది ఒక రకమైన ప్రత్యుపత్తి, దీనిలో ఒకే మాతృ కణం నుండి ఆఫ్ స్ప్రింగ్‌లు ఉత్పత్తి చేయబడతాయి మరియు తల్లిదండ్రుల మాదిరిగానే జన్యు సంకేతాన్ని కలిగి ఉంటాయి.
  • కొత్త జీవులు సోమాటిక్ కణాల ద్వారా ఉత్పత్తి అవుతాయి, అందువల్ల దీనికి సోమాటోజెనిక్ పునరుత్పత్తి అనే మరో పేరు ఉంది.
  • ఇది మైటోటిక్ విభజన ద్వారా సంభవిస్తుంది మరియు గామేట్ల కలయిక జరగదు.
  • అలైంగిక ప్రత్యుపత్తికి ఉదాహరణలు మొక్కలు, ప్రోటోజోవాన్లు, స్పాంజ్, ప్లానారియా మొదలైనవి.

128. కౌమారదశలో బిడ్డ అభివృద్ధి ఎలా ఉంటుంది?

A. చదువుకు వచ్చే దశ

B. అత్యంత ముఖ్యమైనది

C. అత్యంత సమస్యాత్మకమైనది

D. సులభ జీవితం

Solution

అభివృద్ధి అనేది ఆకారం, పరిమాణం, ఆరోగ్యం లేదా మనస్తత్వంలో మార్పుగా నిర్వచించబడుతుంది. మానవుల అభివృద్ధిని వివిధ దశలుగా విభజించారు: శైశవం, బాల్యం, పెద్దబాల్యం, కౌమారదశ మరియు వయోజన దశ.

‘కౌమారదశ’‘ లేటన్ పదం ‘Adolescere’ నుండి వచ్చింది, దీని అర్థం ‘పెరిగి పరిపక్వం చెందడం’. ఇది 12 నుండి 19 సంవత్సరాల వయస్సు మధ్య ఉన్న దశ.

  • కౌమారదశ అనేది బాల్యం మరియు వయోజన దశల మధ్య సంక్రాంతి దశ, ఈ దశలో ఒక బిడ్డ శారీరకంగా మరియు మానసికంగా పెద్దవారిగా అభివృద్ధి చెందుతాడు.
  • ఇది తుఫాను మరియు ఒత్తిడి దశ, ఎందుకంటే ఈ దశలో పిల్లలు తమ తల్లిదండ్రులతో ఘర్షణలో ఉంటారు, మానసికంగా ఉంటారు మరియు తమ సహచరులతో ఎక్కువ సమయం గడుపుతారు.

Important Points 

  • జీవితంలోని కౌమార దశలో, శారీరకంగా, భావోద్వేగంగా మరియు మానసికంగా అన్ని రూపాలలో అభివృద్ధి జరుగుతుంది. ఇది జీవితంలోని ఒక దశ, ఇది జీవితంలోని మొత్తం అభివృద్ధికి అవకాశాన్ని అందిస్తుంది.
  • కౌమారదశ తర్వాత, ఒక వ్యక్తి వయోజన దశకు చేరుకున్నప్పుడు, ఆ వ్యక్తికి చాలా బాధ్యతలు ఉంటాయి, ఇది ఒక వ్యక్తి యొక్క మొత్తం అభివృద్ధి రేటును నెమ్మదిస్తుంది, ఎందుకంటే అతను లేదా ఆమె జీవితంలోని ఇతర అంశాలపై దృష్టి పెట్టాలి. అతని/ఆమె ప్రయత్నాలు నేర్చుకోవడం కంటే అందించడంపై ఎక్కువగా కేంద్రీకృతమై ఉంటాయి.

కాబట్టి, కౌమార దశలో అభివృద్ధి అత్యంత ముఖ్యమైనది అని నిర్ధారించబడింది.

129. బలహీన ఆమ్లం మరియు బలమైన క్షారం యొక్క చర్య వలన ఏ రకమైన లవణం ఏర్పడుతుంది?

A. ఆమ్ల లవణం

B. క్షార లవణం

C. తటస్థ లవణం

D. డబల్ లవణం

Solution

సరైన జవాబు క్షార లవణం.

  • క్షార లవణం
    • ఇవి క్షారాల అసంపూర్ణ  తటస్థీకరణ చర్యల కారణంగా ఏర్పడతాయి.
    • ఈ లవణాలు ఒకటి లేదా ఎక్కువ సంఖ్యలో హైడ్రాక్సిల్ గ్రూపులని తమ పరమాణువులలో కలిగివుంటాయి.
    • వీటి ద్రావణాలు ఎర్ర లిట్మస్ ను నీలంగా మారుస్తాయి.
    • ఉదాహరణ: CaCO3, Zn(OH)Cl, మొదలైనవి.
  • ఆమ్ల లవణం
    • ఇవి ఆమ్లాల అసంపూర్ణ తటస్థీకరణ చర్యల కారణంగా ఏర్పడతాయి.
    • ఈ లవణాల పరమాణువులలో ఇంకా ఒకటి లేదా ఎక్కువ మార్చగల హైడ్రోజన్ గ్రూపులు ఉంటాయి.
    • వీటి ద్రావణాలు నీలి లిట్మస్ ని ఎర్రగా మారుస్తాయి.
    • ఉదాహరణ: ZnCl2, HgCl2, Fe2 (SO4)3, HgSO4 మొదలైనవి.
  • తటస్థ లవణం
    • బలమైన ఆమ్లం బలమైన క్షారంతో చర్య జరిపితే సాధారణ లవణం లభిస్తుంది.
    • దీని ద్రావణానికి లిట్మస్ కాగితంపై ఏ ప్రభావం కన్పించదు.
    • ఉదాహరణ: KCL, NaCl
  • డబల్ లవణం
    • ఇది  రెండు లవణాల మిశ్రమం.కేవలం ఘన స్థితిలో మాత్రమే ఉంటుంది.
    • ఉదాహరణ: పొటాష్ ఆలం, మొహ్ర్ లవణం

130. తటస్థీకరణ చర్యలో వచ్చే ఉత్పత్తి / ఉత్పత్తులు ఇవి :

A. ఆమ్లం

B. ఆమ్లం మరియు లవణం

C. లవణం మరియు నీరు

D. క్షారం మరియు నీరు

Solution

సరైన జవాబు లవణం మరియు నీరు.

Key Points

  • లవణం మరియు నీటిని ఉత్పత్తులుగా ఇవ్వడానికి ఆమ్లం మరియు క్షారం మధ్య జరిగే చర్యని  తటస్థీకరణ చర్య అంటారు.
  • సాధారణంగా, తటస్థీకరణ చర్యని ఈ విధంగా రాయవచ్చు
    • క్షారం + ఆమ్లం → లవణం + నీరు
  • అన్ని ఆమ్లాలు H+ (సజల) అయాన్లని మరియు అన్ని క్షారాలు OH– (సజల) అయాన్లని విడుదల చేస్తాయి, అందుకని తటస్థీకరణ చర్యని ఇలా చూడవచ్చు
    • ఆమ్లం + క్షారం → లవణం + నీరు 
  • H X (ఆమ్లం) + M OH (క్షారం) → MX (లవణం) + HOH (నీరు)
    • ఇక్కడ H+ (సజల) + OH– (సజల) → H2O(l)
  • NaOH(సజల) [సోడియం హైడ్రాక్సైడ్] + HCl(సజల) [హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లం] → NaCl(సజల) [సోడియం క్లోరైడ్] + H2O(l) [నీరు]

131. వెండిని బయట ఉంచినప్పుడు సాధారణంగా ఏర్పడే తుప్పు రంగు ఏమిటి?

A. నీలం

B. నలుపు

C. ఆకుపచ్చ

D. గోధుమ రంగు

Solution

సరైన సమాధానం నలుపు .

  • వెండిపై నలుపు పూత తుప్పు పట్టడానికి ఒక ఉదాహరణ .

ప్రధానాంశాలు

  • వాతావరణంలో ఉండే గాలితో ప్రతిచర్య కారణంగా లోహం క్షీణించినప్పుడు, దానిని తుప్పు పట్టడం అని చెప్పవచ్చు.
  • ఆక్సీకరణం కారణంగా తుప్పు పట్టే ప్రక్రియ జరుగుతుంది.
  • గాలికి పెట్టినప్పుడు ఇనుము తుప్పు పట్టి, వెండి కిలుం పడుతుంది
  • లోహాలను తుప్పు పట్టకుండా సంరక్షించాల్సి ఉంటుంది.
  • తుప్పు అనేది ఒక ఇనుప ఆక్సైడ్, సాధారణంగా ఎరుపు-గోధుమ రంగు ఆక్సైడ్, నీరు లేదా గాలి తేమ యొక్క ఉత్ప్రేరక ఉనికిలో ఇనుము మరియు ఆక్సిజన్ యొక్క ప్రతిచర్య ద్వారా ఏర్పడుతుంది.
  • ఆక్సీకరణ తరువాత రాగిపై అందమైన నీలం-ఆకుపచ్చ రంగు (పాటినా) లోహాలు గాలికి ఎలక్ట్రాన్లను కోల్పోవడం యొక్క కనిపించే ఫలితం.

అదనపు సమాచారం

  • తుప్పు పట్టకుండా ఒక లోహాన్ని రక్షించడానికి పారిశ్రామిక పరిశోధన ద్వారా అనేక పద్ధతులు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.
  • బంగారం మరియు ప్లాటినం మినహా, చాలా లోహాల తుప్పు యాదృచ్ఛికంగా ఉంటుంది.
  • లోహం తుప్పు పట్టకుండా నిరోధించడానికి తుప్పు పట్టకుండా ఉండే రసాయనాలను ఉపయోగిస్తారు.
  • తుప్పు పట్టకుండా కాపాడటానికి ఇనుమును డబ్బాతో పూత కూడా వేయవచ్చు.
  • టిన్ తక్కువ రియాక్టివ్గా ఉంటుంది మరియు ఇది ఐరన్ని సంరక్షిస్తుంది.
  • కాథోడిక్ రక్షణ, వేడి గాల్వనైజింగ్, అలాయ్డ్ స్టీల్, తుప్పు నుండి లోహాన్ని రక్షించడానికి ఉపయోగపడే కొన్ని ఇతర పద్ధతులు.
  • గాలావనైజేషన్ అనేది ఇనుమును కరిగిన జింక్లో ముంచే ప్రక్రియ.

132. రాకెట్ గమనములో యిమిడి వున్న సూత్రం :

A. శక్తినిత్యత్వ నియమము

B. న్యూటను మొదటి నియమము

C. ద్రవ్యరాశి నిత్యత్వ నియమము

D. ద్రవ్యవేగ నిత్యత్వ నియమము

Solution

సరైన సమాధానం ద్రవ్యవేగ నిత్యత్వ నియమము
ప్రధానాంశాలు

  • రాకెట్ అనేది విమానం, లేదా అంతరిక్ష నౌక లేదా రాకెట్ ఇంజిన్ నుండి థ్రస్ట్ పొందే ఏదైనా ఇతర వాహనం.
  • ఇది మొదట గురుత్వాకర్షణ శక్తికి వ్యతిరేకంగా పనిచేస్తుంది.
  • మరియు రాకెట్ అంతరిక్షంలో కదులుతున్నప్పుడు రాకెట్ యొక్క స్పష్టమైన బరువు భూమి నుండి దాని దూరం మరియు దిశను బట్టి మారుతుంది.
  • రాకెట్ మొమెంటం పరిరక్షణ సూత్రంపై పనిచేస్తుంది.
  • సమస్య డొమైన్‌లో మొమెంటం యొక్క పరిరక్షణ ప్రకారం, శరీరం యొక్క క్షణం ఎల్లప్పుడూ ఒకే విధంగా ఉంటుంది (స్థిరంగా).

అదనపు సమాచారం

  • న్యూటన్ మొదటి నియమం:
    • బాహ్య శక్తి చర్య ద్వారా దాని స్థితిని మార్చుకోవలసి వస్తే తప్ప ప్రతి వస్తువు నిశ్చలంగా లేదా సరళ రేఖలో ఏకరీతి కదలికలో ఉంటుందని పేర్కొంది.
  • శక్తి పరిరక్షణ నియమం:
    • శక్తి యొక్క పరిరక్షణ నియమం ప్రకారం, శక్తిని సృష్టించలేము లేదా నాశనం చేయలేము – ఒక శక్తి నుండి మరొక రూపానికి మాత్రమే మార్చబడుతుంది.
    • అదేవిధంగా, శక్తి యొక్క పరిరక్షణ చట్టం ప్రకారం శక్తి మొత్తం సృష్టించబడదు లేదా నాశనం చేయబడదు.

133. ఒక కారు 340 కి.మీ. దూరాన్ని 4 గంటల్లో చేరుతుంది. అది కొంతదూరాన్ని గంటకు 90 కి.మీ. వేగంతోనూ, మిగిలిన దూరాన్ని గంటకు 60 కి.మీ. వేగంతోనూ ప్రయాణించింది. అప్పుడు గంటకు 60 కి.మీ. వేగంతో ప్రయాణించిన దూరం, కిలోమీటర్లలో,

A. 40

B. 120

C. 240

D. 300

Solution

ఇచ్చినవి:

మొత్తం దూరం = 340 కి.మీ

మొత్తం సమయం = 4 గంటలు

ఉపయోగించిన సూత్రం:

సమయం = దూరం/వేగం

లెక్కింపు:

60 కిమీ/గం వేగంతో ప్రయాణించిన దూరం x గా ఉండనివ్వండి

⇒ ⇒ 4 = x60x60 + 340−x90340−x90

రెండు వైపులా 180తో గుణించండి,

⇒ 4 × 180 = 3x + 680 – 2x

⇒ 720 = x + 680 

⇒ x = 40 కిమీ/గం

∴ 60 కిమీ/గం వేగంతో ప్రయాణించే దూరం 40 కిమీ/గం

134. పారిశ్రామిక ఉద్గారాలను రూపొందించే నలుసు పదార్థాలను తొలగించడానికి కింది వాటిలో ఏది అత్యంత సమర్థవంతమైన పరికరం

A. సైక్లోనిక్ సెపరేటర్లు

B. ట్రాజెక్టరీ సెపరేటర్స్

C. పైరోలిసిస్

D. దహనం

Solution

పరిష్కారం సైక్లోనిక్ సెపరేటర్లు.

పద్దతి:

  • పర్టిక్యులేట్ పదార్థం- గాలిలో కనిపించే ఘన కణాలు మరియు ద్రవ బిందువుల మిశ్రమం.
  • దుమ్ము, ధూళి, మసి లేదా పొగ వంటి కొన్ని కణాలు కంటితో చూడగలిగేంత పెద్దవి లేదా చీకటిగా ఉంటాయి.
  • మరికొన్ని చాలా చిన్నవిగా ఉంటాయి, వాటిని ఎలక్ట్రాన్ మైక్రోస్కోప్ ఉపయోగించి మాత్రమే గుర్తించవచ్చు.
    • మూలాలు- మంటలు, స్మోక్‌స్టాక్‌లు, నిర్మాణ స్థలాలు మరియు చదును చేయని రోడ్లు; ద్వితీయ కణాల మూలాలలో పవర్ ప్లాంట్లు మరియు ఆటోమొబైల్స్ ద్వారా విడుదలయ్యే వాయు రసాయనాల మధ్య ప్రతిచర్యలు ఉంటాయి.
    • పర్యావరణంపై ప్రభావాలు- పొగమంచు మరియు యాసిడ్ వర్షం ఏర్పడటానికి దోహదం చేస్తుంది, ఇది జలమార్గాల pH సమతుల్యతను మారుస్తుంది మరియు ఆకులు, భవనాలు మరియు స్మారక చిహ్నాలను దెబ్బతీస్తుంది.
    • మానవ ఆరోగ్యంపై ప్రభావం- కన్ను, ముక్కు మరియు గొంతు చికాకు, దగ్గు, సక్రమంగా లేని హృదయ స్పందనలు, ఊపిరితిత్తుల పనితీరు తగ్గడం లేదా శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది, తీవ్రతరం అయిన ఆస్తమా, నాన్‌ఫాటల్ హార్ట్ ఎటాక్‌లు మరియు గుండె లేదా ఊపిరితిత్తుల వ్యాధి ఉన్నవారిలో అకాల మరణం.

వివరణ:

పరికరం వివరణ
సైక్లోనిక్ సెపరేటర్లుసైక్లోనిక్ డస్ట్ కలెక్టర్ అని కూడా పిలువబడే సైక్లోన్ సెపరేటర్, విస్తృతంగా ఉపయోగించే వాయు కాలుష్య నియంత్రణ పరికరం, ఇది అటువంటి వాయువులు వాతావరణంలోకి నిష్క్రమించే ముందు రేణువుల పదార్థం యొక్క ఫ్లూ వాయువులను శుభ్రపరుస్తుంది.
దహనందహనాన్ని కలిగి ఉంటుంది-రసాయనపరంగా, VOCలు మరియు ఇతర వాయు హైడ్రోకార్బన్ కాలుష్య కారకాలను కార్బన్ డయాక్సైడ్ మరియు నీరుగా మార్చడానికి వేగవంతమైన ఆక్సీకరణను ఉపయోగించవచ్చు.
పైరోలిసిస్ఇది వేడిని ఉపయోగించడం ద్వారా సేంద్రీయ (కార్బన్-ఆధారిత) పదార్థాల రసాయన కుళ్ళిపోవడం.ఆక్సిజన్ లేకపోవడం లేదా సమీపంలో లేకపోవడంతో సంభవిస్తుంది.

అందువల్ల, పారిశ్రామిక ఉద్గారాల నుండి నలుసు పదార్థాలను తొలగించడానికి సైక్లోన్ సెపరేటర్ అత్యంత సమర్థవంతమైన పరికరం.

Key Pointsసైక్లోన్ సెపరేటర్ యొక్క పని సూత్రం

  • వేరు చేయవలసిన ఘనపదార్థాలు గ్యాస్ ప్రవాహంలో (సాధారణంగా గాలి) నిలిపివేయబడతాయి.
  • అటువంటి ఫీడ్ చాలా ఎక్కువ వేగంతో టాంజెన్షియల్‌గా పరిచయం చేయబడింది, తద్వారా నౌకలో రోటరీ కదలిక జరుగుతుంది.
  • సెంట్రిఫ్యూగల్ ఫోర్స్ మరియు వోర్టెక్సింగ్ ఘనపదార్థాలను గోడలకు విసిరివేస్తాయి.
  • గాలి వేగం తగ్గినప్పుడు, కణాలు శంఖాకార స్థావరానికి వస్తాయి మరియు ఘన అవుట్‌లెట్ ద్వారా విడుదల చేయబడతాయి.
  • ద్రవం (గాలి) ఎగువన ఉన్న సెంట్రల్ అవుట్‌లెట్ నుండి తప్పించుకోగలదు.

See the source image
Additional Information

  • పరిమాణం ద్వారా విభజించబడిన, పార్టిక్యులేట్ పదార్థం వీటిని కలిగి ఉంటుంది:
    • PM10: 10 మైక్రోమీటర్ల వ్యాసం లేదా అంతకంటే చిన్న కణాలను PM10 అంటారు.
    • PM2.5: 2.5 మైక్రోమీటర్ల వ్యాసం లేదా అంతకంటే చిన్న కణాలను PM2.5 అంటారు. PM10 కణాల కంటే ఊపిరితిత్తులలోకి లోతుగా చొచ్చుకుపోయే సామర్థ్యం ఉన్నందున ఈ కణాలను “ఫైన్ పార్టికల్స్” అని కూడా పిలుస్తారు.

135. DEWATS యొక్క పూర్తి పేరు ఏమిటి?

A. Decentralized Wastershed Management System (వికేంద్రీకృత వాటర్‌షెడ్ మేనేజ్‌మెంట్ సిస్టమ్)

B. Decentralized Water Management System (వికేంద్రీకృత నీటి నిర్వహణ వ్యవస్థ)

C. Decentralized Wastewater Management System (వికేంద్రీకృత మురుగునీటి నిర్వహణ వ్యవస్థ)

D. Decentralized Waste Management System (వికేంద్రీకృత వ్యర్థాల నిర్వహణ వ్యవస్థ)

Solution

వివరణ:

DEWATS:

  • DEWATS’ పూర్తి పేరు (Decentralized Wastewater Management System) ‘వికేంద్రీకృత మురుగునీటి నిర్వహణ వ్యవస్థ’.
  • ఇది సేంద్రీయ మరియు సహజ నీటి శుద్ధి ప్రక్రియలను ఉపయోగించి రూపొందించిన మరియు నిర్మించబడిన ఒక రకమైన చికిత్స.
  • ముఖ్యంగా వర్షాకాలంలో దుర్వాసన మరియు నీటి ఎద్దడి సమస్యలను దూరం చేయడం ఈ ప్రాజెక్ట్ యొక్క లక్ష్యం.
  • మురుగునీటిని ఇళ్లు, పరిశ్రమలు, ఆసుపత్రులు, మార్కెట్ల నుంచి సేకరిస్తారు.
  • ఇది కేంద్ర శుద్ధి కర్మాగారానికి కప్పబడిన లేదా బహిరంగ కాలువలలో సేకరించబడుతుంది.
  • నీటి BOD తగ్గించబడుతుంది మరియు ప్రాసెస్ చేయబడుతుంది.
  • మురుగునీటిని నీటిపారుదల కొరకు మరియు నీటి వనరులలోకి సురక్షితమైన పారవేయడం కొరకు ఉపయోగిస్తారు.
  • DEWATS అనేది కమ్యూనిటీ నిర్వహణ ప్రణాళిక మరియు స్థానిక కార్మికులను ఉపయోగించి నిర్మించబడింది.
  • ఇది నిర్దిష్ట అవసరాలకు అనుగుణంగా వివిధ పరిస్థితులలో బయోరెమిడియేషన్‌ను ఉపయోగించి సహజ చికిత్సా విధానం.
  • పర్యావరణ నాణ్యతను మెరుగుపరచడమే లక్ష్యం.

ఈ విధంగా, DEWATS యొక్క పూర్తి పేరు ‘వికేంద్రీకృత మురుగునీటి నిర్వహణ వ్యవస్థ’.

136. ఒక మురుగునీటి శుద్ధి ప్రక్రియ, దీనిలో వ్యర్థాలలో ఉండే డీకంపోజర్ బాక్టీరియా యొక్క ఒక భాగాన్ని రీసైకిల్ చేసి ప్రక్రియ ప్రారంభంలోకి మార్చడాన్ని ఏమని అంటారు

A. చక్రీయ చికిత్స

B. యాక్టివేటెడ్ స్లడ్జ్ ట్రీట్‌మెంట్

C. ప్రాథమిక చికిత్స

D. తృతీయ చికిత్స

Solution

దీనికి జవాబు యాక్టివేటెడ్ స్లడ్జ్ ట్రీట్‌మెంట్(సక్రియం చేయబడిన బురద ప్రక్రియ)

భావన

  • యాక్టివేటెడ్ స్లడ్జ్ ప్రాసెస్ (ASP) అనేది మురుగునీటి శుద్ధి ప్రక్రియ, దీనిలో గాలి లేదా ఆక్సిజన్‌ను ముడి, స్థిరపడని మురుగునీటిలోకి ఎగరవేసి ఘనపదార్థాలను పగులగొట్టడానికి మరియు మురుగులోని సేంద్రీయ కంటెంట్ మరియు కాలుష్య కారకాలను జీర్ణం చేసే బయోలాజికల్ ‘సూప్’ని అభివృద్ధి చేస్తారు.
  • యాక్టివేటెడ్ స్లడ్జ్ ట్రీట్‌మెంట్ అనేది జీవసంబంధమైన మురుగునీటి శుద్ధి ప్రక్రియ , ఇది సక్రియం చేయబడిన బురదను మురుగునీటిలో చేర్చడం ద్వారా వ్యర్థాల కుళ్ళిపోవడాన్ని వేగవంతం చేస్తుంది,
  • మిశ్రమం నిర్ణీత సమయం వరకు గాలిలోకి పంపబడుతుంది మరియు ఉద్రేకపరచబడుతుంది, తద్వారా ఉత్తేజిత బురద అవక్షేపణ ద్వారా స్థిరపడటానికి అనుమతిస్తుంది మరియు పారవేయబడుతుంది (వృధా చేయబడింది) లేదా తిరిగి ఉపయోగించబడుతుంది (వాయువు ట్యాంక్‌కు తిరిగి వస్తుంది).

వివరణ

  • ఉత్తేజిత బురద ప్రక్రియ అనేది ద్వితీయ మురుగునీటి శుద్ధి కోసం సాధారణంగా ఉపయోగించే వాటిలో ఒకటి.
  • సక్రియం చేయబడిన బురద ప్రక్రియ మురుగునీటిలోని సేంద్రీయ కలుషితాలను తినడానికి సూక్ష్మజీవులను ఉపయోగిస్తుంది, అధిక-నాణ్యత గల వ్యర్థాలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
  • అన్ని సక్రియం చేయబడిన బురద ప్రక్రియల వెనుక ఉన్న ప్రాథమిక సూత్రం ఏమిటంటే, సూక్ష్మజీవులు పెరిగేకొద్దీ, అవి కలిసి ఉండే కణాలను ఏర్పరుస్తాయి.
  • ఈ కణాలు (floc) ట్యాంక్ దిగువన స్థిరపడటానికి అనుమతించబడతాయి, సేంద్రీయ పదార్థం మరియు తాత్కాలికంగా తొలగించబడిన ఘనపదార్థాలు లేకుండా సాపేక్షంగా స్పష్టమైన ద్రవాన్ని వదిలివేస్తాయి.
  • ఈ విధంగా, యాక్టివేటెడ్ స్లడ్జ్ ట్రీట్‌మెంట్ అనేది మురుగునీటి శుద్ధి ప్రక్రియ, దీనిలో వ్యర్థాలలో ఉన్న డికంపోజర్ బ్యాక్టీరియాలో కొంత భాగం ప్రక్రియ ప్రారంభంలో రీసైకిల్ చేయబడుతుంది.

137. ఆటోమొబైల్ ఎగ్జాస్ట్ యొక్క అత్యంత ప్రమాదకరమైన లోహ కాలుష్యం

A. పాదరసం (Hg)

B. సీసం (Pb)

C. కాడ్మియం (Cu)

D. రాగి (Cu)

Solution

భావన:

లోహ కాలుష్యం:

  • అధిక పరమాణు బరువు లేదా అధిక సాంద్రత కారణంగా లోహ కాలుష్యాన్ని హెవీ మెటల్ కాలుష్యం అంటారు.
  • ఇవి పర్యావరణానికి లేదా మానవులకు విషపూరితమైనవి.
  • 5 గ్రా/సెం.మీ3 కంటే ఎక్కువ భారీ లోహాల సాంద్రత పర్యావరణానికి విషపూరితం.
  • ఆటోమొబైల్ పరిశ్రమ, పెట్రోకెమికల్ ప్లాంట్, పురుగుమందుల ఉత్పత్తి సంస్థ మొదలైనవి పర్యావరణంలోకి భారీ లోహ కాలుష్య కారకాలను విడుదల చేసే కొన్ని వనరులు.
  • లోహ కాలుష్య కారకాలకు కొన్ని ఉదాహరణలు పాదరసం, సీసం, కాడ్మియం మొదలైనవి.

వివరణ:

సీసం (Pb):

ధర్మాలు:

  • సాంద్రత: 11.3 గ్రా/సెం.మీ3
  • ఖనిజంలో కనుగొనబడింది. ఖనిజాన్ని గలీనా అంటారు.
  • వెండి-బూడిద లోహం.
  • మృదువైనది.

భారీ ప్రమాదకర లోహ కాలుష్య కారకంగా సీసం:

  • సీసం అనేది ఆటోమొబైల్ ఎగ్జాస్ట్‌ల నుండి వచ్చే సాధారణ లోహ కాలుష్యం.
  • ఇది ప్రమాదకరం ఎందుకంటే ఇది ఆహార గొలుసులో సులభంగా ప్రవేశించి వివిధ రకాల వ్యాధులకు కారణమవుతుంది.
  • మానవులపై సీసం యొక్క విషపూరిత ప్రభావాలు చాలా కాలంగా గుర్తించబడ్డాయి.
  • సీసం అనేది న్యూరోటాక్సిన్, దీని విషప్రయోగం మూర్ఛలు, మతిమరుపు, కోమా, తీవ్రమైన మరియు కోలుకోలేని మెదడు దెబ్బతినడం మరియు మరణానికి దారితీస్తుంది.
  • పీల్చిన సీసం తీసుకున్న సీసం కంటే చాలా తీవ్రమైనది.
  • ఆటోమొబైల్స్ ద్వారా విడుదలయ్యే సూక్ష్మ కణాలు ఊపిరితిత్తులలో నిలుపబడతాయి మరియు దాదాపు 40 శాతం సామర్థ్యంతో శరీరంలోకి శోషించబడతాయి.
  • రక్తంలో సీసం స్థాయిలు పెరిగినప్పుడు, హిమోగ్లోబిన్ ఉత్పత్తి బలహీనపడుతుంది, ఫలితంగా ఆక్సిజన్ తగ్గుదల మరియు రక్తహీనత ఏర్పడుతుంది.
  • రక్తంలో అధిక సీసం స్థాయిలు పిల్లలు మరియు పెద్దలలో ప్రవర్తనా లోపాలను కూడా ఉత్పత్తి చేస్తాయి.

అందువలన, ఆటోమొబైల్ ఎగ్జాస్ట్ యొక్క అత్యంత ప్రమాదకరమైన లోహ కాలుష్య కారకం సీసం(Pb).


Additional Information
పాదరసం (Hg):

ధర్మాలు:

  • సాంద్రత: 13.5336 గ్రా/సెం.మీ3
  • గది ఉష్ణోగ్రత వద్ద, ఇది వెండి ద్రవ లోహం.

భారీ లోహ కాలుష్య కారకంగా పాదరసం:

  • వాతావరణంలోని పాదరసం అనేది పర్యావరణం యొక్క మొత్తం పాదరసం భారంలో ఒక చిన్న భాగం మాత్రమే.
  • సాపేక్షంగా అధిక ఆవిరి పీడనం కారణంగా ఇది వాతావరణంలో వాయు రూపంలో ఉంటుంది.
  • వాయు పాదరసం వర్షం ద్వారా గాలి నుండి కొట్టుకుపోతుంది; దానిలో కొంత భాగం జల వ్యవస్థలలోకి ప్రవేశిస్తుంది మరియు మిగిలినది భూమిపై ఉన్న మట్టికి కట్టుబడి ఉంటుంది.
  • పాదరసం విషం యొక్క శారీరక ప్రభావాలలో నరాల నష్టం, క్రోమోజోమ్ ఉల్లంఘనలు మరియు మరణం కూడా ఉన్నాయి.
  • మిథైల్మెర్క్యురీ మెదడు నుండి రక్తప్రవాహాన్ని వేరుచేసే పొరలలోకి చొచ్చుకుపోతుంది, దీని వలన చిన్న మెదడు మరియు కార్టెక్స్‌కు గాయం అవుతుంది.
  • దీని ప్రభావాలు దృష్టిని అస్పష్టం చేయడం మరియు తిమ్మిరి.

కాడ్మియం (Cd):

ధర్మాలు:

  • సాంద్రత: 7.15 గ్రా/సెం.మీ3
  • గట్టిది
  • మెరిసే, ఉక్కు-బూడిద రంగు.
  • చాలా ఆమ్లాలతో చర్య జరుపుతుంది.

భారీ లోహ కాలుష్య కారకంగా కాడ్మియం:

  • పట్టణ వాతావరణం మరియు సిగరెట్ పొగలో దాని ఉనికి కారణంగా కాడ్మియం ఒక సంభావ్య ఆరోగ్య ప్రమాదం.
  • సిగరెట్ ధూమపానం శరీరంలో కాడ్మియం చేరడం యొక్క ప్రధాన మూలం.
  • గాలిలో సహజమైన కాడ్మియం స్థాయిలు 0.002 మైక్రోగ్రా./మీ3 నుండి జింక్ స్మెల్టర్ల దగ్గర కనుగొనబడిన 0.3 మైక్రోగ్రా./మీ3 వరకు చాలా ఎక్కువ విలువలను కలిగి ఉంటాయి.
  • కాడ్మియం కొన్ని ఎంజైమ్‌ల పనితీరును నిరోధిస్తుంది, తద్వారా మానవులలో రక్తపోటును ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
  • కాడ్మియం యొక్క పొగలు లేదా ఆక్సైడ్‌లకు గురికావడం హృదయ సంబంధ వ్యాధులకు కారణమవుతుంది.

రాగి (Cu):

ధర్మాలు:

  • సాంద్రత: 8.96 గ్రా/సెం.మీ3
  • ఎరుపు-బంగారు రంగు.

భారీ కాలుష్య కారకంగా రాగి:

  • రాగి కాలుష్యం వల్ల ఫ్లూ లాంటి లక్షణాలు, విరేచనాలు, వాంతులు మొదలవుతాయి.
  • తక్కువ స్థాయి వినియోగం మానవులకు హానికరం కాదు.

138. పర్యావరణ కాలుష్యానికి ప్రధాన కారణాలు ఏవి?

A. జనాభా

B. ఆధునికీకరణ

C. సామాజిక ఆచారాలు

D. పై మూడు

Solution

భావన:

కాలుష్యం:

  • కాలుష్యం అనేది గాలి, భూమి, నీరు లేదా నేల యొక్క భౌతిక, రసాయన లేదా జీవ లక్షణాలలో ఏదైనా అవాంఛనీయ మార్పు.

కాలుష్య కారకాలు:

  • అటువంటి అవాంఛనీయ మార్పును తీసుకువచ్చే కారకాలను కాలుష్య కారకాలు అంటారు.

వివరణ:

జనాభా:

  • జనాభా పెరుగుదల అనేది ఒక నిర్దిష్ట ప్రాంతంలో నివసించే వ్యక్తుల సంఖ్యలో సమయానికి రెండు పాయింట్ల మధ్య మార్పు.
  • దీని రేటు శాతాలలో వ్యక్తీకరించబడింది.
  • అధిక జనాభా అని పిలువబడే ఒక దృగ్విషయం ఒక జాతి జనాభా దాని పర్యావరణం యొక్క మోసే సామర్థ్యాన్ని మించి ఉన్నప్పుడు సంభవిస్తుంది.
  • మితిమీరిన వ్యవసాయం, అటవీ నిర్మూలన, నీటి కాలుష్యం, పౌష్టికాహారికరణ మరియు భూమి వేడెక్కడం అధిక జనాభా వల్ల కలిగే హానికరమైన పర్యావరణ మరియు ఆర్థిక ప్రభావాలలో కొన్ని మాత్రమే.

ఆధునికీకరణ:

  • సామాజిక శాస్త్రంలో, ఆధునికీకరణ అనేది సాంప్రదాయ, వ్యవసాయ, గ్రామీణ సమాజం నుండి పారిశ్రామిక, లౌకిక, పట్టణ సమాజానికి వెళ్లే ప్రక్రియ.
  • సహజ వనరుల క్షీణత మరియు నీరు మరియు భూమి కాలుష్యం వంటి పర్యావరణ సమస్యలు దాని ఫలితంగా ఉండవచ్చు.
  • ప్రకృతిలో రసాయనాలను గణనీయంగా ప్రవేశపెట్టడం భూమి యొక్క ఉత్పత్తి సామర్థ్యంపై ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపుతుంది.

సామాజిక ఆచారం:

  • ఒక సామాజిక ఆచారం అనేది ప్రతినిధి చేసే పనికి ఉపయోగపడే చర్య.
  • ఇది ఇతర సంఘ సభ్యుల అభిప్రాయాలు లేదా పనులపై ఏదో ఒక విధంగా ఆధారపడి ఉంటుంది.
  • వివిధ మానవ సంస్కృతుల పర్యావరణ ప్రభావాలు మారుతూ ఉంటాయి.
  • ఈ కార్యకలాపాలను జాగ్రత్తగా నియంత్రించకపోతే, పర్యావరణం ప్రజలు, జంతువులు, మొక్కలు, జలమార్గాలు మరియు ఇతర సహజ వనరులకు హాని కలిగించవచ్చు.

అందువల్ల, పర్యావరణ కాలుష్యానికి ప్రధాన కారణాలు జనాభా, ఆధునికీకరణ మరియు సామాజిక ప్రమాణం. కాబట్టి, అన్ని ఎంపికలు సరైనవి.

139. తాజ్ మహల్ పసుపు రంగులోకి మారడానికి కింది వాటిలో ఏది కారణం?

A. నైట్రోజన్ డయాక్సైడ్

B. సల్ఫర్ డయాక్సైడ్

C. సల్ఫర్

D. క్లోరిన్

Solution

భావన:

  • సల్ఫర్ డయాక్సైడ్ రంగులేని వాయువు.
  • ఇది వాయు కాలుష్యానికి కారణమైన విష వాయువు.
  • ఇది అగ్నిపర్వత కార్యకలాపాల ద్వారా సహజంగా విడుదల అవుతుంది.
  • SO2 యొక్క ప్రధాన మూలంమానవ నిర్మిత శిలాజ ఇంధనాల దహనం.
  • ఇది సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లం, సల్ఫ్యూరస్ ఆమ్లం మొదలైన హానికరమైన సమ్మేళనాలను ఏర్పరచడానికి పదార్థాలతో సులభంగా చర్య జరుపుతుంది.

వివరణ:

  • సల్ఫర్ డయాక్సైడ్ కారణంగా తాజ్ మహల్ పసుపు రంగులోకి మారుతోంది.
  • ఇది తాజ్ మహల్ పాలరాయితో ప్రతిస్పందించే ఆమ్ల వర్షాన్ని కలిగిస్తుంది మరియు దానికి నష్టం కలిగిస్తుంది.
  • ఆగ్రాలో ఏర్పాటు చేసిన పెద్ద సంఖ్యలో పవర్ ప్లాంట్లు మరియు పరిశ్రమల కారణంగా సల్ఫర్ డయాక్సైడ్ స్థాయి పెరిగింది.

కాబట్టి, తాజ్ మహల్ పసుపు రంగులోకి మారడానికి సల్ఫర్ డయాక్సైడ్ కారణం.

140. క్రింది వాటిలో CFCలు ఏమికి దోహదపడ్డాయి?

1. గ్లోబల్ వార్మింగ్

2. ఓజోన్ క్షీణత

సరైన కోడ్‌ని ఎంచుకోండి

A. 1 మాత్రమే

B. 2 మాత్రమే

C. 1 మరియు 2 రెండూ

D. 1 లేదా 2 ఏదీ కాదు

Solution

1 మరియు 2 రెండూ

Key Points 

  • పర్యావరణ సమస్యలకు CFCల దోహదం:
    • క్లోరోఫ్లోరోకార్బన్లు (CFCలు) కార్బన్, క్లోరిన్ మరియు ఫ్లోరిన్‌లను కలిగి ఉన్న కృత్రిమ సమ్మేళనాలు.
    • CFCలు గ్లోబల్ వార్మింగ్ మరియు ఓజోన్ క్షీణత రెండింటిలోనూ పాత్ర పోషిస్తున్నాయని తెలుసు.
    • వాటి స్థిరత్వం కారణంగా, CFCలు వాతావరణంలో చాలా కాలం పాటు ఉంటాయి, పర్యావరణ సమస్యలకు గణనీయంగా దోహదపడతాయి.
  • గ్లోబల్ వార్మింగ్:
    • CFCలు శక్తివంతమైన గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులు, కార్బన్ డయాక్సైడ్‌తో పోలిస్తే చాలా ఎక్కువ గ్లోబల్ వార్మింగ్ సామర్థ్యం ఉంది.
    • అవి భూమి యొక్క వాతావరణంలో వేడిని బంధిస్తాయి, గ్రీన్‌హౌస్ ప్రభావానికి మరియు అందువల్ల గ్లోబల్ వార్మింగ్‌కు దోహదపడతాయి.
  • ఓజోన్ క్షీణత:
    • CFCలు స్ట్రాటోస్పియర్‌లో అతినీలలోహిత (UV) వికిరణం ద్వారా విచ్ఛిన్నమైనప్పుడు క్లోరిన్ పరమాణువులను విడుదల చేస్తాయి.
    • ఈ క్లోరిన్ పరమాణువులు ఓజోన్ (O3) అణువులతో చర్య జరుపుతాయి, ఓజోన్ పొర క్షీణతకు దారితీస్తాయి.
    • ఓజోన్ పొర భూమిపై జీవాన్ని హానికరమైన UV వికిరణం నుండి రక్షించడానికి చాలా ముఖ్యమైనది.

Additional Information 

  • మాంట్రియల్ ప్రోటోకాల్:
    • 1987లో అంగీకరించబడిన మాంట్రియల్ ప్రోటోకాల్, CFCలు సహా ఓజోన్‌ను క్షీణింపజేసే పదార్థాల ఉత్పత్తి మరియు వినియోగాన్ని దశలవారీగా తగ్గించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
    • ఇది CFC ఉద్గారాలలో గణనీయమైన తగ్గింపులతో, అత్యంత విజయవంతమైన అంతర్జాతీయ పర్యావరణ ఒప్పందాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది.
  • CFCలకు ప్రత్యామ్నాయాలు:
    • హైడ్రోఫ్లోరోకార్బన్లు (HFCలు) ఓజోన్ పొరను క్షీణింపజేయవు కాబట్టి CFCలకు ప్రత్యామ్నాయాలుగా సాధారణంగా ఉపయోగించబడతాయి.
    • అయితే, HFCలు కూడా శక్తివంతమైన గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులు, మరింత పర్యావరణ అనుకూలమైన ప్రత్యామ్నాయాలను కనుగొనడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.

141. కింది వాటిలో ద్వితీయ కాలుష్య కారకం ఏది?

A. O3

B. SO2

C. CO2

D. CO

Solution

భావన:

వాయు కాలుష్య కారకాలు:

  • కాలుష్య కారకాలను వివిధ రకాలుగా వర్గీకరిస్తారు.
  • మూలాన్ని బట్టి కాలుష్యకారకాలు రెండు రకాలు.

వివరణ:

ప్రాధమిక కాలుష్య కారకాలు:

  • ఇవి నేరుగా వాతావరణంలోని వనరుల నుండి హానికరమైన రూపంలో వెలువడతాయి.
  • అవి సహజమైనవి కావచ్చు (అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనాలు లేదా మంటలు, ఉదాహరణకు) లేదా ఆంత్రోపోజెనిక్ మూలం (వాహనాల నుండి కార్బన్ మోనాక్సైడ్).

ద్వితీయ కాలుష్య కారకాలు:

  • వాతావరణంలో  రసాయనిక లేదా కాంతి రసాయనిక చర్యల  వల్ల కలిగే ప్రాథమిక కాలుష్య కారకాల నుంచి ఇవి ఉత్పన్నమవుతాయి, గాలిలో ప్రతిచర్య తరువాత అవి ప్రమాదకరంగా మారతాయి.
  • అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన ద్వితీయ కాలుష్య కారకాలు దిగువ వాతావరణంలో కాంతి రసాయనిక చర్యల ద్వారా సంశ్లేషణ చేయబడే కొన్ని వాయువులు.
  • నైట్రిక్ ఆక్సైడ్ మరియు నైట్రోజన్ డై ఆక్సైడ్ వంటి హైడ్రోకార్బన్లు మరియు నైట్రోజన్ యొక్క వాయు ఆక్సైడ్లు ఈ చర్యలలో విడుదలయ్యే ప్రాథమిక రసాయనాలు.
  • దీని మూలం వాతావరణంలోని ప్రాథమిక ఉద్గారాల మధ్య పరస్పర చర్యలలో ఉంది.

ముఖ్యమైన పాయింట్లు

ప్రాథమిక మరియు ద్వితీయ వాయు కాలుష్య కారకాలకు ఉదాహరణలు:

ప్రాథమిక కాలుష్య కారకాలుద్వితీయ కాలుష్య కారకాలు
కార్బన్ మోనాక్సైడ్ (CO)నైట్రోజన్ ఆక్సైడ్లు (NOx, NO)సల్ఫర్ ఆక్సైడ్లు (SOx)అస్థిర కర్బన సమ్మేళనాలు (VOCలు) ఎక్కువగా ఉంటాయినలుసు పదార్థం (దుమ్ము, బూడిద, ఉప్పు కణాలు)ఓజోన్PANపొగమంచుఫార్మాల్డిహైడ్సల్ఫ్యూరిక్ యాసిడ్

కాబట్టి, ఓజోన్‌ను ద్వితీయ వాయు కాలుష్య కారకం అంటారు.

142. వంట చేయడానికి వాడే సాంప్రదాయేతర శక్తి వనరు ఏమిటి?

A. విద్యుత్ 

B. సౌర 

C. LPG వాయువు 

D. బొగ్గు 

Solution

భావన:

  • అన్ని కార్యకలాపాలకు శక్తి అవసరం.
  • ఇది వండడానికి, కాంతి మరియు వేడిని అందించడానికి, ముందుకు సాగడానికి అవసరం
  • వాహనాలు మరియు పరిశ్రమలలో యంత్రాలను నడపడానికి.
  • బొగ్గు, పెట్రోలియం, సహజ వాయువు, యురేనియం మరియు విద్యుత్ వంటి ఇంధన ఖనిజాల నుండి శక్తిని ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.
  • శక్తి వనరులను సాంప్రదాయక మరియు సాంప్రదాయేతర వనరులుగా వర్గీకరించవచ్చు.

వివరణ:

  • సాంప్రదాయిక వనరులు కట్టెలు, పశువుల పేడ కేక్, బొగ్గు, పెట్రోలియం, సహజ వాయువు మరియు విద్యుత్ (హైడల్ మరియు థర్మల్ రెండూ).
  • సంప్రదాయేతర ఇంధన వనరులు ‘క్షీణత లేకుండా ఉపయోగించగల వనరులు’.
  • ఈ వనరులలో ఎక్కువ భాగం కాలుష్యం నుండి ఉచితం మరియు వాటిలో కొన్ని అన్ని ప్రదేశాలలో ఉపయోగించబడతాయి.
  • సాంప్రదాయేతర వనరులలో సౌర, గాలి, అలలు, భూఉష్ణ, బయోగ్యాస్ మరియు పరమాణు శక్తి ఉన్నాయి.
  • కటకములు లేదా అద్దాల పెద్ద, సంక్లిష్ట వ్యవస్థలు లేకుండా ఆహారాన్ని వండడానికి సూర్యుని నుండి శక్తిని వినియోగించుకోవచ్చు.

అందువల్ల, వంట చేయడానికి వాడే సాంప్రదాయేతర శక్తి వనరు సౌరశక్తి.


Important Points

 సౌర శక్తి:

  • సౌర శక్తి భూమిపై ఉన్న అన్ని జీవులకు మద్దతు ఇస్తుంది మరియు మనం ఉపయోగించే దాదాపు ప్రతి రకమైన శక్తికి ఇది ఆధారం.
  • సౌర ఘటాల వాడకం ద్వారా ప్రత్యక్ష సౌర శక్తిని వేడి, కాంతి మరియు విద్యుత్తుగా ఉపయోగించవచ్చు.
  • సౌరశక్తిని ఉపయోగించడం వల్ల పర్యావరణ కాలుష్యం ఉండదు ఎందుకంటే సౌరశక్తిని ఉపయోగిస్తున్నప్పుడు రసాయన వ్యర్థాలు లేదా విషపూరిత వాయువులు విడుదల చేయబడవు.

143. కాల్షియం మరియు ఫాస్ఫరస్ వినియోగం మరియు నిలుపుకోవడానికి ఏది అవసరం?

A. విటమిన్ ‘ఎ’

B. విటమిన్ ‘సి’

C. విటమిన్ ‘డి’

D. విటమిన్ ‘కె’

Solution

సరైన సమాధానం విటమిన్ ‘డి‘

Key Points 

  • విటమిన్ ‘డి‘:
    • శరీరంలో కాల్షియం మరియు ఫాస్ఫరస్ శోషణ మరియు నిలుపుకోవడానికి విటమిన్ డి అవసరం.
    • ఇది పేగులలో కాల్షియం శోషణను ప్రోత్సహించడం ద్వారా ఆరోగ్యకరమైన ఎముకలు మరియు దంతాల ఏర్పాటు మరియు నిర్వహణలో సహాయపడుతుంది.
    • విటమిన్ డి సరైన ఎముక ఖనిజీకరణను నిర్ధారిస్తుంది, పిల్లలలో రికెట్స్ మరియు పెద్దలలో ఆస్టియోమలాసియా వంటి ఎముక రుగ్మతలను నివారిస్తుంది.

Additional Information 

  • విటమిన్ ‘ఎ‘:
    • దృష్టి, రోగనిరోధక శక్తి మరియు చర్మ ఆరోగ్యానికి విటమిన్ ఎ చాలా ముఖ్యం.
    • ఇది కాల్షియం లేదా ఫాస్ఫరస్ శోషణ లేదా నిలుపుకోవడంలో నేరుగా పాల్గొనదు.
  • విటమిన్ ‘సి‘:
    • కొల్లాజెన్ సంశ్లేషణ, ఇనుము శోషణ మరియు రోగనిరోధక వ్యవస్థ నిర్వహణకు విటమిన్ సి ముఖ్యం.
    • ఇది కాల్షియం మరియు ఫాస్ఫరస్ జీవక్రియలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించదు.
  • విటమిన్ ‘కె‘:
    • రక్తం గడ్డకట్టడం మరియు ఎముక జీవక్రియకు విటమిన్ కె అవసరం.
    • ఇది ఎముక ఆరోగ్యంలో పాత్ర పోషించినప్పటికీ, ఇది ప్రధానంగా కాల్షియం మరియు ఫాస్ఫరస్ శోషణ మరియు నిలుపుకోవడానికి బాధ్యత వహించదు.

144. మానవుని నోటిలో కోర, కొరకు, విసురు మరియు నములు దంతాల సంఖ్యలు వరుసగా

A. 8, 8, 4, 8 

B. 4, 8, 4, 12 

C. 4, 8, 12, 8

D. 12 , 4 , 2 , 4

Solution

భావన:

దంతాలు

  • వయోజన మానవునికి జ్ఞాన దంతాలతో సహా 32 శాశ్వత దంతాలు ఉంటాయి.
  • పరిపక్వత తర్వాత కనిపించే చివరి నాలుగు మోలార్లను జ్ఞాన దంతాలు అంటారు.
  • శాశ్వత దంతాలు నాలుగు రకాలుగా ఉంటాయి.
    • కోతలు (I)
    • కొరుకుడు (C)
    • ప్రీమోలార్స్ (PM)
    • మోలార్స్ (M)

వివరణ:

రకాలువిధులుప్రతి దవడలోని సంఖ్య
కోతలుకత్తిరించే మరియు కొరికే4
కొరుకుడుచింపివేయడం మరియు చింపడం2
ప్రీమోలార్స్నమలడం మరియు నమిలే4
మోలార్లునమలడం మరియు నమిలే6

145. ‘బంగారుదారం’ అనునది

A. ప్రత్తి

B. ఉన్ని

C. జనపనార

D. పాలిస్టర్

Solution

సరైన సమాధానం జనపనార:

భావన:

  • ఫైబర్ అనేది సహజ లేదా కృత్రిమ దారాలతో తయారు చేయబడిన పదార్థం లేదా పదార్థం.
  • జనపనార మొక్క యొక్క కాండం నుండి జనపనార ఫైబర్ లభిస్తుంది.
  • వర్షాకాలంలో సాగు చేస్తారు.
  • భారతదేశంలో, జనపనార ప్రధానంగా పశ్చిమ బెంగాల్, బీహార్ మరియు అస్సాంలో పండిస్తారు.

వివరణ:

జనపనార:

  • జనపనార అనేది మొక్కల నుండి ఉత్పత్తి చేయబడిన సహజ ఫైబర్, దాని మెరిసే బంగారు రంగు కారణంగా దీనిని ‘బంగారుదారం‘ అని కూడా పిలుస్తారు.
  • జనపనార అనేది వివిధ వస్త్ర అనువర్తనాల కోసం పొడవైన మరియు ఎక్కువగా ఉపయోగించే సహజ ఫైబర్‌లలో ఒకటి.
  • జనపనార తెల్లటి జనపనార మొక్క (కార్కోరస్ క్యాప్సులారిస్) బెరడు నుండి మరియు కొంత వరకు టోసా జూట్ (సి. ఒలిటోరియస్) నుండి తీయబడుతుంది.
  • ఇది గోల్డెన్ మరియు సిల్కీ షైన్‌తో సహజమైన ఫైబర్ కాబట్టి దీనిని గోల్డెన్ ఫైబర్ అని పిలుస్తారు.
  • జనపనార అనేది వార్షిక పంటగా ఎదగడానికి దాదాపు 120 రోజులు (ఏప్రిల్/మే-జూలై/ఆగస్టు) పడుతుంది.
  • ఇది 60% నుండి 90% తేమతో ఉష్ణమండల లోతట్టు ప్రాంతాలలో వృద్ధి చెందుతుంది.
  • జనపనార అనేది వర్షాధార పంట, ఎరువులు లేదా పురుగుమందుల అవసరం తక్కువగా ఉంటుంది.
  • జనపనార అత్యంత సరసమైన సహజ ఫైబర్‌లలో ఒకటి మరియు కూరగాయల ఫైబర్‌ల ఉత్పత్తి మరియు వివిధ రకాల ఉపయోగాలలో పత్తి తర్వాత రెండవదిగా పరిగణించబడుతుంది.
  • పశ్చిమ బెంగాల్, అస్సాం, ఒరిస్సా, బీహార్, ఉత్తరప్రదేశ్, త్రిపుర మరియు మేఘాలయ – ఏడు రాష్ట్రాల్లోని దాదాపు 83 జిల్లాల్లో జనపనార పంటను పండిస్తారు.
  • ముడి జనపనార ఉత్పత్తిలో 50% పైగా పశ్చిమ బెంగాల్‌లోనే ఉంది.

146. పర్యావరణ అధ్యయనాల స్వభావం దీనిని సమర్థించదు

A. పిల్లలు తక్కువ తప్పులు చేస్తారు

B. పిల్లలు చేయడం ద్వారా నేర్చుకోవడానికి స్థలం లభిస్తుంది

C. పిల్లలు చాలా ప్రశ్నలు అడుగుతారు

D. పిల్లలు అన్వేషించడానికి చాలా స్థలాన్ని పొందుతారు

Solution

పర్యావరణ అధ్యాయనం అనేది పర్యావరణంతో మానవుని పరస్పర చర్యతో వ్యవహరించే అంశం. ఇది పిల్లలకు వారి భౌతిక మరియు సామాజిక పరిసరాలను అన్వేషించడానికి చాలా స్వేచ్ఛను ఇస్తుంది.

EVS నేర్చుకోవడానికి క్రింది మార్గాలు ఉన్నాయి:

  • ప్రయోగాత్మక అనుభవాన్ని అందించే అవకాశాలను వారికి అందించాలి.
  • పిల్లలు చాలా ఆసక్తిగా ఉంటారు, అందుకే వారు చాలా ప్రశ్నలు అడుగుతారు.
  • అభ్యాస ప్రక్రియలో తప్పులు ఒక భాగమని గుర్తుంచుకోవాలి.
  • వారు తమ సందేహాలను నివృత్తి చేసుకుంటారు మరియు వారి పరిసరాలను అన్వేషించడం ద్వారా వారి తప్పుల నుండి నేర్చుకుంటారు.

అందువల్ల, పిల్లలు తక్కువ తప్పులు చేయడం EVS ద్వారా సూచించబడదని మేము నిర్ధారించాము.

147. EVS పాఠ్యప్రణాళిక ఏ దృక్పథంతో రూపొందించబడింది?

A. నిర్మాణాత్మక అభ్యసన దృక్పథం

B. సమగ్ర అభ్యసన దృక్పథం

C. పరావర్తన అభ్యసన దృక్పథం

D. సామాజిక-నిర్మాణాత్మక అభ్యసన దృక్పథం

Solution

పర్యావరణ అధ్యయనాలు (EVS) పాఠ్యప్రణాళిక విద్యార్థులకు పర్యావరణం మరియు స్థిరత్వంతో సంబంధించిన జ్ఞానం, నైపుణ్యాలు మరియు వైఖరులను అందించేలా రూపొందించబడింది.

Key Points 

  • సామాజిక-నిర్మాణాత్మక దృక్పథం అభ్యసనం యొక్క సామాజిక మరియు పరస్పర అంశాలను నొక్కి చెబుతుంది, జ్ఞానం మరియు అవగాహనను నిర్మించడంలో సహకారం, చర్చ మరియు భాగస్వామ్య అనుభవాల ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతుంది.
  • అభ్యసనం ఇతరులతో మరియు పర్యావరణంతో పరస్పర చర్య ద్వారా జరిగే సామాజిక ప్రక్రియ అని ఇది గుర్తిస్తుంది.
  • EVS సందర్భంలో, ఈ దృక్పథం మానవులు మరియు వారి పర్యావరణం మధ్య అంతర్సంబంధాన్ని గుర్తిస్తుంది. ఇది చురుకైన పాల్గొనడం, చేతితో చేసే అనుభవాలు మరియు సమస్య పరిష్కార కార్యకలాపాలను నొక్కి చెబుతుంది, ఇవి విద్యార్థులు వాస్తవ జీవిత సందర్భాల ద్వారా పర్యావరణ భావనలు మరియు సమస్యలను అన్వేషించడానికి మరియు అర్థం చేసుకోవడానికి వీలు కల్పిస్తాయి.
  • EVS లో సామాజిక-నిర్మాణాత్మక విధానం విద్యార్థులు సమూహ చర్చలలో చురుకుగా పాల్గొనడానికి, సహకార అభ్యసన కార్యకలాపాలలో పాల్గొనడానికి మరియు సహకారం మరియు విమర్శనాత్మక ఆలోచనను ప్రోత్సహించే ప్రాజెక్టులలో పాల్గొనడానికి ప్రోత్సహిస్తుంది.

కాబట్టి, పర్యావరణ అధ్యయనాలు (EVS) పాఠ్యప్రణాళిక సామాజిక-నిర్మాణాత్మక అభ్యసన దృక్పథంతో రూపొందించబడిందని నిర్ధారించబడింది

148. విద్యార్థులకు ప్రయోగాత్మక అనుభవం కల్పించేందుకు తరగతి గదిలో ఒక కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించేటప్పుడు ఉపాధ్యాయుని పాత్ర ఏమిటి?

A. విద్యార్థులు ఇచ్చిన సూచనల ప్రకారం కార్యక్రమాన్ని ఖచ్చితంగా నిర్వహించమని అడగడం

B. విద్యార్థులను పర్యవేక్షించడం మరియు అవసరమైన చోట మార్గనిర్దేశం చేయడం

C. విద్యార్థులకు స్వతంత్రంగా కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించడానికి పూర్తి స్వేచ్ఛనివ్వడం

D. విద్యార్థులు ఎటువంటి తప్పులు చేయకుండా ఫలితాలను సాధించేలా నిరంతరం సూచనలివ్వడం

Solution

ఉపాధ్యాయుడు బోధనాభ్యాస ప్రక్రియలో చాలా ముఖ్యమైన భాగం. బోధనాభ్యాస ప్రక్రియను సులభతరం చేయడానికి మరియు విద్యార్థులకు ప్రత్యక్ష మరియు వాస్తవ జీవిత అనుభవాలను అందించడానికి ఉపాధ్యాయుడు వివిధ పాత్రలు పోషించాలి.

  • విద్యార్థి యొక్క అభ్యసన వేగం లేదా పనితీరు స్థాయి ఉపాధ్యాయుని కార్యకలాపాలచే బాగా ప్రభావితమవుతుంది. ఉపాధ్యాయుడు విద్యార్థి యొక్క సమగ్ర వ్యక్తిత్వాన్ని అభివృద్ధి చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంటాడు.
  • ఉపాధ్యాయుడు ఒక సహకారి, ఎందుకంటే అతని పాత్ర పిల్లలు వారి నిజమైన సామర్థ్యాన్ని గ్రహించగల మరియు జ్ఞానాన్ని నిర్మించగల అభ్యసన వాతావరణాన్ని సృష్టించడం.

Key Points 

​ఉపాధ్యాయుని వివిధ పాత్రలు:

సహకారిఉపాధ్యాయుడు సహాయపడటం, మార్గనిర్దేశం చేయడం మరియు విద్యార్థులకు అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని అందించడం ద్వారా అభ్యసనాన్ని సులభతరం చేయాలి.ఉపాధ్యాయుడు విద్యార్థుల స్థాయికి తగిన జ్ఞానం మరియు సమాచారాన్ని చాలా స్పష్టంగా మరియు సరళమైన విధానంలో ఇవ్వాలి, తద్వారా వారు నేర్చుకోవచ్చు మరియు కొత్త సమాచారాన్ని అర్థం చేసుకోవచ్చు.
ప్రణాళికదారుఉపాధ్యాయుడు పాఠాలు, మూల్యాంకనాలు, బోధనా సామగ్రి మరియు ఉపయోగించాల్సిన బోధనా పద్ధతులను ప్రణాళిక చేయాలి మరియు సాధించాల్సిన లక్ష్యాలు మరియు ఉద్దేశాలను నిర్ణయించాలి.
నాయకుడుఉపాధ్యాయుడు విద్యార్థులను నడిపిస్తారు మరియు మార్గనిర్దేశం చేస్తారు వివిధ కార్యకలాపాల ద్వారా మెరుగైన అభ్యసన అనుభవానికి.ఉపాధ్యాయుడు తరగతిలో ప్రజాస్వామిక వాతావరణాన్ని సృష్టించాలి, తద్వారా ప్రతి విద్యార్థికి అభ్యసించడానికి సమాన అవకాశం లభిస్తుంది మరియు వారు తమను తాము మెరుగుపరుచుకోవచ్చు. అందుకే ఉపాధ్యాయుడు తరగతి గదిలో నాయకుడుగా ఉండాలి, నియంతగా కాదు.
మేనేజర్మేనేజర్‌గా ఉపాధ్యాయుని పాత్ర బోధనాభ్యాస ప్రక్రియలో నిర్వహించాల్సిన కార్యకలాపాలను నిర్వహించడంతో ఎక్కువగా సంబంధం కలిగి ఉంటుంది.
కౌన్సెలర్ఉపాధ్యాయుడు విద్యార్థులకు సలహా ఇస్తారు.ఉపాధ్యాయుడు సమస్యను గుర్తిస్తాడు, సహాయం చేస్తాడు మరియు దాన్ని పరిష్కరిస్తాడు లేదా విద్యార్థులు తమ ఉపాధ్యాయుడి నుండి సహాయం కోరవచ్చు.
సహ-సృష్టికర్తజాతీయ పాఠ్యప్రణాళిక చట్రం-2005 ఉపాధ్యాయులను జ్ఞాన సహ-సృష్టికర్తలుగా మరియు కొన్నిసార్లు “విద్యార్థుల జ్ఞాన భాగస్వాములు” గా సూచిస్తుంది.వారు బోధనాభ్యాస ప్రక్రియలో చురుకైన సభ్యులుగా మారడానికి విద్యార్థులను ప్రేరేపిస్తారు మరియు ప్రోత్సహిస్తారు.

విద్యార్థులకు ప్రయోగాత్మక అనుభవం కల్పించేందుకు తరగతి గదిలో ఒక కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించేటప్పుడు ఉపాధ్యాయుని పాత్ర విద్యార్థులను పర్యవేక్షించడం మరియు అవసరమైన చోట మార్గనిర్దేశం చేయడం.

విద్యార్థులు ఇచ్చిన సూచనల ప్రకారం కార్యక్రమాన్ని ఖచ్చితంగా నిర్వహించమని అడగడం: ఇది తరగతి గదిలో పిల్లల సృజనాత్మకతను అడ్డుకుంటుంది. పిల్లవాడు సూచనలను ఖచ్చితంగా పాటిస్తే, అతను/ఆమె స్వంతంగా జ్ఞానాన్ని నిర్మించలేరు.

విద్యార్థులకు స్వతంత్రంగా కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించడానికి పూర్తి స్వేచ్ఛనివ్వడం: ఈ సందర్భంలో, విద్యార్థి కార్యక్రమం సమయంలో తలెత్తే సందేహాలు మరియు తప్పులను ఉపాధ్యాయుడు లేకుండా పరిష్కరించలేరు.

విద్యార్థులు ఎటువంటి తప్పులు చేయకుండా ఫలితాలను సాధించేలా నిరంతరం సూచనలివ్వడం: ఈ సందర్భంలో, పిల్లలకు జ్ఞానాన్ని నిర్మించడానికి మరియు వారి సృజనాత్మకతను చూపించడానికి ఎటువంటి అవకాశం లభించదు.

149. ఇచ్చిన ఉదాహరణల సహాయంతో “ఎత్తు” మరియు “ఉష్ణోగ్రత” మధ్య సంబంధాన్ని కనుగొనడం ఏ విధానంలో జరుగుతుంది?

A. కేంద్రీకృతమైన

B. కాలక్రమానుసారం

C. ప్రేరక

D. విసర్జన

Solution

సాంఘిక శాస్త్రాలు మానవ జీవితంలోని సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక అంశాలతో వ్యవహరించే జ్ఞానాన్ని కలిగి ఉంటాయి.

Key Points

సామాజిక శాస్త్రాలను బోధించడానికి వివిధ విధానాలు ఉన్నాయి. బోధనకు సంబంధించిన కొన్ని విధానాలు సబ్జెక్ట్-ఓరియెంటెడ్ మరియు టీచర్-కేంద్రీకృతమైనవి అయితే, మరికొన్ని అభ్యాసకుల-కేంద్రీకృత స్వభావం కలిగి ఉంటాయి.

  • ప్రేరక విధానం ఉదాహరణల నుండి సిద్ధాంతం లేదా సూత్రాన్ని అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడుతుంది. ఉదాహరణకు:- ఇచ్చిన ఉదాహరణల సహాయంతో “ఎత్తు” మరియు “ఉష్ణోగ్రత” మధ్య సంబంధాన్ని కనుగొనడం.
  • ఒకరు నిర్దిష్ట సందర్భాల నుండి సాధారణ సూత్రం లేదా ముగింపుకు వెళతారు.
  • ఇండక్షన్‌లో, ఒక నిర్దిష్ట పనికి సంబంధించి అనేక ఉదాహరణలను అధ్యయనం చేస్తారు; ఉదాహరణల మధ్య సారూప్యతలు మరియు/లేదా వ్యత్యాసాలను కనుగొంటుంది మరియు ఉదాహరణల నుండి టాస్క్ గురించి సాధారణ సూత్రం(ల)ను తీసుకుంటుంది.

కాబట్టి, ఇది నిర్ధారించబడింది ఇచ్చిన ఉదాహరణల సహాయంతో “ఎత్తు” మరియు “ఉష్ణోగ్రత” మధ్య సంబంధాన్ని కనుగొనడం ప్రేరక విధానంలో జరుగుతుంది.

150. సామాజిక శాస్త్ర పాఠ్యాంశంలో బహుళత్వం అనే భావనను ఖచ్చితంగా ప్రతిబింబించే ప్రకటన ఏది? సరైన ఐచ్ఛికం ఎంచుకోండి?

A. సామాజిక శాస్త్రం నుండి కొన్ని దృక్కోణాలను మినహాయించడం

B. సామాజిక శాస్త్ర పాఠ్యపుస్తకాలలో సంక్లిష్టమైన భాషను ఉపయోగించడం

C. ఒకే ఒక విధానం ఆధిపత్యం

D. బహుళ దృక్కోణాలు మరియు వైవిధ్యమైన దృష్టికోణాలను చేర్చడం

Solution

సామాజిక శాస్త్ర పాఠ్యాంశం అనేది మానవ సమాజం మరియు సామాజిక సంబంధాల అధ్యయనాన్ని కేంద్రీకరించిన నిర్మాణాత్మక విద్యా ప్రణాళిక మరియు కంటెంట్‌ను సూచిస్తుంది.

Key Points 

  • సామాజిక శాస్త్ర పాఠ్యాంశంలో బహుళత్వం అంటే సామాజిక దృగ్విషయాలను మరింత సమగ్రంగా అర్థం చేసుకోవడానికి వివిధ దృక్కోణాలు, దృష్టికోణాలు మరియు అనుభవాలను చేర్చడం.
  • ఇది బహుళ స్వరాలు మరియు దృక్కోణాలు ప్రాతినిధ్యం వహించేలా చూస్తుంది, విమర్శనాత్మక ఆలోచన మరియు సంక్లిష్టమైన సమస్యలను విస్తృతంగా అర్థం చేసుకోవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది.

Hint 

  • సామాజిక శాస్త్రం నుండి కొన్ని దృక్కోణాలను మినహాయించడం: ఈ ఐచ్ఛికం బహుళత్వాన్ని కాదు, దానికి వ్యతిరేకంగా, ఇది సమగ్రత మరియు వైవిధ్యం లేకపోవడాన్ని సూచిస్తుంది.
  • సామాజిక శాస్త్ర పాఠ్యపుస్తకాలలో సంక్లిష్టమైన భాషను ఉపయోగించడం: సంక్లిష్టమైన భాష అవగాహనను ప్రభావితం చేయవచ్చు, అయితే ఇది బహుళత్వ భావనకు నేరుగా సంబంధించినది కాదు. బహుళత్వం వైవిధ్యమైన దృక్కోణాలను చేర్చడంపై దృష్టి పెడుతుంది, భాషా సంక్లిష్టతపై కాదు.
  • ఒకే ఒక విధానం ఆధిపత్యం: ఈ ఐచ్ఛికం బహుళత్వం లేకపోవడాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది, ఎందుకంటే ఇది ఒకే ఒక విధానంపై దృష్టి పెట్టడం, ఇతర దృక్కోణాలను మినహాయించడం సూచిస్తుంది.

కాబట్టి, సరైన సమాధానం ‘బహుళ దృక్కోణాలు మరియు వైవిధ్యమైన దృష్టికోణాలను చేర్చడం‘.

Dailymocktest.com

---Advertisement---

Leave a Comment

Stay informed about the latest government job Mock Tests with our Dailymocktest.com website. We provide timely and accurate information on upcoming government job vacancies, application deadlines, exam schedules, and more.

Catagory

Latest Jobs
Admission
Admit card
Online Form

More Link

Latest Jobs
Admission
Admit card
Online Form

Follow Us

© WebsiteName | All rights reserved

About Us

Contact Us

Disclaimer

Privacy policy